96 min. / CN
Het is niet altijd makkelijk om precies te formuleren
wat er mis is met een film; soms krijg je gewoon het gevoel dat er
iets ontbreekt, er is iets dat je tegensteekt. En dan krijg je die
éne scène te zien, halverwege de film, en opeens kun je het perfect
benoemen: het is schooltoneel. ‘Lost And Delirious’, regiedebuut
van regisseuse Léa Pool, is niet meer of minder dan veredeld
schooltoneel.
Dat klinkt natuurlijk meteen erg negatief, maar buiten de gebreken
van die producties die we ons herinneren uit de middelbare school,
opgevoerd in de nog steeds naar sokken geurende turnzaal, draagt de
film ook alle goeie eigenschappen ervan mee: enthousiasme, enorm
veel goeie bedoelingen én energieke acteerprestaties.
‘Lost And Delirious’ speelt zich af op een chique kostschool voor
meisjes, waar de pakweg dertienjarige Mouse (Mischa Barton)
terechtkomt als een schuchter, door heimwee geplaagd
meisje-met-dagboek. Mouse wordt opgevangen door haar kamergenoten
Paulie (Piper Perabo, ooit nog in ‘Coyote Ugly’), en Victoria (Jessica Paré),
en de drie worden al snel bevriend. Paulie en Victoria delen echter
meer dan alleen vriendschap – wanneer Mouse op een ochtend als
eerste wakker wordt, en haar twee kamergenoten samen naakt in bed
aantreft, reageren de meisjes luchtig – “ze heeft nachtmerries,”
zegt Paulie laconiek, en de dames vallen giechelend in elkaars
armen. Hey, als het hén niet stoort, waarom zou het Mouse dan
moeten storen?
Niet veel later worden Paulie en Victoria echter in dezelfde
situatie betrapt door anderen – geschokte blikken en uitzinnige
kreten van “lesbo” volgen uiteraard. Paulie wil haar vriendin niet
opgeven, maar Victoria panikeert, laat Paulie vallen als een
baksteen en klampt zich vast aan de eerste de beste jongen die
interesse toont om toch maar te bewijzen dat ze niet lesbisch
is.
Menig man zit vast te likkebaarden bij het lezen van de woorden
“lesbische schoolmeisjes,” maar vergeet het maar: ‘Lost And
Delirious’ gaat namelijk in de eerste plaats over de reactie van
Paulie op Victoria’s verraad. We leren het meisje kennen als een
romantische ziel in een cynisch tijdperk, die heimelijk
terugverlangt naar de tijden van Shakespeare, toen om de hand van
een dame nog geduelleerd kon worden. Het verhaal van de film gaat
in principe over het blind idealisme van een puber, en hoe moeilijk
het is om dat idealisme te laten overleven. De geaardheid van de
hoofdpersonages is enkel een motor, om het verhaal op gang te
brengen.
Natuurlijk zitten er wel liefdesscènes in de film, en het kan niet
makkelijk zijn geweest om die op de juiste manier in beeld te
zetten – voor dit soort film is het immers belangrijk om zowel
eerlijk te zijn in het tonen van de seks, zonder hypocriet of
preuts te gaan doen, én ook niet zo ver te gaan dat het punt van de
film verloren raakt in een overdosis seks (nog iemand ‘Lucia Y El Sexo’?) Pool vindt het evenwicht
wonderwel; zonder het nodig te vinden in gynaecologisch detail te
gaan, krijgen we op een nuchtere, mooie manier te zien waar het
over gaat.
Léa Pool is goed in dat soort dingen – het vertellen van een
verhaal via beelden. Voor een debuterende filmmaakster is haar
mise-en-scène prachtig beheerst, met een goed gebruik van schaduwen
en silhouetten voor sommige scènes en spiegels voor anderen. Bekijk
bijvoorbeeld een shot, vroeg in de film, waarin een schermtraining
wordt getoond; we zien twee koppels duelleren in de oefenruimte,
verlicht door enorme ramen achter hen en aan weerszijden naast hen.
De symmetrie van dat ene shot, en de wondermooie manier waarop het
licht wordt gebruikt, toont duidelijk aan dat Pool absoluut in
staat is om een technisch uitstekende film te maken.
Ook de actrices zijn goed; Piper Perabo krijgt hier voor het eerst
de gelegenheid om haar talent te tonen in een rol die meer van haar
verlangt dan het nietszeggende trutje van ‘Coyote Ugly’, en ze toont zich meer dan
waardig. De dame moet lef hebben gehad om deze rol met zoveel
overgave te spelen; niet zozeer omwille van de liefdesscènes, als
wel omwille van de dialogen. Want laat het nu nog allemaal zo
oprecht bedoeld zijn en zo mooi in beeld gezet – het blijft
schooltoneel, en dat houdt in dat de occasionele tenenkrullend
genante scène ons niet bespaard blijft.
Van Perabo wordt verwacht dat ze, als zestienjarige (in de film),
waanzinnig de teksten van Shakespeare’s ‘Antony And Cleopatra’ mee
opdreunt als ultieme verwoording van de emoties die ze voelt. Dat
ze het vriendje van haar ex-vriendin uitdaagt tot een duel. Dat ze
te pas en te onpas emotionele uitbarstingen heeft die zo pathetisch
zijn dat ze in een toneelstuk van Shakespeare bijvoorbeeld niet
zouden hebben misstaan.
De structuur van de film getuigt van een enorme pretentie en
gewichtigheid. Elke scène is Betekenisvol, op een manier dat je de
hoofdletter kunt horen. De drie meisjes hebben elk hun problemen
met hun ouders, en vroeg in de film verzinnen ze alledrie een brief
naar hun ouwelui waarin ze hun ware gevoelens uiten, indien nodig
vergezeld van een o zo subtiel uitgeperste traan. Zouden
pubermeisjes op kostschool écht zulke gesprekken hebben? Van je
leven niet, maar in dit soort film dus wél – de kijker moet immers
te weten komen hoe de meisjes zich voelen, en als schrijfster
Judith Thompson geen subtiele manier vindt om het duidelijk te
maken, dan moet het maar zo. Even later horen we verschillende
meisjes tijdens de les Shakespeare hun eigen visie op de liefde
geven. “Liefde is seks”, zegt één meisje, waarvan ik me nauwelijks
kan voorstellen dat ze ooit al seks heeft gehad. Nee, meent een
ander, liefde is onze eigenliefde weerspiegelt in een ander. Nog
een andere klasgenote, toepasselijk voorzien van bril en tuttig
kapsel, houdt erop dat het chemische processen zijn die het
voortbestaan van het ras moeten garanderen. Alleen Paulie springt
recht en schreeuwt haar notie uit van liefde zoals die door
dichters en door Eddy Wally bezongen wordt.
Zo van die scènes zijn er nog: scènes die in de werkelijkheid nooit
plaats zouden hebben, aangezien pubermeisjes van de 21ste eeuw
simpelweg niet zo praten, niet zo te koop lopen met hun emoties –
al vooropgesteld dat ze ze op een dergelijke manier zouden kunnen
verwoorden, zelfs al zouden ze het willen. En toch moet vooral
Perabo ze spelen. Diep respect voor haar is dan ook gepast.
Letterlijk elke scène is wel een symbool voor het een of ander,
elke scène hamert de standpunten van de film er met een voorhamer
in, ook al betekent het dat de situaties geforceerd zijn en de
dialogen soms lamentabel.
Waar ik ook bezwaar tegen maak, is dat de school waarin alles zich
afspeelt, nauwelijks lijkt te bestaan buiten de drie
hoofdpersonages en enkele figuranten die af en toe opduiken. ‘Lost
And Delirious’ slaagt er niet in om een wereld te creëren om als
structuur te dienen waarbinnen de meisjes fungeren. Er lopen
schijnbaar enkel twee leerkrachten en een tuinier rond – die
tuinier is uiteraard een soortement mentorfiguur die af en toe
wijsheden komt spuien, dat spreekt voor zich. Ik had graag meer
gezien van de reacties van de andere leerlingen, van hùn
leefwereld, zodat die kon worden afgezet tegen die van Paulie, én
van de manier waarop ook andere leerkrachten met de problemen van
hun leerlinge omgaan.
‘Lost And Delirious’ gaat tenonder aan het gewicht van z’n eigen –
weliswaar bewonderenswaardige – aspiraties, maar op z’n minst
vertelt de film ons dat we zowel Léa Pool als Piper Perabo in het
oog moeten houden. Waarvan akte.
