Met Draft liet Luwten – née Tessa Douwstra – haar tweede album los op de mensheid. Dat we daar erg tevreden mee zijn, is het understatement van het voorjaar, want Draft is een bijzonder fijn en rijkgeschakeerd werkstuk waarmee Douwstra ons meeneemt in haar muzikale universum. Een plek waar we graag in verdwalen.
Draft. Of de wind die onder de deur heen komt. De ep Door gaf de richting al aan waar Luwten heen wilde. Met Draft is het volop duidelijk: experiment meets pop meets veelgelaagde arrangementen. Maar nergens wordt het te veel, te druk, te ‘kijk mij eens kunnen’. Draft kruipt op kousenvoeten onder je huid, en blijft er zitten.
enola: Luwtens tweede is er al een paar maanden na de vorige ep. Je zou kunnen stellen dat je de deur wagenwijd openzet om de nieuwe frisse wind er helemaal te laten doorstromen.
Tessa Douwstra: “(Lacht:) Ze staat meer op een kiertje. En de ideeën die ik had, waaien er in alle vormen door. Het is niet zo dat ik tijdens het schrijven van een nieuw album, of bij de voorbereiding ervan, meteen al de algemene thematiek bedenk. Dat is echt een work in progress. Wel is het zo dat Draft nogal wat dualiteit uitstraalt. Ik schrijf vanuit een zekere stream of consciousness en ontdek zelf pas later waar ik tijdens het schrijven echt mee bezig was. Bij Draft vielen achteraf een aantal dingen op: beweging, onderweg zijn, nadenken of je kunt kiezen of niet, in controle bent over jezelf, wat eerlijk zijn is. Muzikaal wou ik de muziek wat meer beat- en groovedriven maken. Toen ik de teksten onder de loep nam, zag ik dat er een aantal woorden steeds weer opdoken, zoals ‘draft’. In verschillende zinnen. Het vatte de thematiek van de plaat mooi samen: veel songs gaan over alleen zijn versus samen zijn, over dualiteit in relaties.”
enola: Ben je daar intussen uit? Heb je controle over je leven of ben je een speelbal van het lot?
Douwstra: “Hoh, dat is meteen een heel erg existentiële vraag, haha. Laten we zeggen dat ik en parcours geleerd heb dat ik mensen en invloeden vaak buiten hield, omdat ik dacht dat ze controle zouden krijgen over mij. Niet zo’n fijne gedachte. Maar dat hoeft niet per se zo te zijn: je kunt mensen toelaten in je leven en zelf controle houden over wat je doet, wie je bent. Het is een fragiel evenwicht waar ik graag op balanceer. Andere mensen toelaten betekent niet per se dat je jezelf verliest, wel dat je daardoor net nieuwe stukken van jezelf leert kennen. Of andere versies die je nog niet zag.”
“Ik denk sowieso dat ik muziek maak in een zoektocht naar een ultieme vrijheid. Ik heb zeker het idee dat alles wat ik maak een soort van zelfexploratie is. Maar is kunst in het algemeen niet altijd zo? Ik denk dat elke zoektocht, of het nu een muzikale is, dan wel een beeldende, altijd helpt om op een andere manier naar de wereld te kijken. Niets blijft hetzelfde.”
enola: Een nummer toont dat voortreffelijk: “Haircut”. Op je sociale media zag ik beelden van een weelderige haardos en dan weer een korte coupe. De schaar erin.
Douwstra: “Inderdaad (lacht). Je haar knippen, en zeker de vrij drastische ingreep die ik deed, is dé metafoor voor verandering. Ik vond het een leuk idee om mee te spelen. Als je mensen vraagt wat ze zouden willen veranderen, dan belanden ze vaak bij de stelling ‘als ik alle tijd en geld van de wereld zou hebben, zou ik … ‘ Meestal botsen we op die beperking: tijd en geld. En van daaruit ontstond het idee voor “Haircut”, uit de zin om openlijk te experimenteren met jezelf en verandering. Ik vond dat ik dan maar meteen zelf iets moest ondernemen, zoals mijn haar knippen. Ik had het eerst lang laten groeien, en nog wat verlengd met extensions voor de eerste foto, voor ik de schaar erin liet zetten. Ik liet het daarna opnieuw knippen, voor de tweede foto, om ook in mijn eigen artwork zo openlijk te experimenteren met verandering en zelf-exploratie. Daarnaast kon mijn haar mooi in de wind bewegen, wat weer mooi aansloot bij het visualiseren van wind, wat ook in de rest van het artwork gebeurt.”
enola: De drang tot experiment blijkt ook uit de muziek op Draft. Wie goed luistert, ontdekt laagjes, en nu en dan eens een easter egg. De instrumentatie klinkt bijwijlen als wat Mount Kimbie maakt.
Douwstra: “Ja, dat kan. Ik heb me tijdens het schrijven niet meteen restricties opgelegd, al moest het voor mezelf wel behapbaar blijven. Er waren geen regels, vandaar dat de plaat zo rijkgeschakeerd geworden is. Ik heb voor Draft heel lang op mijn laptop gewerkt, voor ik de studio introk. Productie en schrijven liepen wat door elkaar, met daartussen nog wat arrangeren. Ik vond het leuk om zo lang te experimenteren met beats en geluid en om me al die tijd op te sluiten in mijn technische bubbel. Er staan hier en daar wat aparte geluiden op, ja. Het is leuk als mensen ontdekken waar ik wat gebruikt heb, maar ik wil er ook niet te geheimzinnig over doen. In “Don’t be a stranger” hoor je bijvoorbeeld ergens het geluid van mannen die in een klassiek koor zingen, maar dan door de mangel gehaald. Een vondst die ik deed op een cassettebandje. En zo zijn er nog wel een aantal op de plaat beland.”
“Mijn inspiratie komt uit alle hoeken. Maar toch vooral uit de grote levensthema’s. Weet je, wie we zijn als mens, is door de eeuwen heen nog niet gek zo veel veranderd. De kunsten hebben altijd al bestaan uit een soort van reflectie over ons mens zijn. Kunstschilders, muzikanten, beeldhouwers … weten de thema’s altijd weer anders te verbeelden. Ik vind dat erg boeiend. Alle emoties die we hebben, bestaan al zo lang, zijn eigenlijk vrij universeel, en toch worden ze door elke volgende generatie anders uitgebeeld. En blijft het herkenbaar. Dat laat ons dan toch minder alleen voelen.”
enola: Dat is het zeker. In je clip voor “Control” zie je bijvoorbeeld dat je inspiratie haalt in moderne dans.
Douwstra: “Jazeker! Ik ben het laatste jaar erg in de ban geraakt van Anne Teresa De Keersmaeker en haar choreografieën. Het feit dat ze veel muziek gebruikt van Steve Reich – een muzikant die ik erg hoog aansla – maakte van haar oeuvre een grote inspiratiebron. Ik hou ervan hoe ze stukje choreografie met elkaar vervlecht en hoe ze op die manier bewegingen mooi laat samenkomen tot een nieuwe betekenis. Het repetitieve van wat ze doet spreekt me enorm aan, en nog het meest hoe ze op een bepaald moment een beweging verandert, waardoor je als toeschouwer ineens een klein schokje krijgt, quasi opnieuw wakker gemaakt wordt. De muziek van Reich heeft dat ook: je denkt dat je je het snapt, en plots is er een subtiele twist die voor een verschuiving zorgt. Ik hou daar echt van.”
“In die zin ben ik ook grote fan van het werk van Alex Garland, die me onlangs van mijn sokken blies met Devs, een mini-sciencefictionserie. Hij had dat voordien ook al gedaan met Ex-Machina en Annihilation, maar Devs spant voor mij toch de kroon. Wat een sfeer! Heel gestileerd, heel cool, maar toch met een zeer nabije natuur. Wat me er zo in aansprak, waren de thema’s als determinisme en vrije wil. Hebben we die wel? En wat met andere tijdlijnen? Stel dat ik vandaag beslist zou hebben om dit gesprek niet te laten doorgaan, hoe anders zou de toekomst dan zijn? Ik kan me daar echt helemaal in verliezen.”
enola: Goed dat je die keuze niet hebt gemaakt, want dan hadden we dit fijne gesprek niet gehad. Of zaten we in een parallel universum thee te drinken op een coronavrij terras.
Douwstra: “Ja, misschien wel, haha. Maar het is toch, boeiend, niet? Hoe we omgaan met zogezegd ‘verkeerde’ beslissingen en de daaruit volgende teleurstellingen? Hoe die momenten ons telkens weer iets leren om het in het vervolg anders aan te pakken. Of niet. Nu ja, het klinkt allemaal nogal quantum-theoretisch, maar ik ben er alleszins heel erg door geboeid.”
enola: Muzikale beleving sluit daar mooi bij aan, omdat ze zo ongrijpbaar is, maar toch het meest appelleert aan de emotie. Wat wil je dat jouw muziek doet met de luisteraar?
“Raken? Dat zou wel mooi zijn, dat mensen er iets bij voelen. Dat ze zich bewust worden van dingen die ze eerder niet doorhadden. Zoals ik met het maken van muziek heb: dat je wordt geraakt op plekken waarvan je niet wist dat je ze had. Dat lijkt me mooi! Dat je je minder alleen voelt.”
enola: Voor Draft werkte je opnieuw samen met Frank Wienk, beter bekend als Binkbeats. Is hij jouw vaste studio-sparringpartner?
Douwstra: “Dat mag je wel zeggen, ja. Frank heeft vroeger bij Eefje de Visser gespeeld, en is opgeleid als klassiek slagwerker. Puike kerel, hoor. Tijdens een koffie-moment jaren geleden hadden we besloten om een dag in de maand samen de studio in te trekken. En dat bleek een goede keuze, want al snel ontstond een fijne samenwerking. Samenwerken met Wienk gaat heel makkelijk: nu eens komt hij met een idee waar ik mijn ding mee kan doen, dan weer ik. Het is ook goed om samen te werken met iemand die in een knullig idee toch iets potentieel groters ziet. Dat is geruststellend. Lekker relax, ook.”
enola: Een sfeer die ook van je podcast Drafts straalt. Je gaat er in gesprek met andere muzikanten, over inspiratie. Waarom ben je daarmee gestart?
Douwstra: “Ik wou tijdens de lockdown toch nieuwe mensen leren kennen, praten, gedachten wisselen, maar dat bleek fysiek niet mogelijk. Vandaar de podcast. Ook omdat ik benieuwd ben naar hoe anderen omgaan met inspiratie en creatie. Iedereen doet het anders. Je zou soms denken dat er voor het maken van muziek een geheime formule bestaat, maar helaas. Er is geen oplossing, enkel een speeltuin waar je naar hartenlust mee kan experimenteren.”
