‘De voorgeschiedenis van een nageslacht’, zo wordt de aard van het stuk BASTAARD misschien wel het best omschreven. Aan de hand van deels wetenschappelijke en deels denkbeeldige bronnen wordt onder het oog van de toeschouwer getracht een oud familiegeheim van Kyoko Scholiers te verifiëren. Ze zou namelijk verwant zijn aan niemand minder dan Napoleon Bonaparte.
’Ik ben Kyoko Scholiers en ik ben theatermaakster.’ Zoveel is zeker. Dit is de manier waarop we de actrice en hoofdinspecteur in de zaak Scholiers-Bonaparte zichzelf meermaals horen voorstellen aan de telefoon. In deze zin valt meteen ook de enige zekerheid te lezen die ze zichzelf nog permitteren kan. Haar bestaan lijkt enigszins op losse schroeven gezet door de ontsluiering van een geheim: een bastaardzoon van Napoleon in de familie. Hoeveel procent keizer der Fransen heeft zich in haar lijf genesteld? Hare Mogelijke Hoogheid gaat samen met lakei/inquisiteur Louis Van Der Waal op introspectie, hetgeen ook met twee perfect mogelijk is. Van Der Waal en Scholiers blijken mekaar perfect aan te vullen op de scène, waarbij de ietwat zenuwachtige speelstijl van de één de statige rust van de ander op de rollen zet. Louis Van Der Waal trekt en sleurt maar krijgt de leading lady niet aan het wankelen.
Wanneer Alice in Wonderland geciteerd wordt, is een identiteitscrisis onoverkoombaar. De tekstuele verwijzing naar deze bijbel van het zelfonderzoek valt misschien te betreuren, aangezien de visuele referentie op zichzelf (Louis als rups, Kyoko als Alice) als veel minder gedwongen overkomt. De vergelijking komt hoe dan ook hard aan: ons DNA is een doolhof, en geen enkele persoonlijkheidstest kan ons de weg wijzen. BASTAARD wordt op deze manier meer dan het relaas van een zoektocht naar scheefgegroeide tak van de familiale stamboom. We komen op z’n Jambers tot de kern van het verhaal: Wie zijn we, wat doen we, en waarom?
Een zoektocht naar ‘het zelf’ is noch rechtlijnig, noch simpel. De technische kant van de voorstelling is dan ook het evenbeeld van de meanderende zoektocht naar de waarheid. De acteur en actrice worden geflankeerd door een groot en een klein projectiescherm, waarop we interviews en telefoongesprekken die Kyoko afnam kunnen volgen. De manier waarop de beelden overvloeien van scherm tot scherm dwingt de toeschouwer tot beweging, waardoor het zoeken van de actrice ook wordt overgedragen op het publiek. Ook op een intellectueel niveau wordt de kijker aan het werk gezet, met talloze namen en familiale banden die door verschillende bronnen worden bevestigd en weerlegd. Hoewel deze complexiteit ervoor zorgt dat misschien niet ieder detail volledig begrepen wordt, draagt ook dit bij aan de beleving van het stuk als een warrige queeste. Het feit dat de meeste getuigen die het woord nemen in video- en audiomateriaal Man Bijt Hond-waardig zijn, zorgt voor enkele hilarische momenten die de ietwat zware verhaalstof verluchten.
In BASTAARD kampen Kyoko Scholiers en Louis Van Der Waal met een zeer specifieke vorm van het napoleoncomplex. Hierbij gaat het niet over het gevoel minderwaardig te zijn, maar over de angst erachter te komen dat men minder over zichzelf lijkt te weten dan verwacht. Een tweehonderd jaar oud geheim heeft Kyoko Scholiers aan het wankelen gebracht en uit dat wankelen komt een theaterstuk voort dat meer dingen in vraag stelt dan er antwoord op geeft. Eén ding is echter zeker: Kyoko Scholiers is theatermaakster. Voor ons is dat een feit, met of zonder DNA-onderzoek.
Als je zelf wil weten of Scholiers nu al dan niet Bonaparte-bloed bezit kan je BASTAARD nog tot 24 maart in België en Nederland gaan bekijken. De volledige speellijst vind je op