De doortocht van Back to Back Theatre in de Vooruit heeft iets losgemaakt bij de Gentse theaterliefhebber. Voor de aanvang van de show zoemden woorden als ‘spannend’, ‘benieuwd’ en ‘uitzonderlijk’ door de zaal. Het Australisch gezelschap vergaart dan ook al sinds 1987 wereldroem met verfrissende voorstellingen, gebracht door een cast die grotendeels bestaat uit acteurs met een verstandelijke beperking. De Signature style van deze compagnie kan worden omschreven als kernachtig gestileerd, uitermate persoonlijk en meta op een niet-pretentieuze wijze, hetgeen een verdienste op zich is.
Hitler, Hindoeïsme, de macht van mythen en symbolen… Erg lichtvoetig is de thematiek van dit stuk niet, waardoor wij alvast ons hart vasthielden voor een té moraliserende voorstelling. Een angst die niet nodig bleek, aangezien Ganesh versus the Third Reich een enorm open stuk is, klaar voor interpretatie allerhande of voor pure kijklust zonder al te veel betekenisgeving. Het verhaal van Hindoegod Ganesh, die naar het Berlijn van 1943 reist om de Indische swastika terug te eisen van Hitler en consorten, wordt doorspekt met scènes waarin toeschouwers de acteurs in hun repetitieruimte kunnen gadeslaan. Het eigenlijke stuk lijkt daarom te bestaan uit een zicht op het creatieve proces, dat wordt doorbroken door stukken van het verhaal dat nog under construction is en gerepeteerd wordt.
Als toeschouwer volg je niet zozeer een dramatisch narratief als wel een amalgaam van het opbouwen en afbreken van decorstukken, onderlinge spanningen tussen de acteurs en de moeilijkheden van het tot stand brengen van een theaterstuk dat ‘af’ genoemd kan worden. Het feit dat Ganesh in het narratief obstakels moet overwinnen wanneer hij de swastika wil heroveren, wordt op deze manier mooi gespiegeld aan de obstakels die in het creatieve proces aan bod komen. Er zou gezegd kunnen worden dat deze benadering van spelen met het theaterstuk als werk in wording niet erg verrassend is in een theaterwereld die van het post-dramatische gedachtegoed is doordrongen. Wat er dan precies voor gezorgd heeft dat deze zelf-reflexieve vertelwijze hier overkwam als een spiksplinternieuw idee kunnen we niet met zekerheid zeggen. Enkele mysteries mogen blijven bestaan.
De scènes waarin het verhaal van Ganesh wordt getoond, hebben iets weg van tekenfilmsequenties, prachtig vormgegeven aan de hand van doorkijkgordijnen die fungeerden als een wit doek voor simpele, maar betoverende schaduwbeelden. Dit, in combinatie met evenzeer eenvoudige maar goedgeplaatste geluidseffecten, zorgde voor een perfecte balans tussen fictie en (gespeelde) realiteit. Een minimum van middelen voor een maximum aan effect. De acteerprestaties zijn doodeerlijk en ronduit goed, hetgeen ervoor zorgt dat het ontbreken van een gebald eindpunt ruimschoots wordt goed gemaakt.
’Ontwapenend. Oncomfortabel. Onvergetelijk.’ Aldus de tagline, voorzien bij de poster van Ganesh versus the Third Reich. Voor iemand die niet bekend is met het werk van deze Aussies kan het wel eens moeilijk zijn om na te gaan of een dergelijke promotekst slaat op het werk op zich of op de uitzonderlijke samenstelling van het gezelschap. Na empirisch onderzoek moet blijken dat dit exceptioneel gezelschap exceptionele stukken maakt en dat daar nauwelijks meer over gediscussieerd kan worden. Back to Back Theatre is een manier van kijken naar de wereld. Een manier van omgaan met elkaar. Het is het soort theater dat je achterlaat met het gevoel verrijkt te zijn, al weet je niet zeker op welke manier.
Ganesh versus the Third Reich toert nog tot 02/06 in Europa. De volledige speellijst vind je op <ahref=http://backtobacktheatre.com> de website van Back to Back Theatre.