Met Onvoltooid Verleden Tijd slaat het doorgewinterde tekstcollectief De Roovers nieuwe artistieke paden in en probeert het de magische atmosfeer van een jazzconcert te vertalen naar het theater door losse verhalen te vermengen met nostalgische foto’s, broeierige muziek en meeslepende dans. De virtuositeit van absolute topmuzikanten halen ze daarbij niet, maar De Roovers verdienen veel lof voor hun durf en hun vakmanschap.
Binnen het Vlaamse theaterlandschap staan De Roovers bekend als een gezelschap dat kwalitatief hoogstaand repertoiretheater brengt met een klassieke vertelstructuur. Dat ze af en toe van die veilige, klassieke vertelstructuur durven af te stappen, siert hen. Samen met De Vereniging van Enthousiasten voor het Reële en Universele maakten ze vorig jaar al een zeer fragmentarische voorstelling rond het menselijke verlangen, getiteld ça brule. Nu komen ze op de proppen met Onvoltooid Verleden Tijd, een experimenteel stuk dat ze zelf graag omschrijven als een jazzconcert met verhalen. Geïnspireerd door de waargebeurde verhalen van radioluisteraars die de Amerikaanse auteur Paul Auster optekende in zijn boek Ik dacht: mijn vader is God, brengen ze elke voorstelling wisselende verhalen in een andere constellatie. Wat ze precies gaan zeggen en wanneer, dat laten ze afhangen van het moment. Zo biedt elke voorstelling niet alleen in theorie maar ook in de praktijk steeds een nieuwe ervaring.
Het is een bijzonder interessant concept dat De Roovers hier uitwerken, maar gek genoeg merk je als toeschouwer niet al te erg dat de acteurs hier een lange improvisatie uitbouwen op basis van een aantal vaste notenschema’s. Daarvoor voelen de acteurs, aangevuld met danseres/choreografe Charlotte Vanden Eynde en een trio muzikanten onder leiding van Björn Eriksson van Admiral Freebee, elkaar te goed aan en daarvoor is het materiaal waaruit De Roovers kunnen putten simpelweg te goed. Of ze nu in de eerste plaats grappig zijn, of triest, of zinnenprikkelend, de verhalen van Auster zijn onverminderd warm en universeel herkenbaar. Kleine, bijzondere verhalen zijn het, die door de acteurs met veel naturel worden voorgedragen. Het is pas wanneer je de acteurs aan de zijlijn geamuseerd ziet toekijken hoe hun collega’s op scène het beste van zichzelf geven, dat je eraan herinnerd wordt dat dit geen theatervoorstelling is met een voorgekauwd stramien.
Erg knap aan de voorstelling is dat de scenografie, de dans en de muziek het geheel echt aanvullen. De nostalgische, vaak wazige foto’s van Stef Stessel zorgen voor een gemoedelijke en tegelijkertijd intense sfeer. Ook Charlotte Vanden Eynde geeft de voorstelling de nodige emotionele lading mee. Beperkt ze zich in het begin van de voorstelling tot het plaatsen van wat schuchtere danspasjes, naarmate de voorstelling vordert en ook de meer pijnlijke verhalen opduiken, palmt ze steeds nadrukkelijker het podium in met grote maar trefzekere gebaren. Het zijn echter vooral de prachtige muzikale composities die een uitermate krachtig bindmiddel blijken te zijn. Zwevend tussen minimale elektronica, opzwepende post-rock en Django Reinhardt-achtige jazz, vormen zij bijna letterlijk de hartenklop van deze voorstelling waardoor je als toeschouwer benieuwd blijft naar de verhalen die op je afkomen.
Onvoltooid Verleden Tijd is een erg hartverwarmende trip, maar de voorstelling heeft ook haar minpunten. Door de fragmentarische structuur mist het stuk af en toe wat spanning en door bewust te blijven hangen bij kleine verhalen vergeten De Roovers de toeschouwer helemaal bij de keel te grijpen. De ultieme versnelling, de totale magie, de complete roes komt er niet, al zijn de laatste vijf minuten van de voorstelling wel zeer beklemmend. Hoe dan ook neem je die kleine onvolkomenheden er graag bij. Onvoltooid Verleden Tijd is geen theater met een grote boodschap, maar warm, intelligent theater. Gewaagd zonder enige pretentie. Sympathiek, swingend af en toe, maar vooral heel poëtisch.
Onvoltooid Verleden Tijd is nog tot 19 februari op tournee door Vlaanderen en Nederland. Voor data en locaties, zie de website.
William Scheldeman