Journalist DIRK STEENHAUT snijdt zich wekelijks aan de scherpste kantjes van de rockmuziek.
Toen haar groep Throwing Muses enkele jaren geleden langzaam werd gewurgd door Warner, raakte zangeres Kristin Hersh dermate gedesillusioneerd door de heersende mentaliteit in de muziekindustrie dat ze op zoek ging naar een eerlijker businessmodel om haar werk aan de man te brengen. Zo werd ze in 2007 een van de initiatiefneemsters van Cash Music, een nonprofitorganisatie die muziekliefhebbers ertoe aanzette de carrière van een artiest te sponsoren middels een maandelijkse bijdrage van tien dollar. Dit systeem stelde Hersh in staat om, zonder de inmenging van platenmaatschappijen, muziek te blijven maken en haar opnamen online beschikbaar te stellen. Wie ze wil binnenhalen, mag zelf bepalen welk bedrag hij/zij ervoor over heeft.
Met het oog op haar negende soloplaat gaat Kristin Hersh nu nog een stapje verder. Crooked verschijnt niet als cd, maar als een luxueus uitgegeven, 58 pagina’s tellend boek voorzien van artwork, teksten en essays. Wanneer je het kleinood aanschaft, krijg je er meteen ook een code bijgeleverd waarmee je de tien songs (en een hoop extra’s) kunt downloaden. “Op dit punt in mijn carrière zag ik het niet meer zitten met een zoveelste stuk wegwerpplastic op de proppen te komen”, vertelt de zangeres, die al een kwarteeuw actief is, over haar jongste initiatief. “Dus heb ik dit keer ook de mp3-haters, die graag een mooi object in huis halen, op hun wenken bediend.”
Maar ook louter muzikaal behoort Crooked tot de hoogtepunten uit Hersh’ omvangrijke oeuvre. De songs zitten nog altijd vol cryptische beelden en metaforen, maar klinken fris en vitaal. Ze ontlenen hun dynamiek in ruime mate aan het feit dat de artieste dit keer zelf alle instrumenten bespeelt én als producer dienst doet. Kristin Hersh zingt rauw en emotioneel, toont zowel haar ingetogen als rockende kant en maakt bij momenten weer net zoveel lawaai als ten tijde van Throwing Muses of 50 FT. Wave. Op de bas-, drums- en pianopartijen valt niets aan te merken, maar wat Crooked tot een unieke belevenis maakt, is toch vooral het grillige maar trefzekere elektrische gitaarspel in “Mississippi Kite”, “Sand”, “Krait” of het psychedelische “Rubidoux”.
Californië speelt in de teksten een prominente rol, al is er, getuige omschrijvingen zoals “a suburban desert” of “a hyper-chlorinated pool of humanity” geen sprake van een liefdesverklaring. “Coals” leunt aan bij melodieuze sixtiespop, maar in het met mellotrongeluiden versierde “Glass” en met een eenzame cello bijgekleurde “Flooding” regeert andermaal de melancholie. Toch stelt Kristin Hersh het dezer dagen beter dan ooit, nu ze voor haar bipolaire conditie eindelijk een afdoende behandeling heeft gevonden onder de vorm van acupunctuur. Die heuglijke ontwikkeling vormde de directe aanleiding voor Crooked, een openhartige collectie met herwerkte versies van liedjes die ze de jongste twee jaar al in demovorm op haar website postte. Mocht la Hersh al niet zoveel prima platen hebben afgeleverd, we zouden van een artistieke wedergeboorte gewagen.
In de allereerste Slijpschijf van een klein jaar geleden lieten we ons behoorlijk lovend uit over The Knot, de tweede langspeler van Wye Oak. Dit duo uit Baltimore speelt al bijna tien jaar samen en brouwt een heerlijk soepje van folk, alt.country, shoegaze en fuzzpop. Voor hun ep My Neighbor / My Creator, met vier nieuwe songs en één bewerking van een nummer uit hun vorige cd, gingen zangeres-gitariste Jenn Wagner en drummer-toetsenspeler Andy Stack voor het eerst in zee met externe producers. De broers Chris en Mickey Freeland zijn zowel thuis in mathrock- als hiphopmilieus en zorgden ervoor dat Wye Oak zijn sound dit keer wat verder heeft opengetrokken. Zo is het aandeel van de keyboards aanzienlijk toegenomen (check het orgeltje in het potig rockende “My Neighbor”), terwijl elders (in de ballad “My Creator” bijvoorbeeld) een saxofoon opduikt.
De nieuwe worp van Wye Oak geeft ook blijk van toegenomen zelfvertrouwen. Luister maar eens naar het rammelende, door een rauwe smoelschuiver bevruchte “Emmylou”. Het mooiste nummer van de plaat is ongetwijfeld het provocatief getitelde, maar ingetogen “I Hope You Die”. De reprise van “That I Do”, uit The Knot , mag daarentegen als een misstap worden opgevat, want de toegevoegde synths en raps van Mickey Free zijn niet bepaald een aanwinst. Gelukkig slechts een klein schoonheidsvlekje op een kortspeler die zoveel meer is dan een tussendoortje. Want achteraf zal wellicht blijken dat My Neighbor / My Creator de scharnier vormt naar een nog mooiere toekomst.
Jakob Bellens is een Deen met Vlaamse roots die al drie gewaardeerde platen opnam met de rockband I Got You on Tape. Samen met gitarist Anders Matthiasson vormt de zanger uit Kopenhagen echter ook al veertien jaar het overwegend akoestische folk noirduo Murder, dat in West-Europa inmiddels een bescheiden maar trouwe aanhang wist te verwerven met zijn tweede cd Stockholm Syndrome. Die plaat bevatte donkere, bedachtzame songs die qua subtiliteit en diepgang niet zo ver verwijderd was van die van, pakweg, Nick Drake. Bellens’ indringende stem maakte alvast indruk op Stuart Staples van Tindersticks, die tijdens interviews kwistig met complimentjes strooide.
Vandaag lossen de twee Denen met Gospel of Man een nieuwe verzameling songs, die, althans gedeeltelijk, in het verlengde ligt van hun vorige werkstuk. Het sobere ‘Subrosa’ en het verrassend hoog gezongen “Milk & Honey” hadden zonder probleem op Stockholm Syndrome kunnen staan en de meeste liedjes zijn nog altijd grotendeels akoestisch vormgegeven. Maar daaruit mag u zeker niet besluiten dat het om een herhalingsoefening zou gaan. Om te beginnen klinken de nummers uit Gospel of Man extraverter en lichtvoetiger. Sommige, zoals “Drawn in the Dirt” en “Aqueduct”, zou je, met enige reserve, zelfs uptempo kunnen noemen. Bovendien kiest Murder dit keer voor rijkere instrumentaties: het aandeel van piano en contrabas is groter geworden, terwijl de hoogtepunten van de plaat, “Picker of Cotton” en “Ember Song”, in majestueuze strijkers- en blazersarrangementen zijn gehuld. In “No Room for Mistakes” trekken ijle keyboards de aandacht, maar ook deze song ontwikkelt zich gaandeweg tot knappe kamermuziek. Voorts treffen we in het muzikale universum van Murder nu een dwarsfluit aan en valt op hoeveel aandacht er is besteed aan de meerstemmige zangpartijen. Zelfs Marie Fisker, onlangs nog te horen aan de zijde van Trentemøller, staat op de gastenlijst.
Voor effectbejag hoef je bij Murder niet aan te kloppen: het duo maakt hartverwarmend organische muziek die kracht put uit haar eenvoud. Is Gospel of Man nu beter of slechter dan Stockholm Syndrome? We zijn er voorlopig niet uit. Een feit is dat de intimistische concerten die Murder vorige week in ons land gaf alweer ruimschoots de moeite waard waren.
Eveneens uit Denemarken, maar dan uit de kuststad Frederikshavn, komt Salli Lunn, een kwartet waarvan drie leden al sinds 2001 samenspelen. De muzikanten, die tegelijk actief zijn bij bands als The Late Parade en Death By Kite, kregen onlangs het gezelschap van bassist Jan Nissen, bekend van Amber, en die veroorzaakte blijkbaar de vonk die nodig was voor het maken van hun debuut-cd Heresy & Rite, inmiddels verschenen bij een label uit Australië.
Salli Lunn is niet het soort groep dat je al tijdens de eerste beluistering doorhebt. De vier heren maken er een punt van de wetmatigheden van postpunk en postrock dermate om te buigen dat je er weer door wordt geprikkeld en uitgedaagd. De Denen bouwen een even imposante als intrigerende wall of sound, die vooral in de langere tracks (“The Frame of Reference”, “Fast Cars, Clean Bodies” en “The First Cause”) goed uit de verf komt. Een frenetieke bas, een haast machinale drummer en hoekige tot breed uitwaaierende gitaren zijn de hoofdbestanddelen van de Salli Lunn-sound, maar ook de dramatische zang van Lasse Skjold Bertelson draagt bij tot de zorgvuldig opgebouwde spanning. De songs zijn gelaagd en complex gestructureerd, wat niet wegneemt dat de single “Parachutes Forever” en het op een gemuteerde funkriff gebouwde “Mirror Girl” toegankelijk genoeg zijn om in de betere radioprogramma’s te worden gedraaid.
Salli Lunn bestaat uit muzikale dwarsliggers die herhaling en voorspelbaarheid tot ‘no go areas’ hebben gebombardeerd. De acht uitgesponnen nummers uit Heresy & Rite (via Duck on the Walk records ook op vinyl verkrijgbaar) vallen niet meteen in een specifiek hokje onder te brengen en vergen van de luisteraar de nodige moeite en volharding. Maar voor wie dat geen bezwaar is, gaat geleidelijk een wereld open waar het, ondanks de zware lucht, aangenaam toeven is.
- Kristin Hersh:: Crooked, The Friday Project/Cash Music. www.myspace.com/kristinhersh
- Wye Oak:: My Neighbor / My Creator, Merge Records. www.myspace.com/wyeoak
- Murder:: Gospel of Man, DevilDuck Records. www.myspace.com/murderdk
- Salli Lunn:: Heresy & Rite, Hidden Shoal. www.myspace.com/sallilunn
(Volgende week is er geen Slijpschijf wegens Iceland Airwaves)
