Mike Moya is een monument van de Montreal-scene. Niet alleen als
oprichter van Godspeed You! Black Emperor, maar ook als frontman
van HRSTA, de band waar hij Godspeed heeft voor
verlaten. We ontmoeten hem in de backstage van de Gentse Vooruit,
waar het rijkelijk gevulde buffet voor HRSTA staat en
blijven even watertandend kijken… Mike Moya praat met een
krakende stem, bijna fluisterend.
enola: Staan er zaken bij waar je specifiek om gevraagd
hebt?
Mike: Oh, we hebben enkel om gewone dingen gevraagd: brood, kaas,
fruit en water. Om iets binnen te hebben wanneer we straks op het
podium staan.
enola: Hoe gaat het er voor de rest mee?
Mike: Ik ben een beetje ziek eigenlijk. Ik hoop dat dit het
optreden van vanavond niet al te veel beïnvloedt, maar ik zal
alleszins niet zo goed kunnen zingen als ik zou willen. Het heeft
weinig met jullie weer te maken. Ik heb het in Frankrijk
opgelopen.
enola: Ik had het kunnen raden. Je bent al een aantal dagen in
België. Hoe bevalt het je hier?
Mike: Fantastisch. Ik hou er altijd van om in België te zijn. We
worden hier elke keer goed ontvangen; kijk maar om je heen. De
mensen zijn altijd vriendelijk en beleefd. Ergens zijn mensen hier
vriendelijker dan Nederlanders of Fransen.
enola: Binnenkort zit je een tijdje in Duitsland. Wat is je
favoriete Europese land?
Mike: Moeilijk. Ik zou zeggen België en Frankrijk. Voor het eten en
de drank. (Mike drinkt tijdens het interview een witbier, kvv). Ik
hou van alle Belgische bieren, maar omdat ik wat ziek ben, hou ik
het licht vandaag. Daarnaast ook omdat ze er Frans praten
(lacht). Hier in Vlaanderen als tweede taal, maar dat is
het Frans voor mij ook.
enola: Over Frans gesproken, de cultureel-politieke situatie in
Quebec, waar jij woont, is erg interessant. Waar sta jij op de
politieke lijn wanneer het het behoud van de Franse identiteit in
dat gedeelte van Canada betreft?
Mike: Het is een erg ingewikkelde kwestie. De bedoeling van de
wetgevingen bij ons, in Quebec, zijn goed. Er zijn maatregelen
nodig om de Franse taal te beschermen. Cultuur heeft daar wel wat
mee te maken, maar daarover gaan onze wetten niet. Het probleem is
dat de wetten niet veel uitmaken door de manier waarop ze zijn
opgesteld. Een bedrijf moet bijvoorbeeld een bord in het Frans
uithangen, waarbij een Engelstalig mag, zolang het maximum de helft
zo groot is. Door zulke maatregelen krijg je onnodige spanningen.
Ik zou het beter vinden, mochten ze mensen aanmoedigen Frans te
leren in plaats van hen te dwingen alsof te doen.
Het ontstaan van de Montreal-scene
enola: Wat betekent Montreal voor jou?
Mike: Montreal is een leuke stad om in te wonen en door het
tweetalige karakter is het een cultureel erg levendige stad. De
huurprijzen zijn altijd behoorlijk goedkoop geweest, in
vergelijking met Toronto of Vancouver, maar die worden toch steeds
duurder. Het was eigenlijk de ideale woonplaats waar vele artiesten
en kunstenaars goed konden wonen voor betrekkelijk weinig geld. Ik
denk dat het zo goedkoop wonen was door de hele taalproblematiek.
Het is er ook lang moeilijk geweest de stad economisch bloeiend te
maken. Er was erg veel leegstand. Maar dat is verleden tijd. Mensen
blijven er nu ook. Voor muzikanten is het allemaal veel beter
geworden. Nog niet lang geleden was er nog geen scene. Als je
muziek wilde horen, kon je gaan dansen.
enola: Wanneer is het dan allemaal veranderd?
Mike: Ik ben in Montreal gaan wonen in 1994. Toen waren er echt nog
niet veel plaatsen waar je een optreden kon geven.
enola: Dat is het beginjaar van Godspeed You! Black Emperor.
Geen toeval wellicht?
Mike: Neen. Daar zijn we heel snel mee begonnen na mijn verhuis. We
begonnen met drie vrienden, afkomstig uit Toronto. Ik zou niet
durven beweren dat Montreal cultureel dood was in 1994. Er was
gewoon geen clubcultuur. Onze eerste optredens speelden we in
kleine café’s die daar niet echt geschikt voor waren. We hebben dan
besloten zelf onze shows te organiseren in de loft waarin we
oefenden. Niet veel later ontdekten we dat er heel wat bands waren
die niet wisten waar te spelen. Daar waren erg interessante dingen
tussen. De mensen van Montreal wisten niet dat er zo veel goede
muziek in hun eigen stad was, gewoon omdat er geen muziekcentra
waren.
enola: Het begin van de befaamde Montreal-scene
Mike: (bescheiden) Ja.
enola: Welke grote lijnen of evoluties zie je in 15 jaar muziek
uit Montreal?
Mike: Het heeft zich allemaal erg uitgebreid. Op een bepaald moment
had ik het gevoel elke muzikant uit mijn stad te kennen. Wanneer ik
nu naar de affiche kijk van het Montreal-festival, hier in Gent,
zie ik al verschillende bands waarvan ik nog nooit iemand ontmoet
heb. Sterker nog, waarvan ik nog nooit iets van gehoord heb. Clues
bijvoorbeeld. Land of Talk ook. En Torngat. Het heeft er ook veel
mee te maken dat ik niet zo veel meer optreed als vroeger. Er is
zeker nog sprake van een scene waarin muzikanten met elkaar omgaan,
maar dat zijn muzikanten die hun huis meer verlaten dan ik. Vaak
merk ik dat ik toch mensen uit een bepaalde band ken, maar dan uit
een geheel andere context. Omdat ik er nog mee gevoetbald heb,
bijvoorbeeld.
enola: Voetbal met muzikanten. Met wie dan?
Mike: Oh, Wolf
Parade is er meestal. Een aantal van Think About Life. Het zijn
niet allemaal muzikanten maar gewoon vrienden die op een ontspannen
manier willen spelen. Zonder spelposities en zo. Ik ga op het veld
gewoon waar ik me nodig voel (lacht).
enola: Welke van de minder bekende bands uit Montreal gaan het
maken?
Mike: Moeilijke vraag waarop ik niet direct een antwoord op heb. Ik
voel me een beetje oud en cynisch wanneer ik dit ga zeggen. (in
een andere stem): “Wanneer wij jong waren, deden we het zo en
zo.” Ik heb het gevoel dat het grote deel van de jonge artiesten
van Montreal vandaag veel meer richting pop is opgeschoven dan toen
wij jong waren. Daarom zijn ze ook commercieel
leefbaarder.
De reünie van Godspeed
enola: Wat mis je het meest aan Godspeed?
Mike: Ikzelf vond het in groep bedenken en creëren van de muziek
het leukste aspect van Godspeed. Het live brengen was ook plezant
natuurlijk maar ik haalde meer voldoening uit het
creatieproces.
enola: Je krijgt de vraag of er een reünie komt voortdurend
naar je hoofd. Wat antwoord je daarop?
Mike: Dat ik het niet weet (lacht). We kunnen allemaal nog goed met
elkaar opschieten maar op dit moment is iedereen meer
geïnteresseerd in de andere dingen waar ze mee bezig zijn. Er is
geen reden waarom het niet zou gebeuren, maar het zal niet voor
direct zijn.
enola: Hoeveel keer per week vragen mensen je wat HRSTA
betekent?
Mike: Euhm… Gemiddeld twee keer. En dat is niet slecht want ik
heb deze naam net gekozen omdat die zo moeilijk uit te spreken is
en niemand zou weten wat het betekent. Ik zeg meestal dat ze het
moeten opzoeken in hun Sanskriet-woordenboek, zoals ik dat gedaan
heb. (lacht) Ik heb het Sanskriet nog als keuzevak gevolgd
aan de universiteit.
enola: Wanneer kunnen we een nieuwe HRSTA-plaat
verwachten?
Mike: Het plan is om na deze tournee met de opnames te beginnen, al
zal ik nog moeten kijken of de studo vrij is.
enola: Laat het ons hopen!
HRSTA speelt op 2 april op Dunk!Festival (Zottegem) met
onder meer A Silver Mt. Zion, Maybeshewill en Yndi Halda.
