Ninja Tune, 2010
Vier mogelijke hoezen telt ‘One-Armed Bandit’, de nieuwe plaat van
Jaga Jazzist.
En meer dan terecht overigens, zelden een band gehoord die vaker
van schutkleur wisselt als dit Noorse nonet. Krautrock, jazz,
elektronica, postrock en pure popmelodieën: deze kameleons weven
het allemaal tot een veelkleurig lappendeken. Ook op hun nieuwe
plaat staat die gulzigheid centraal. Meer zelfs,
multi-gefacetteerder als op ‘One-Armed Bandit’ heeft u deze
Scandinaviërs nog niet gehoord. Virtuozer en complexer trouwens ook
niet, en net daar knelt het schoentje soms bij ‘One-Armed Bandit’.
Meesterlijk spierbalgerol à volonté, maar in al hun vernuft
vergeten die technische pirouttes soms te raken en te beklijven. Of
hoe genialiteit een tweesnijdend zwaard kan zijn!
Jazz in de indiescène: het is zeldzamer dan een homoseksuele Jood
op een Blood & Honour-meeting. Gelukkig is Jaga Jazzist er nog
om die opgeblazen bruggen te herstellen. De 9
multi-instrumentalisten verkenden eerder al succesvol het terrein
tussen jazz en elektronica, maar op ‘What We Must’ haalden ze pas
helemaal de jackpot binnen: gitaren en drums namen de overhand,
resulterend in bloedmooie en warmbloedige postrock die niet vloekte
met hun onvermijdelijke jazzecho’s. Nooit klonk Jaga Jazzist
emotioneler, zonder hun eclectische stempel te verloochenen.
Toch willen de Noren op ‘One-Armed Bandit’ net die ratjetoe van
invloeden in de verf zetten. En samen met die stijlrijkdom viert
ook hun technische meesterschap hoogtij. Luister maar naar de
psychedelische krautrock van ‘220V/Spektral’. Bruuske breaks,
vreemde koerswijzigingen, gebroken ritmes, excentrieke
arrangementen en ga maar door: het wordt allemaal tot een muzikaal
cryptogram gesmeed dat wel imponeert, maar slechts zelden
emotioneert. ‘Prognissekongen’ en ‘Book Of Glass’ zijn in hetzelfde
bedje ziek: de tracks lijden onder hun ideeënrijkdom en de band
speelt op een eiland terwijl de luisteraar zich op het vasteland de
wenkbrauwen staat te fronsen. Alsof Tortoise aan te
sterke paddo’s heeft gezeten!
Gelukkig zijn die al te zelfbewuste momenten slechts één kant van
de medaille. Want wanneer het bos wel weer tussen de bomen te zien
valt, is ‘One-Armed Bandit’ ronduit magistraal. Het aanstekelijke
titelnummer koppelt wellicht het fraaist complexiteit aan
opwinding. Gegangmaakt door het Scandinavische jazztrio The Thing
snelt Jaga Jazzist rondjes langs spacy intermezzo’s, psychedelische
freakouts en modern klassiek, om steeds weer bij het
onweerstaanbare beginthema uit te komen. Het is een compositorisch
juweeltje, maar tegelijkertijd swingt het als een tiet.
Ook in ‘Bananfluer Overalt’ is de kosmische milky way van de Noren
wonderlijk in plaats van verwarrend. Het is heerlijk achterover
leunen in die laid back groove om die typisch fonkelende
Jaga-melodieën te bewonderen. Helemaal hypnotisch wordt het met
‘Toccata’, een negen minuten durend progjazz-beest dat ‘Six
Marimbas’ van Steve Reich een gecombineerd vaccin van ambient,
electro en psychedelica toedient. Wie tegen het einde van de plaat
nog niet tegen een deurstijl is geknald, kan ook genieten van het
jachtige ‘Music! Dance! Drama!’ waarin jazz en electro het op een
jiven zetten.
It don’t mean a thing if it ain’t got that swing, wist
Duke Ellington al. En wanneer Jaga Jazzist swingt, zijn ze tot
grootse dingen in staat. Het is dan ook des te jammer dat het
zelfbedruipend gefröbel van enkele tracks het luisterplezier soms
de dieperik in sleurt. Daardoor is ‘One-Armed Bandit’ slechts een
half geslaagde plaat geworden. Maar wanneer deze belachelijk
getalenteerde Noren slagen, zijn ze echt wel briljant. En op die
manier wordt ‘One-Armed Bandit’ toch nog een stevige
aanrader!
Jaga Jazzist speelt op 3 maart 2010 in de Ancienne Belgique
(Box) in Brussel.
