Welke Duitse scholier zal bij het woord “Ansatz” (gelieerd aan wiskunde) niet binnensmonds “Donnerwetter” gemompeld hebben? Wiskunde is er sinds de Oude Grieken immers niet echt op vooruitgegaan in de populariteitspoll, net zomin als den Duits eigenlijk, sinds die tweemaal ongevraagd op bezoek kwam.
Ansatz Der Maschine is (gelukkig?) geen Duitser maar wel een Kortrijkzaan, Mathijs Bertzel genaamd. Bertzel startte de groep samen met Alexander Baert op voor een eenmalige deelname aan het kunstenfestival Bolwerk in 2001. In 2003 kwam het duo weer samen om het voorprogramma te verzorgen van de Spaanse postrockgroep Henry, en werd de demo-cd Hide For The Beast uitgebracht. De groep won bovendien de CJP-wedstrijd “Het jong 2004”, zodat er steeds minder sprake kon zijn van een tijdelijk project. Het officiële debuut The Postman Is A Girl, zonder Baert, onderschrijft die stelling.
Ondanks zijn industrieel aandoende naam creëert Ansatz Der Machine geen logge, Teutoonse dreunen die rechtsreeks uit een machinepark geplukt lijken, maar wel knisperende en sfeervolle elektronica die zich ergens tussen een zachtere Aphex Twin en het sfeervolle van Hood en múm situeert. Een mens kan minder indrukwekkende geloofsbrieven voorleggen, quoi.
Vanaf “Indian Beauty” is het dan ook meteen raak. Doffe percussieklanken, ratelende machines, een verloren gelopen akoestische gitaar, zwevende keyboards en rammelende klokken en bellen zorgen voor een algemeen gevoel van rust en vrede dat de achtergrond vormt waartegen het hese gezang van Bertzel zich mag afzetten. De zangkwaliteiten op dit nummer mogen naar objectieve normen zeker en vast ondermaats genoemd worden — toonvast is het allesbehalve — maar binnen deze setting zijn ze wel op hun plaats.
Op het titelnummer gaat het er allemaal iets harder aan toe, iets meer Aphex Twin. De stuiterende beats die schijnbaar conflicteren met een melodieuze keyboardlijn werkten eerder al voor verschillende Warp-artiesten, en verlenen Ansatz Der Maschine nu eenzelfde elan. Het nu al klassieke “Over-expozed Frozen Stars” wordt her en der terecht aangehaald als een klein pareltje. De gebroken klanken en verstoorde, vaak hol klinkende percussie creëren een Unheimliche sfeer die doorkruist wordt door op hol geslagen drum ‘n’ bass-beats.
“Wooden Legs And Kisses” heeft de ondankbare opdracht het nummer op te volgen, maar kwijt zich uitstekend van zijn taak. Na een laatste knipoog verzinkt de song in ijle ruis en verbannen geluiden. De echo’s worden geleidelijk aan luider en laten opnieuw allerlei elementen met elkaar in de clinch gaan. De verschillende percussielagen vormen de motor die het geheel voorstuwt, maar het zijn opnieuw de geluidsmanipulaties die er ingenieus doorheen geweven zijn die de song zijn pracht verlenen.
Met “Flash…About A White Blush” worden Oosterse drumelementen in de song binnengesmokkeld. Houterige klanken waar de wind doorheen blaast en een verloren gewaande fluitriedel maken het geheel af. De rechtlijnigheid van de song verwondert, ditmaal lijken alle neuzen in dezelfde richting te staan. Maar tijd om die verwondering te laten bezinken is er niet, want “Orange Light, A Blue Chair” wil ook zijn zegje doen.
De Oosterse invloed is nog steeds hoorbaar, al mag het opnieuw wat scherper en gejaagder klinken, voller ook. De mùm-invloed is duidelijk te horen in sommige stukken, maar dat geldt ook voor de Ansatz-toets. Bertzel vergeet duidelijk zijn eigen stem niet. Zo speelt het chaotisch dreunende “Simca’s Feelings” met aan Aphex Twins “Windowlicker” verwante drumritmes, maar blijven de bovenlagen dromerig en anders klinken.
The Postman Is A Girl is een debuut om u tegen te zeggen. Bertzel heeft er lang over gedaan om naar buiten te treden met een volwaardig album, maar de tijd die hij zichzelf gegeven heeft, werpt nu wel zijn vruchten af. In tegenstelling tot den Duits of de wiskunde hoeft Ansatz Der Maschine zich geen zorgen te maken over welke populariteitspoll dan ook.
Ansatz Der Maschine speelt op 20 februari op het Music In Mind-Festival (Cactus, Brugge) naast aMute en COEM.
