Filosoof en encyclopedist Diderot waagde zich ook aan de theatertheorie, en schreef ,,Paradoxe sur le comédien’’. Een tekst die fulmineert tegen de destijds heersende overtuigingen met betrekking tot het theater. Matthias De Koning (Maatschappij Discordia), Peter Van den Eede (Cie De Koe) en Damiaan De Schrijver (Tg Stan) pakten deze tekst onder handen. Het resultaat is een hilarische voorstelling vol woord- en bewegingsacrobatieën.
Een groot acteur ziet af van een gevoelsmatige inleving in zijn rol, met als resultaat dat de toeschouwers zich beter kunnen inleven in het spel. Niet de acteur heeft na afloop van het stuk bepaalde gevoelens — hij spéélt slechts de getoonde gevoelens — maar wel de toeschouwers. Net zoals een afbeelding van een voorwerp niet het voorwerp zelf is, speelt de acteur een gevoel of een scène die niet echt is.
Het lijkt allemaal wel evident. Misschien is het wel te evident. Hoeveel mensen laten zich niet meeslepen door bepaalde films? Hoeveel mensen verwarren de acteur als persoon niet met het personage dat hij speelt? Ze staan er met andere woorden niet altijd bij stil dat het personage niet echt is. Van de personages in Vandeneedevandeschrijvervandekonigendiderot kennen we geen namen, we kennen enkel hun voorkomen. Op het moment dat ze de stoffige pruik opzetten, kan de voorstelling echt beginnen.
Ze meten hun personage aan, ze zijn er klaar voor om de toeschouwer beet te nemen. En is het niet net dat wat de acteurs doen? Zij nemen de toeschouwers voortdurend beet. Je weet niet wanneer de echte tekst min of meer behouden blijft, je weet niet wanneer ze improviseren of niet. Met momenten lijkt het alsof de voorstelling niet meer is dan een vrijblijvende brainstorm onder bevriende acteurs, andere momenten ziet het er haast over-gerepeteerd uit. Maar ook laten ze even kijken in de interne keuken van de acteurs. Hoe anderen het publiek beetnemen. Hoe thee dienst doet als whisky, water als sterke drank, het fake eten op de tafel enzovoort.
Het mag dan wel een huzarenprestatie zijn om Paradoxe sur le comédien om te zetten naar een toneelstuk, toch blijft er na de voorstelling een leeg gevoel over. Een traktaat over toneelspelen wordt hier haast vrijblijvend op het publiek losgelaten. Zo vrijblijvend zelfs dat je je afvraagt of ze meer of andere bedoelingen hadden dan het publiek te amuseren. Het volkje een aangename avond bezorgen.
Maar misschien maakt dat net het geniale van de voorstelling. Ze spelen niet enkel hun basistekst, Paradoxe sur le comédien, maar ze zijn deel van die paradox. De valkuilen van echtheid en waarachtigheid staan klaar voor het publiek. Het paradigma dat hetgeen je ziet niet noodzakelijk hetgeen is wat je ziet, kon schijnbaar geen betere vertolking vinden. Wat je ziet is voor een keer niet wat het lijkt, of juist wel?