Bij elke tentoonstelling van Edvard Munch zal het volk zich spontaan, zo gaat dat met hypes, rond “De schreeuw” verzamelen. Nu is de kans groot dat je in het Antwerpse Museum De Reede urenlang en in alle rust naar de lithografie van het iconische werk kan staren. Nooit eerder was een tijdelijke expo met uitgerekend één werk zo interessant.
Als dat geen luxe is: een enorme verzameling grafisch werk van drie meesters uit de achttiende tot twintigste eeuw, te bezichtigen in een modern, sober, maritiem geïnspireerd museum aan de Antwerpse Scheldekaai. Ex-reder Harry Rutten verzamelt sinds vorige eeuw enkel werk op papier, en dit van de Noorse Edvard Munch, de Spanjaard Francisco Goya en de Belg Félicien Rops. Van deze laatste hangen er in het museum maar liefst drie prachtige versies van het befaamde “Pornocrates, De Dame met het varken”. Wat begon als het intuïtief verzamelen van beter betaalbaar werk, heeft nu tot een prachtige en unieke vaste collectie prenten geleid, die aangevuld wordt met andere aankopen of bruiklenen. Vooral van Munch is er op de bovenverdieping van De Reede verrassend veel te vinden, van litho’s tot gekleurde houtsneden, van “Vampier” tot “Madonna”. Je moet wel uitkijken om geen werk van Munch voorbij te lopen, want door de ietwat toeristisch aandoende scenografie rond “De schreeuw” belandden twee litho’s wat verloren achter een museumwand. Enkele prachtige werken verhuizen binnenkort jammer genoeg weer naar het noorden, dus reden te meer om de collectie van dit moment niet mis te lopen. En dan hadden we nog niet vermeld dat er tot midden maart een citytrip naar Oslo, de stad waar weldra het nieuwe Munchmuseum de deuren opent, te winnen is.
Behalve een korte maar interessante levensloop van Munch, Goya en Rops vind je in De Reede niet veel informatie bij de werken: een opluchting, maar het kopen van een tentoonstellingsgids met enkele verklarende zinnen per kunstwerk of per Goya-reeks kan handig zijn. Naast “De schreeuw” loopt er op de benedenverdieping nog een tijdelijke tentoonstelling met Belgische prentkunst van onder meer Rik Wouters, Fred Bervoets, James Ensor en Frans Masereel. Aan de wand met internationaal werk krijgen we Téophile Steinlen en Käthe Kollwitz te zien. Wat dit museum vooral zo sterk maakt, is de vormelijke en inhoudelijke rode draad: het zijn werken die enigszins kritisch tegenover de maatschappij van de voorbije eeuwen staan of de universele en diepe menselijke verlangens en kwellingen uitdiepen. Het museum wil dan ook een bijdrage leveren aan een samenleving waarbinnen het kritische en het schone een prominente rol krijgen. Net omdat er geen schilderkunst hangt, besef je hoe interessant het expressieve lijnenspel van de kunstenaars is. Vooral in Munchs oeuvre blijkt dit relevant: waar gezichten met elkaar versmelten, de haren van man en vrouw met elkaar en met het landschap verstrengeld geraken, en de natuur haar stormachtig karakter toont. Antwerpen, waar Munch eind 19e eeuw trouwens nog geweest is, mag absoluut trots zijn dat ze haar lange traditie van prentkunst met deze unieke collectie mag verrijken.
“De schreeuw” valt nog tot 17 maart 2019 te bewonderen in De Reede, de tijdelijke tentoonstelling met Belgische en internationale grafische kunstenaars tot 6 juni 2019.
