Geef toe, meestal zijn ze uw geld niet waard, die verzamelaars van uw favoriete groep die u in de winkel vindt. De platenfirma denkt dat enkel singles in aanmerking komen en een artiest zelf is ook al zelden goed geplaatst om eigen werk te beoordelen. Tijd dus dat het eens aan professionals wordt overgelaten, en wie beter dan een team kenners van enola om maandelijks de vijftien beste tracks van een artiest te selecteren. Deze maand: het beste van Pixies.
1. Bone Machine
Die lome drum! Die gezapige bas die er gezellig naast loopt te sjokken! En dan die snerpende riff die de boel aan stukken rijt. Als Pixies hun debuutalbum Surfer Rosa niet op de best mogelijke manier waren begonnen, dan bestond er geen best mogelijke manier. “Bone Machine” vat nog eens samen wat die eerste EP Come On Pilgrim had duidelijk gemaakt: Pixies zouden het kort, snedig en cooler dan wie ook doen. Gesnopen!
Hoogtepunt: 00’17”. Die gitaarriff: vintage Pixies, een showcase voor Joey Santiago’s snarenvernuft.
2. Monkey Gone To Heaven
Een korte gitaareruptie dat “There’s a guy…”, en Frank Black is vertrokken voor een verhaal dat werkelijk alle richtingen opgaat. Iets over moordend slijk, die aap natuurlijk, en God weet wat nog allemaal. Maar waar Black écht van overtuigd is, dan wel dat die Hemelbaard zeven waard is. Kim Deal doet wat ze altijd doet: onverstoorbaar rechtdoorzee blijven bassen en af en toe echoën wat Black haar voorzingt. Dat bedoelen we niet seksistisch, het is gewoon wat dit nummer vraagt en als Deal iets doet, is dat altijd in het belang van de song. “This Monkey’s Gone To Heaven” is popmuziek zoals het altijd zou moeten zijn.
Hoogtepunt: 2’06”. “Then Gooooood is seven. Goooood is seven”. Geen betere Frank Black dan een Frank Black die over de rooie gaat, zelfs al weten we niet waarom.
3. Caribou
De jaarteller staat op 1987. Frank Black had nog haar en new wave, spandex en ontplofte kapsels domineerden de wereld. Met debuut-EP Come On Pilgrim serveerden Pixies een door pop en punk beïnvloed alternatief. “Caribou” bevat al de blauwdruk van hun identiteit: de dynamische spanning tussen lieflijk zingen en ijselijk gebrul, hier gewikkeld in een verleidelijk tripletritme waar je met een beetje moeite zelfs op kan walsen. O zo catchy, maar toch licht ongemakkelijk. Daar zit die rauwe doodsreutel “re-p-e-e-e-nt” voor iets tussen. Het nummer gaat mogelijk over reïncarnatie, maar naar goeie gewoonte valt er aan de lynchiaanse hersenkronkels geen touw vast te knopen. Ophouden met het distilleren van levenslessen uit liedjes en gewoon genieten van de magie.
Hoogtepunt: 0’57”. Niemand maakt ons wijs dat Black Francis geen lieve jongen is wanneer hij teder “caribou-hoo” huilt als een wolf smachtend naar de maan.
4. U-Mass
Anti-universiteitsanthem uit Trompe Le Monde dat gebaseerd is op een kettingzagende gitaarriff die Black Francis en zijn partner in crime Joey Santiago schreven toen ze besloten te kappen met hun studies aan de University of Massachusetts. In de tekst deelt Francis met veel humor een flinke sneer uit aan het gesnoef en de elitaire dikdoenerij van de academische klasse.
Hoogtepunt: 0’55”. Op “Oh kiss the world / Oh kiss the sky / Oh kiss my ass / Oh let it rock” zingt Francis op sarcastische wijze zijn studeerfrustraties van zich af, waarop hij de daad bij het woord voegt en de song laat ontploffen.
5. Gigantic
“And this I know, his teeth as white as snow / What a gas it was to see him”. Was het een tienerliefje waar Kim – toen nog Mrs. John Murphy – Deal aan terugdacht toen ze zong “Hey Paul, hey Paul, let’s have a ball?”. Geen idee, maar er is iets in dit nummer dat je die “big big love” doet voelen. Black en Santiago houden hun gitaren voor één keer aan de leiband – waar ze lekker grint malen zonder te storen – en laten Deal alle ruimte. Als we ooit een nieuwe Voyager-satelliet de ruimte in sturen; laat dit nummer alstublief op de gouden plaat eindigen. Aliens verdienen ook alle liefde.
Hoogtepunt: 00’04”. De beste baslijn uit de wereldgeschiedenis.
6. Debaser
Een nummer over de eerste en misschien wel enige surrealistische film ooit gemaakt. In de pre-internetdagen was Luis Bunuel en Salvador Dali’s meesterwerk Un Chien Andalou vooral bekend onder cinefielen, maar Pixies brachten daar verandering in. Een hommage aan de openingsscène (“slicing up eyeballs”) en een doelbewuste “verspaansing” (“Un Chien Andalousia”), meer was niet nodig om de interesse naar de film in kwestie te wekken. Dat, en het feit dat Pixies het werk bezongen in een briljante mix tussen pop en rock uiteraard. “Debaser” bevat weerhaakjes, maar die kunnen nauwelijks verbergen dat Pixies enorme popfans zijn.
Hoogtepunt: 0’0″. “Dumdumdum-dumdumdum-dumdumdum-dumdumdum”, Kim Deals’ baslijn zet meteen de toon en blijft gedurende het volledige nummer de stuwende kracht waarboven gitaren mogen schuren en drums een dienende, maar noodzakelijke rol, spelen.
7. Rock Music
Géén idee wat Black precies zingt, ook niet na de twintig jaar dat wij dit “Rock Music” kennen, maar we brullen het elke keer uit volle overtuiging mee. Want dat is wat rockmuziek doet: je bij je nekvel nemen en meeslepen tot je ergens helemaal anders wakker wordt en je je verbijsterd afvraagt what the fuck er gebeurd is. “Rock Music” is het equivalent van een fikse rammeling: bont en blauw vind je jezelf terug in de berm, maar wat een trip is het geweest!
Hoogtepunt: Alles, de volle 1’52”. Je splitst een atoomexplosie ook niet in stukjes.
8. Alec Eiffel
Black Francis’ hommage aan Alexandre Gustave Eiffel, de visionaire Franse ingenieur en ontwerper van de gelijknamige fallische toeristenmagneet in Parijs en het New Yorkse Vrijheidsbeeld. Dit is Pixies van zijn wiskundigste en meest futuristische kant in een opwindend spel met lagen en meanderende harmonieën en melodieën. Dé song ook die bewijst dat Joey Santiago inderdaad een van de meest onderschatte gitaristen van zijn generatie is.
Hoogtepunt: 1’14”. Met een gitaarsolo van Santiago begint de band aan een coda die langer is dan de eigenlijke song zelf. Anderhalve minuut lang pure pret voor de oren.
9. Nimrod’s Son
Je moet het maar durven als Amerikaanse band: debuteren met een EP vol referenties naar de bijbel én met songs over incest. Toch is dat exact wat Pixies met Come On Pilgrim deed. In “Nimrod’s Son”, een uptempo countrysong op steroïden, zingt, kweelt en brult Black Francis de ziel uit zijn lijf en vertelt hij het verhaal van een man die ontdekt dat zijn vader ook zijn broer is en zijn moeder ook zijn grootmoeder. We zeiden het al: Francis is een man met bijzondere interesses.
Hoogtepunt: 0’48”. Joey Santiago doet het in zijn onnavolgbare stijl even alleen, waarop de band terug invalt met een stukje hardcore country en Francis zijn meest hysterische lach van stal haalt.
10. Velouria
De eerste single uit derde album Bossa Nova maakte meteen duidelijk dat Pixies muzikaal volwassen aan het worden was. Nog steeds hanteerde het viertal een muur van geluid om u tegen te zeggen, maar “Velouria” klonk tegelijk een pak melodieuzer en uitgepuurder dan wat de wereld tot dan van hen gewend was. Black Francis zingt over een met haar bedekte afstammeling van Lemuria: een mythisch, in de oceaan verzonken eiland voor de kust van Madagascar.
Hoogtepunt: 3’00”. Francis is uitgezongen en laat de theremin, die al de hele song netjes op de achtergrond blijft, even de hoofdrol spelen.
11. Here Comes Your Man
Stak de groep op een nummer als “Debaser” zijn popsensitiviteit nog enigszins weg, dan mag “Here Comes Your Man” schaamteloos gaan voor een positief gevoel. Black Francis laat zijn oerschreeuw achterwege en haalt zijn meest zoetgevooisde stem boven (die nog steeds schuurt en kraakt) om een song over landlopers in goederenwagons te zingen. Mogelijk gaat het zelfs over Godot, al wordt die laatste nooit vermeld en beweert Black Francis dat het nummer weliswaar nergens over gaat, maar dat hij tezelfdertijd het universum van Lynch betrad waar de dreiging altijd achter de (onverwachte) hoek schuilt.
Hoogtepunt: 1’01”. Kim Deals’ baslijn krijgt opnieuw aandacht, en is als “break” halverwege het nummer een eerbare kandidaat, maar toch blijft vooral het gitaarlijntje van Joey Santiago rond de eerste minuut het meeste bij vanwege zijn vederlichte toon die nooit helemaal betrouwbaar klinkt.
12. Wave Of Mutilation
Een onvervalst, opgepoetst popnummer. Met een misleidend opgewekte surfmelodie voorzien Pixies het maritieme thema van een macaber kantje. De “golf van verminking” verwijst naar Japanse zakenmannen die hun familie in de auto laden en met een ferm ingedrukt gaspedaal de dichtstbijzijnde klif tegemoet scheuren. De vertraagde UK Surf Mix is bijzonder geliefd op slome zomerdagen.
Hoogtepunt: 1’40”. Kus een zeemeermin, wandel met een kreeft langs de Marianentrog en begeef je, aangezwengeld door een scherpe drumroffel, vrolijk knikkend naar de afgrond.
13. Tame
Schattig met een hoek af. “Tame” heeft het wel degelijk allemaal: de springerige baslijn van Kim Deal, licht pervers gehijg, de ingehouden dreiging van de serene strofes en het contrast met een refrein dat de grenzen opzoekt en daar nog een schepje bovenop doet. Dit is een les anger management onder de twee minuten culminerend in een bloedstollende, primaire oerschreeuw. Bonuspunten voor de licht venijnige sneren aan het adres van de frat girls waar Black Francis een hekel aan had. Laat ze maar op hun gezicht vallen in die mottige schoenen.
Hoogtepunt: 1’35”. Dit is als vragen naar het hoogtepunt op een achtbaan, zinloos en eerder “TAAAAAAAAAAAAAAME”.
14. Gouge Away
De Bijbelse Samson/Simson zag zijn lokken afgesneden en ogen uitgestoken, waarna hij duizenden Filistijnen mee de dood insleurde. Stof genoeg voor een songtekst volgens Black Francis, die het verhaal reduceerde tot enkele zinnen en het tot een van de stevigere songs op Doolittle bombardeerde. De tandem Deal-Lovering (drums) legt een solide basis waarboven de gitaren schuren en Black Francis zijn legendarische schreeuw mag draperen. Wie zich afvroeg waar onder meer Nirvana de hard-zachtdynamiek vandaan haalde, zal bij deze song meer dan een aha-erlebnis ervaren.
Hoogtepunt: 0’29”. De bas en de drum hebben een solide basis gelegd wanneer de gitaar een eerste maal vanop de achtergrond dreigend komt aanschuren alvorens te ontploffen. Het is een hard-zachtdynamiek die het hele nummer terugkeert en de blauwdruk vormt voor een hele resem songs van (mindere) goden die er gretig gebruik van maken.
15. Where Is My Mind?
Een van de songs die voor eeuwig en altijd met Pixies zal geassocieerd worden, “Where Is My Mind?” heeft alles in zich om als een esoterisch verhaal bij een lome rocksong te horen. Er is de schuifelende drum en de voortslepende gitaar terwijl Black Francis voor zich uit lijkt te murmelen over hoe hij zijn gedachten kwijt is en kleine vissen hem achtervolgen. Het klinkt als een diepzinnige fantasie maar het is nier meer dan een verslag van een duiktrip in de Caraïben. Soms kunnen grootse songs gebouwd worden op haast banale gebeurtenissen.
Hoogtepunt: 1’58”. Even ziet het er naar uit dat de song dan toch nog het rockbeest zal ontketenen, maar de band weet handig de voorgelegde thema’s opnieuw te brengen waardoor het mozaïsche en opeenvolgende karakter van het nummer pas echt duidelijk wordt.
