Het recent in leven geblazen kunstplatform Zebrastraat biedt de komende acht weken een haast ’Kubrickiaanse’ kijk op de digitale toekomst. Een fascinerend overzicht van twee decennia digitale en interactieve kunst met een collectie van dertig installaties verspreid over ruim duizend vierkante meter. Vergeet even je alledaagse perceptie over kunst, tabula rasa, want deze op het eerst zicht levenloze machinerie komt pas tot leven bij oprechte interesse en interactiviteit.
Het thema oorsprong, gaande van het ontstaan van leven op aarde tot de allereerste kamervullende computers, loopt als een rode draad doorheen de tentoonstelling. Kunstenaars uit verschillende windrichtingen exposeren hier hun visie op digitale interactiviteit en de oorsprong ervan. Het gebouw zelf is ook omgevormd tot kunstwerk : Pieter Koglers Sans titre omvat de hele façade van het gebouw, gewikkeld in zelfklevende zeefdrukaffiches op de ramen. Helaas verhult dit de sterkere inhoud van Update en had deze verpakking uitnodigender moeten zijn.
Japanner Masaki Fujihata maakt dit ruimschoots goed en verbijstert het menselijke oog met een projectie van een 360° totaalopname van iedereen in de kamer. De toeschouwer wordt protagonist in een versmelting van hypermoderne CGI-abstracties en auditieve echo’s van wat alleen maar omschreven kan worden als zinderend oergeluid. Sol Lewitt maakte Five Open Geometric Structures And Their Combinations, een schaduwspel gevormd door een kubistische installatie, die je doet twijfelen aan de gangbare hedendaagse percepties van de stedelijke vormgeving.
Een grote kamer is gewijd aan een hommage aan de in 2004 overleden Piotr Kowalski : zijn baanbrekend werk schippert voortdurend tussen kunst en wetenschap. Zo toont Dressage d’un cône de prachtige vergankelijkheid van stukjes gras : op een platform draaien stukjes gras van respectievelijk 3, 6, 9, 12 en 15 dagen oud rond. Hoe langer de tijd, hoe groener en voller de stukjes gras worden. Kowalski was een duizendpoot en gebruikte voor zijn crossoverkunst de meest uiteenlopende materialen. Zijn La Vague en Passionément lijken wel geïnspireerd door de film Tron, destijds baanbrekend op het gebied van computeranimatie. Kowalski toont hier hoe normaal ogende objecten kunnen veranderen in abstracte fluctuaties die voor het menselijk 3D-vermogen allerminst een uitdaging vormen.
Tussen de creaties door kan je je voor een pc nestelen waar de architecten van het Londense Sodacollectief je een greep bieden op een scala van gebruiksvriendelijke ingenieursprogramma’s waarmee het publiek via enkele muiskliks in no time een bewegende basisfiguur kunnen ontwerpen en sturen. Maar ook simpele creaties kunnen je even doen stilstaan bij digitale evolutie : François Curlets Laptop 1965 is een maquette van de benodigde hardware uit 1965 die heden op microchipformaat in een laptop te vinden is.
William Latham creëert met zijn Biogenesis een hallucinante beleving van donkere buitenaardse of diep onderzeese fantasycreaturen. Uit zijn cocon wordt er iets onwezenlijks geboren. Dit zijn het soort ervaringen die je ziet bij het kauwen van één van moeder natuurs meer krachtige psychotropische drugs. Koen Theys’ Dynamite Show is de absolute topper van Update: onder begeleiding van ongehoord krachtige kosmische geluiden projecteert hij vertraagde oerknalimpressies die door een tien meter lange tunnel op je afkomen. Een reis door het universum die een onbehaaglijk gevoel van transcendentie opwekt. Dit is ofwel het begin ofwel het einde der tijden !
Het duo Driessens en Verstappen drijft de interactiviteit nog verder met een videopresentatie waar je via een gamepad door tunnelachtige terrasstructuren kan manoeuvreren. Epileptisch of allerminst hypnotiserend. Spijtig dat sommige van de digitale spielereien van Update op zich heel interessant lijken maar gewoon niet functioneren, zoals Tobias Grewenigs Emotion’s Defibrillator of Kowalski’s Ceci ce deplace à 29 km. Zoutloos en ronduit flauw waren ondermeer Jean-Louis Boissiers Les Spectateurs’ en Jerry Galle’s Rain. Dat valt zeer te betreuren want ze vallen te veel op tussen de kracht van de betere werken.
Update wil overduidelijk haar bezoekers doen reflecteren over wat kunst en wetenschap gemeen hebben. Misschien is het de nood aan fantasie die wetenschap soms stagneert of met Einsteins woorden: "Imagination is more important than knowledge". Maar wetenschap vereist fantasie met de voeten op de grond, bij kunst mag de fantasie onbeperkt zweven. Update verplicht je grijze massa om bij te benen en hierbij zijn filosofische mijmeringen over mens en kosmos nooit ver weg. Er is licht aan het einde van de tunnel !
Expo ’Update: de oorsprong’ nog tot 8 juni 2006 in Kunstplatform Zebrastraat – beleven, Zebrastraat 32/001, Gent. Info: zebrastraat.be
