Het enigmatische Sault komt weer onze dampkring binnengevlogen. Het laat een mysterieus hemellichaam achter, dat de naam Air heeft meegekregen. Van waar dit object precies komt, niemand weet het, maar een ding is zeker: het klinkt alsof de goden zelf ermee gemoeid zijn.
Altijd gezellig, die Paasbrunch. In de zon aperitieven terwijl de kinderen wild kirrend de tuin rondhollen, op zoek naar de verstopte paaseieren. Je zou er haast jaloers op zijn. Al moest ons eigen enthousiasme hier dit jaar niet voor onder doen; de klokken van Rome dumpten namelijk in het voorbijvliegen ook even de nieuwe plaat van Sault. Compleet onaangekondigd, zonder tekst en uitleg. Nou, dat is niet netjes hoor. Al gaan we niet klagen: de groep weet ons steeds weer mee te voeren op een geweldig muzikaal avontuur. Afpellen dus dat zilverpapiertje, en kijken wat er onder zit.
We kunnen Sault gerust omschrijven als het muzikale equivalent van Banksy. Niemand die precies weet wie erachter zit, al zijn er vermoedens dat het zou gaan om een collectief rond producer Inflo, bekend van samenwerkingen met onder andere Michael Kiwanuka, en r&b-zangeres Cleo Sol. Interviews en optredens worden er niet gedaan, en de albums zijn steeds voorzien van een karakteristiek minimalistische hoes: volledig zwart, de titel afgebeeld met behulp van lucifers. Hun vorige album, Nine, was slechts 99 dagen beschikbaar op streamingdiensten en verdween toen zo snel als het gekomen was. Verdampt. Nu, wat er ook schuilt achter de maskers, productief is het wel. Deze Air is reeds het zesde zielenkind nadat de groep het eerst van zich liet horen in 2019.
Op hun jongste klinkt een nieuw geluid. Waar eerder werk voornamelijk invloeden uit afrobeat, soul en r&b liet horen, is deze plaat gevuld met brede arrangementen en weidse klanken. We worden herinnerd aan de afrojazz van Archie Shepp, Ahmad Jamal of Miguel Atwood-Ferguson. Ook is de focus verschoven van het tekstuele, waarin vaak verhalen werden verteld over hoe het is om zwart te zijn in de wereld van vandaag, naar een stroom aan koorgezangen en orkestklanken. Enkel op het einde van het vijfde nummer, “Time is precious”, worden we even toegesproken. Voor de rest: geen woord. De emotie in het koorgezang en de blazers en strijkers spreekt voor zich. Liefde, gezonden door dit krachtige oerelement.
Het album heeft zijn naam evenwel niet gestolen; de nummers waaien ons om de onze oren als een machtige oceaanbries. Even ons petje vasthouden, en daar gaan we. De bries steekt vrijwel meteen op in de opener, “Reality” en vloeit verder in de daaropvolgende nummers. Het is wat lastig om de nummers afzonderlijk te onderscheiden, het geheel klinkt eerder als een totaalconcept. Een soundtrack bij opwaaiend zand, golven op open zee, machtige bergen. Zoals reeds gezegd klinken na een klein half uur de eerste woorden: “Time is precious”, zo wordt ons op het hart gedrukt. Erna gaat de pathos gewoon onvermoeid verder in “June 55”. Afsluiten wordt er gedaan met “Luos Higher”, wat een iets meer exotisch tintje heeft. De gezangen klinken meer Afrikaans, en de muziek balanceert tussen Indische sitarklanken en de Malinese koramuziek van Toumani Diabaté.
Sault etaleert op deze nieuwe plaat dus nog maar eens zijn veelzijdigheid en uitzonderlijke muzikale klasse. Wat minder behapbaar wel, deze conceptplaat, die je eigenlijk in een ruk moet uitluisteren. Maar wel degelijk de moeite waard. Het is zoals een pittige bergwandeling: waag je aan de tocht en overstijg jezelf richting de top, maar weet, dit is niet voor elke dag.
Gooi ons dus gerust uit het raam met onze albumscore, luister zelf en voel wat je voelt. Pittige bergwandelingen zijn nu ook eenmaal niet aan iedereen besteed.
