‘De oudste en sterkste emotie van de mensheid is angst, en de oudste en sterkste soort angst is angst voor het onbekende’, schreef cultauteur H.P. Lovecraft. Best ironisch als je weet dat hij een notoir racist was. Het deels metafictieve Lovecraft Country dient hem nu van antwoord. De reeks is te zien via ‘Streamz’ en is nu ook verkrijgbaar op DVD en Blu-Ray.
Zoals de gelijknamige roman uit 2016 versmelt de serie het ontredderende universum van Lovecraft met het racisme in de VS ten tijde van de Jim Crow-segregatiewetten. Dat Jordan Peele, regisseur van Get Out en Us, mee hielp produceren, zal niet verbazen. Ondanks de jaren 50-setting is de tv-adaptatie vooral een kind van zijn tijd, van Black Lives Matter, maar ook #MeToo. Anachronismen op de soundtrack verbinden generaties via activistische poëzie uit de 70s tot moderne pop- en rapsongs. Bij een waargebeurde lynchpartij weerklinkt het protest over de geschiedenis heen: ‘Dit nooit meer’. De vele monsterlijke gezichten van racisme en seksisme verstrengelen met Lovecrafts kosmische horror, alsof ze gevangen zijn in de tentakels van zijn iconische creaturen. Met andere vormen van discriminatie, tegenover homoseksuelen en transpersonen, springt de serie dan weer nogal klungelig om.
Lovecraft Country vangt aan met de terugkeer van Atticus Freeman, historisch gezien een familienaam gegeven aan bevrijde slaven. Na zijn legerdienst tijdens de Koreaanse Oorlog reist Atticus het land af op zoek naar zijn mysterieus verdwenen vader samen met zijn geëmancipeerde jeugdvriend Letitia en oom George, de auteur van een Green Book-achtige reisgids. Zelfs zonder Lovecraft is het als zwarte in Amerika gevaarlijk leven en reizen. Atticus krijgt de kans zich te bewijzen als held van het verhaal, een rol die – merkt hij op – zelden is weggelegd voor zwarte jongens ten zuiden van Chicago. De personages raken al gauw verstrikt in het web van een occult genootschap van witte mannen die streven naar een hiërarchie waarin elk wezen (lees: niet-wit en vrouw) zijn plaats moet kennen. In de traditie van Lovecraft blijkt de wereld beangstigend anders dan gedacht en vermengt de tv-reeks horror, fantasy en sciencefiction in een amalgaan aan elementen, inclusief een magisch boek, toverspreuken, een geheime taal en een tijdmachine. Het doet een stuk brandend actuele fictie tegelijk ook oubollig overkomen.
De bewuste retro-stijl van Lovecraft Country heeft zeker zijn charme, alleen gaat de comfortabele pastiche voorbij aan het unheimliche karakter van het werk van de auteur. In plaats van te raken aan de kern nemen de eerste afleveringen genoegen met de avontuurlijke korst. Op een bepaald moment zorgt het wel voor een vermakelijke Afro-Amerikaanse versie van Indiana Jones. Vanaf dan slaagt de reeks er toch in het stof wat van haar schouders te vegen. Het zijn vrouwelijke regisseurs zoals Cheryl ‘The Watermelon Woman’ Dunye die ons trakteren op grand guignol-transformaties, met als hoogtepunt een zwarte wedergeboorte geïnspireerd op Jekyll & Hyde. Body horror, Oost-Aziatische folklore en afrofuturisme roeren zich in de smeltkroes van invloeden.
Het mag duidelijk zijn dat de reeks zichzelf vindt in de diversiteit en het eclectisme. Schijnbare nevenpersonages treden alsnog op de voorgrond, en dat is net het punt: ook zij hebben recht op hun aandeel in het grote plaatje. Over de hele cast is genoeg acteertalent verdeeld en elk van hen krijgt doorheen het seizoen de mogelijkheid dat te laten zien. Thematisch is er dan weer plaats voor het trauma van het kolonialisme en de klassenstrijd, de cyclus van geweld en de gruwel van oorlog. Terwijl oorlog van mensen monsters maakt, laat Vincente Minnelli’s Meet Me in St. Louis zien hoe cinema kan vermenselijken. Atticus is van mening dat verhalen als mensen zijn. ‘Dat je van ze houdt, betekent niet dat ze perfect zijn’, legt hij uit aan een reisgezel, ‘Je koestert ze en negeert hun gebreken’, Misschien geldt hetzelfde voor tv-series? ‘Maar de gebreken zijn er nog steeds’, klinkt de repliek.
