In een twintigtal episodes reist enola de wereld rond. Kriskras de wereldbol doorkruisend belichten we een selectie muziek die aan zelf te bepalen prijs kan gedownload worden op zulke nobele websites als Bandcamp en Freemusicarchive: een twee- à driewekelijkse selectie van twijgjes uit de internationale wildgroei aan kleine releases. Vijfde etappe: Polen.
Na enkele exotischere bestemmingen, zoeken we het deze keer opnieuw wat dichter bij huis. Bij Europese muziek wordt vaak gedacht aan landen in West- en Noord-Europa, maar in feite is er ook in Centraal-, Oost- en Zuid-Europa heel wat kwaliteit te vinden. Polen heeft bijvoorbeeld al jarenlang een vrij prominente plaats in de jazz, maar in de laatste jaren heeft er zich ook een uitstekende underground muziekscene ontwikkeld. Een figuur als Stara Rzeka bijvoorbeeld, die een volstrekt eigen sound heeft opgebouwd tussen folk, black metal en ambient, of de abstracte electronica van Jacek Sinkiewicz die terecht bij de top in zijn genre gerekend wordt. Ook in de meer gratis regionen van Bandcamp vonden we een aantal pareltjes die het ontdekken waard zijn.
21. Michał Biela
Uitstekende singer-songwriter (ook actief in bands Kristen, Ścianka en Kings of Caramel) die zijn songs graag creatief inkleurt. Hoewel een akoestische klank voorop staat, doet deze muziek vaak denken aan het zachtere werk van Karate, niet in het minst doordat Biela’s ietwat hese stem wat neigt naar die van Geoff Farina. Is diens solomateriaal echter wat ondermaats, dan is Biela’s korte zelfgetitelde solo-EP wel erg de moeite. Het geregeld gebruik van vrouwelijke achtergrondstemmen doet dan weer denken aan het werk van Mount Eerie, al wordt Biela nooit zo rauw melancholisch als Elverum. Tekstueel schetst de man uit Warschau kleine impressies uit het dagelijkse leven zoals “Flood Water”, waarin hij mediteert over de schade die een overstroming aanrichtte in zijn appartement, of “Bomb” over een oud vereenzaamd dametje dat haar straat weigert te verlaten bij een bommelding. Het grote prijsbeest is echter het gitaarwerk, dat gevarieerd genoeg is om de aandacht gedurig vast te houden. Nu eens springerig en haast opgewekt zoals in “Treasure Chest”, dan weer melancholisch strummend in “Oh Little Darling”, of met verschillende hoekige gitaarpatronen die door elkaar heen weven in “Waxwings” en “Flood Water”. Door welgemikte arrangementen laat Biela bovendien die partijen steeds boven zichzelf uitstijgen.
22. Fleshworld
Er wordt heel wat metal gemaakt in Polen, maar deze post-metal uit Krakau steekt er wat ons betreft bovenuit. Ruwer dan veel andere genregenoten, vooral door de brullerige vocals, maar tegelijkertijd erg verfijnd in de atmosferische stukken. Like We’re All Equal Again is een conceptplaat over de impact van oorlog doorheen verschillende lagen van de bevolking en de uiteindelijke zinloosheid ervan. Het levert in elk geval een meeslepend werk af dat niet enkel een verpletterende heaviness serveert, maar ook een mooie melodische diepgang. Neem bijvoorbeeld het negen minuten durende epos “Chant Of Many Voices” dat met ijle ambient wordt ingeleid maar doorheen een klassieke postrockopbouw uiteindelijk muteert tot een dreunend riffmonster van jewelste. Van rifffestijnen gesproken, “Hereinafter” en “Dust Eater” zullen uw nekwervels behoorlijk op de proef stellen met bijzonder headbangwaardige partijen. Fleshworld brengt weliswaar weinig nieuws aan de tafel waar ook bands als Cult Of Luna of ISIS (de band, niet de terroristen) zetelden, maar presenteert wel een uitstekende uitvoering. Dunk festival, leest u mee?
23. Jesień
Jesień heeft niet bepaald de hipste sound van het moment, maar presenteert wel een verdomd lekkere interpretatie van typische alternatieve 90s postpunk. Opnieuw is Karate geen slechte referentie, al grijpt de ruwe sound van Jesien nog meer terug naar bands als Fugazi of Shellac. Grootste invloed is misschien wel de legendarische Poolse postpunkband Ewa Braun (zie ook Niski Szum hieronder). Waar de heren uit Toruń over zingen moeten we u helaas schuldig blijven, want Pools is hier de voertaal, al kunnen we u wel vertellen dat de bandnaam “herfst” betekent. Het hoekige gitaar-, bas- en drumwerk compenseert ruimschoots de taalbarrière met composities die voortdurend boeiende hoeken ronden. Zie bijvoorbeeld hoe “Bardzo”, de openingstrack van O, middenin van een scherpe groove transformeert naar een broeierige postrockjam. “Do Dziewczyny” is dan weer een traag openbloeiende schuifelaar waarin een simpel basmotiefje het ankerpunt vormt waarrond de gitaar ijle partijen drapeert. Het tegengestelde daarvan is wellicht de noiserockjam “Tanio i przyjemnie”, een kannonbal van energie die vooral rond in effecten gemarineerd klankexperiment is opgebouwd. O is een vrij korte plaat, maar wel een die binnen zijn beperkte speelduur een erg mooie rijkdom aan klanken en ideeën laat horen.
24. Piotr Kurek
Uit de weelde aan experimentele Poolse releases een plaat plukken is geen sinecure, maar deze Heat (2011) van veteraan Piotr Kurek uit Warschau is in elk geval een uitstekend voorbeeld. Geluidsexperimentatie met een arsenaal aan instrumenten die soms muteren tot volwaardige songs, zoals in de bizarre circusdans “Coda” of de griezelig denderende rumba van de titeltrack. In het universum van Kurek (ook nog actief in een resem andere projecten zoals Abrada, Suaves Figures en Heroiny) is het centrale instrument een orgel, een vortex die met zijn waaier aan mogelijke klankkleuren alle andere friemelgeluiden met zich meesleurt in een drassig moeras van anderwereldse psychedelica. In elk geval is dit geen belegen orgelplaat zoals die in de collectie van uw grootouders te vinden is, maar een frisse experimentele sonische ervaring die zich niet voor een gat laat vangen. De opvallende melodische neigingen in verschillende tracks zorgen bovendien voor een relatief grote toegankelijkheid.
25. Niski Szum
Ook Niski Szum is een soloproject van een figuur die al lang meedraait in de Poolse muziekscene. Marcin Dymiter stond nog mee aan de wieg van een van de belangrijkste alternatieve Poolse groepen Ewa Braun (zie bijvoorbeeld hoe Jesień verder bouwt op die sound), maar toont met Songs From The Woods een behoorlijk verschillende aanpak. Opgebouwd rond een gedicht van Robert Frost, bevat deze plaat twee instrumentals en een gezongen track (weliswaar in twee delen opgesplitst). Gedraagt Dymiter zich in de gezongen track “The Woods” nog als een soort donkere singer-songwriter die wat doet denken aan Elizabeth Anka Vajagic, dan neigen de instrumentale stukken veeleer naar drone- en ambienttexturen met uitgebreid gebruik van loop- en effectpedalen. AudioTong, het label dat deze plaat uitbracht heeft overigens een uitgebreide selectie alternatieve Poolse muziek beschikbaar op bandcamp, wat opnieuw erg de moeite is om verder te verkennen. Enne, de CD-versie van deze plaat is zodanig goedkoop (voor 4,5 euro haalt u hem al in huis, inclusief verzendingskosten!) dat we u bij deze toch maar aanraden om hem gewoon te bestellen als u de muziek wel kan pruimen.
Lees ook onze vorige etappes:
Eerste etappe: Turkije
Tweede etappe: Frankrijk
Derde etappe: Brazilië
Vierde etappe: Zuid-Afrika en Namibië