Het nieuwe Vlaams-Nederlandse collectief Detlev moeten we in de gaten houden. Een Martin McDonagh blijkt als tekstkeuze misschien niet ideaal, maar het energieke spel smaakt naar meer. Onthand in Spokane is een veelbelovend startschot.
En dat mag je letterlijk nemen: de voorstelling opent met een knal. We zien een hotelkamer, een gewapende man die nerveus rondloopt en een tweede persoon overdekt met plastiek in het bad. Meteen al een lijk? Het zou het typische begin kunnen zijn van een whodunit: er is een moord gepleegd en die moet worden opgelost. Maar in dit geval hoeven we ons niet af te vragen wie het heeft gedaan, maar wel wat er is gebeurd. Hoofdfiguur Carmichael doet uit de doeken hoe het allemaal begon: zijn hand werd afgehakt door een trein en verdween daarna spoorloos. Na een zoektocht van 27 jaar meent hij de eigenaars van zijn hand te hebben opgespoord. Maar spreekt hij wel de waarheid? En hoe zit dat bij de andere personages? Wat voeren de bizarre “soort van” receptionist, de dealtjes sluitende Marokkaan en zijn domme, blonde lief in hun schild?
U merkt het, Martin McDonagh — de naam doet u mogelijk denken aan de vermakelijke film In Bruges — gaat in zijn tekst geen stereotypes uit de weg. Integendeel. Hij wil de wereld schetsen zoals die erbij ligt sinds 9/11. Daarin blijken domme blondjes slimmer dan je zou denken, moeten racisten zich tegenover hun moeder verantwoorden voor vriendschappen met Marokkanen en dromen brave burgers van spectaculair bloedvergieten opdat zij ook eens de held zouden kunnen spelen. Niet bepaald koosjer, en dat is precies wat Detlev interesseert: de rauwe kantjes van de mens, maar liefst met een komische knipoog.
Het fijnst aan deze voorstelling is dat je kan zien dat de acteurs zich met zichtbaar genot staan uit te leven in hun heerlijk absurde rollen. Dat zorgt voor sterke spelprestaties, en dat in een oogstrelend, strak decor. Regisseur Domien Van Der Meiren bouwde de muren van de hotelkamer op met lattenbodems van bedden, waarbij de acteurs van tijd tot tijd door de kieren heen de scène binnenpiepen. Dat geeft je als toeschouwer het lekker voyeuristische gevoel dat je binnengluurt in een tafereel dat zich normaal achter gesloten deuren plaatsvindt. En is dat niet onze grote vrees in deze maatschappij: al die lugubere types die ergens teruggetrokken in hun kamertje de meest krankzinnige aanvallen op de mensheid uitdenken?
De creepy ondertoon van de voorstelling wordt kracht bijgezet door een soundscape, al had die iets boeiender kunnen worden uitgewerkt. Nu moet ze vooral de sfeerschepping dienen, maar door het hoge humorgehalte blijft van die onderhuidse spanning niet zo veel overeind. Al is het ook weer juist een sterk punt van Detlev dat ze die humor zo goed weten te brengen: de timing zit steevast goed en de uitvergroting van de komieke personages is mooi gedoseerd. Ook de vertaling van Bram De Win is puik werk: het Hollywoodiaanse taaltje van McDonagh werd overtuigend herwerkt tot een sappig Nederlands. Dat zorgt voor een aantal hilarische scènes, maar helaas onderstrepen die ook wel dat het niveau niet altijd gelijk loopt. Het gekibbel tussen de Marokkaanse Toby en zijn liefje verloopt bijvoorbeeld nogal vaak in eenzelfde kleur en werkt daardoor wat vermoeiend.
Heel wat elementen van Onthand in Spokane zitten bij Detlev wel goed, maar als geheel voelt de voorstelling wat te vrijblijvend. Dat zou wel eens aan de tekst van McDonagh kunnen liggen. Er wordt slim gespeeld met vooroordelen en verwachtingspatronen van de personages en van het publiek, maar er wordt ons nooit een confronterende spiegel voorgehouden. En echt spannend wordt het ook niet, het blijft allemaal grappig en amusant. Voor de sterke acteurs en het mooie kader is Onthand in Spokane de moeite, maar inhoudelijk is deze eersteling nog net niet straf genoeg.