“Silence is sexy”. Onder die noemer programmeert de AB een reeks voorstellingen als tegenhanger van de steeds toenemende decibellawines. Vanavond mag in dat kader het duo Alva Noto & Ryuichi Sakamoto een invulling geven aan het begrip East meets West..
De Japanse pianist en keyboardvirtuoos Ryuichi Sakamoto bouwt sinds jaar en dag aan een uiteenlopend en divers oeuvre: van electropop (Yellow Magic Orchestra) over soundtracks (Bertolucci’s, The Last Emperor), tot meer uitgepuurde pianostukken (1996). Die laatste modus operandi lijkt de uitgelezen aanvulling bij het geluid van de Duitser Alva Noto (né Carsten Nicolai). Nicolai verkent op Raster-Noton steeds Spartaansere elektronische geluidsontginningen, lees: nanosamples, ruispulsaties en polyritmische geluidscomposities. Summvs, de laatste in een reeks van vijf samenwerkingen van het duo, vormt vanavond het uitgangspunt van de performance.
Het decor van de AB is meteen een voorbode voor de voorstelling: een zwarte Yamaha piano voor Sakamoto en een witte computerdesk voor Nicolai. In de Yin Yang opstelling met sacraal licht van boven betreden beiden dan ook het schrijn. Die visuele invulling is essentieel en hypnotiserend. Alva Noto maakt gebruik van een rij horizontale schermen die abstracte, geometrische patronen en pulserende kleurvakken projecteren. De reeksen lijken rechtstreeks te reageren op de input van het duo.
Met opener “Microon 1” wordt de machtsverhouding meteen duidelijk. Ryuichi zit voorovergebogen, nederig aan de piano, terwijl Alva Noto rechtopstaand de ruisbakens openzet. Het duo is intens gefocust. Het tweede nummer “Reverso” doet met de neonlichten denken aan Kraftwerk, die andere Duitse elektronische grootmeesters. “Berlin” is het eerste “oude” nummer waarbij Alva Noto aan zet is met knisperende elektronica en dito frenetische lichteffecten. Er is geen enkele interactie met het publiek tijdens de performance: daardoor baadt de voorstelling in een beheerst, plechtstatig aura.
Een hoogtepunt vormt de diepe bas van “Pionier IOO” waarvoor Ryuichi even opstaat, voor een pizzicato passage met een bevreemdend effect. “Ionoscan” heeft dan weer iets zalvends, zelfs in het kale middenstuk waar Alva Noto even de vrijheid krijgt, om niet veel later opnieuw thuis te komen bij de melancholische toetsen van Sakamoto. “Iano” en “Morning” stralen een meditatieve houding uit, een rustgevende, langgerekte roes, net als “ax MRL” waar de Duitser zijn elektronische vonken laat knisperen en overslaan. Pas bij de voorlaatste track, “Microon III”, komt er agitatie aan de oppervlakte: de golven ruis van Nicolai laaien hoog op en Ryuichi bezweert de snaren als een gek.
Ook voor de bisnummers nemen de heren hun tijd: tot tweemaal toe voor maar liefst een half uur lang. Het aan Brian Eno en Roedelius ontleende “By This River” presenteert een idyllische, lieflijke melodie, speels van karakter. Afsluiten in stijl doet het duo met het etherische “Kizuna”, breekbaar en broos, waar de dreiging onderhuids sluimert maar nooit aan de oppervlakte komt. Daarmee is de enso rond.
De selectie van de nummers illustreert de evolutie in de samenwerking tussen beide heren. De vroege werken vallen duidelijk uiteen in een pianogedeelte en een elektronisch gedeelte, zij aan zij. Maar op Summvs vloeien beiden in elkaar over: de twee autonome stemmen hebben een derde idiosyncratisch geluid ontwikkeld. De symbiose bereikt er een eindstation.
De voorstelling maakt bovenal duidelijk dat beide heren elkaar vinden in het vakmanschap. Wat ook het instrument zij, de piano of de laptop, Sakamoto & Alva Noto weten elkaar aan te vullen, zonder aan eigenheid in te boeten, wars van genre, apparaat, of blik. Een ding is alvast duidelijk: de lat ligt meteen zeer hoog voor de “Silence is sexy” reeks.
