Grillig, grappig en triest. Toneelgroep Ceremonia improviseerde met Het Lichaam een komisch kleinmenselijk drama bij elkaar. Met frisse gezichten naast oude rotten. Een nieuwe generatie acteurs staat klaar.

Eric De Volder en zijn gezelschap maakten een Sartriaans stuk: vanuit de dood herleven zes personages hun herinneringen aan elkaar. Hoe het leven een hel kan zijn; of is dit de hemel? De memoires doen in ieder geval pijn. Ze zitten diep vanbinnen en manifesteren zich doorheen het krampachtige lichaam. Het leven kan een last zijn, maar de dood blijkt geen verzachtend einde. Ook daar worden we niet van elkaar verlost.

De hoofdrollen zijn weggelegd voor Ineke Nijssen en Johan Knuts. Door hun jarenlange ervaring passen zij perfect in het plaatje van Ceremonia. Al wil dat niet zeggen dat ze ons niet meer kunnen verbazen. Zo zet Knuts hier een fantastische schlemiel neer als Frankie Bellens, de taxichauffeur die zijn dellerige vriendin, waarschijnlijk rechtstreeks uit Polen overgevlogen, niet de baas kan. Ook vaste waarde Hendrik Van Doorn heeft een belangrijke rol, al verliest zijn personage zijn mysterie zodra hij zich ontdoet van zijn dikke lagen kledij.

Nijssen, Knuts en Van Doorn worden bijgestaan door een verse lading Ceremonia-materiaal. Drie jonge actrices passen het keurslijf van De Volder aan, en het zit goed. Vooral Leen De Meirman zet een ontroerende tragikomische Madame Van Lennep neer. Maar ook de andere jonge acteurs zorgen voor een frisse wind in Ceremonia. De toekomst van het gezelschap is in ieder geval verzekerd.

Veel volk op scène maakt dat er voortdurend veel te zien is. Doordat het lichaam zo’n belangrijke plaats inneemt in deze voorstelling is er ruimte gelaten voor muzikale dans- of bewegingsscènes. Die zijn hier en daar wat wisselvallig van kwaliteit: de ene keer zitten ze er pal op, de andere keer zijn ze net dat tikkeltje minder boeiend. Maar het samenspel tussen de bewegingen en de muzakjes, gecomponeerd door Peter Vermeersch, zijn bij tijden erg komisch.

Een volledig stille voorstelling à la Les In Hysterie is deze nieuwe dus niet geworden. Tussen alle beweging door wordt een verhaal verteld over zes mensen in hetzelfde appartementencomplex. Het samenleven gaat echter niet altijd over rozen, zeker niet voor Madame Van Lennep die al lang zelfmoord wilt plegen maar er nooit helemaal toe komt. Tot die ene nieuwjaarsnacht dat ze "de gaas" heeft laten openstaan en het hele gezelschap als een vuurpijl het leven uit wordt geslingerd. Een schoon schouwspel moet dat geweest zijn.

Tijdens de laatste scènes, waarin het sluimerende gevaar steeds dichter naar haar climax reikt, schakelt het stuk een versnelling hoger. De spanning stijgt, en daarmee ook de zenuwachtige grappen en de onderliggende tragiek. Met een prachtig beeld wordt het leven op aarde uiteindelijk afgesloten en komen de personages in een paradijselijke hemel terecht. Maar die is niet echt, en dat beseffen ze. Het is nog niet afgelopen met de miserie, daar zorgen hun herinneringen wel voor. De feesthoedjes gaan af, en we keren terug naar het prachtige beginbeeld: een weinig uitgelichte scène waarin vaag zichtbaar de schaduw van een door het leven gebroken man te zien is.

Het Lichaam is niet de meest opmerkelijke voorstelling die al uit de stallen van Toneelgroep Ceremonia voortkwam, maar het is een bijzonder fijne. De bekende elementen zijn present: het universele verhaal van de kleine mens, de groteske acteerstijl, de overdadige grime en het prachtige trio Nijssen-Knuts-Van Doorn. Maar de nieuwe ceremoniemeesters geven het universum van De Volder net dat kleine extra likje sprankelende verf.

Zeggen dat de voorstellingen van Toneelgroep Ceremonia vaak nogal op elkaar lijken, zou geen zware misvatting zijn. Maar het is slechts weinig gezelschappen gegeven om een oeuvre op te bouwen waarin de kwaliteit steeds zo rechtlijnig wordt gehandhaafd. Ook wanneer gewerkt wordt met acteurs die nog maar net komen piepen.