Rosas’ nieuweling The Song kan op ernstige bijval rekenen van de gespecialiseerde critici. Volkomen terecht, maar heel vlot glijdt hij toch niet binnen. Waar Rosas met de jaren een heel herkenbare danstaal heeft ontwikkeld, laat The Song een wel erg frisse wind horen.
Een frisse, maar zeker ook een heftige. Zo durft dat wel eens te botsen met de publieke verwachting. Choreografe Anne Teresa De Keersmaeker neemt een moedige stap terug en onderzoekt de fundamenten van een dansend lichaam. Dit betekent een stormvloed aan nieuw materiaal. Een vette kluif waar men zich bij gulzigheid snel in verslikt. Een voorstelling die tijd, concentratie en geduld vraagt om vervolgens warm in je huid te kruipen.
Ze begint van nul af aan. Een danser komt nonchalant op het podium, kijkt het publiek onderzoekend aan. Dit is een lichaam. Wat kunnen we ermee doen? Een danszin wordt aangezet. Zoekend wordt de ruimte verkend. Het nieuwe is dat deze frase niet zoals gebruikelijk dient als centraal ankerpunt waarop men dan een eindeloze reeks variaties uitvoert. Zo’n sequens biedt de kijker een houvast. The Song daarentegen biedt een storm aan bewegingen waarin elk middelpunt zoek is. Het vergt een krachtige concentratie om mee te glijden op de onvoorspelbare windstoten. Zo niet rest enkel een niet-georiënteerd tollen waarin elke zin voor richting is verloren. Vervolgens is er geen enkel aanknopingspunt meer te vinden om te reageren. Elke betrokkenheid is verloren.
Voor de beweging wordtvolledige aandacht geëist. De choreografieën die enkel door mannen worden uitgevoerd ontwikkelen zich van simpele wandeltrajecten tot complexere bewegingsfrases. Een aantal scènes leiden je doorheen een beweging door het versterken van de geluiden die de dansende lichamen produceren. Eerst wordt het raken van de voet aan de grond door een vrouw aan de zijlijn synchroon met de danspassen mee getikt. Vervolgens onderlijnt ze de wrijving van het lichaam op de grond door haar vingers te laten piepen in een plas water. Daarna weer het knisperen van de gewrichten met een stuk papier. Telkens wordt een ander element geaccentueerd waardoor de toeschouwer mee zijn focus verlegt en werkelijk in de beweging raakt.
Om het lichaam en zijn beweging zo scherp mogelijk in beeld te brengen, zijn muziek en scènebouw tot een absoluut minimum herleid. Het is volledig stil. Enkel het geluid van de dansende lichamen. Waar muziek anders een stevige leidraad vormt voor de toeschouwer om ’in’ de voorstelling te blijven, valt dat hier helemaal weg. Hier en daar zijn fragmenten uit The White Album van The Beatles ingebracht. Die worden door de dansers zelf gezongen en gespeeld, aangezien dit ook tot de basismogelijkheden van een bewegend lichaam behoort.
De scène kent dezelfde beperkingen die leiden tot een maximale focus. Een groot wit vlak op de zwarte vloer als dansruimte. Aan het plafond is als een parabool een doorzichtig, gekreukt folie opgehangen van lichtkunstenares Ann Veronica Janssens. De belichting erop en het verhogen of verlagen van de uiteinden zijn de beperkte variabelen die enorme mogelijkheden creëren. Het zachte, okerkleurige licht dat gefilterd door het zeil in kreuken op de grond valt, kan een pijnlijk schone droomsfeer neerzetten. De Keersmaeker wil niet doen geloven in zo’n illusie. Ze wil enkel de mogelijkheid tonen. Zulke momenten zijn samen met de zeldzame muziek dankbare momenten om even op adem te komen. Daarbuiten is een heftige en spannende trip op zoek naar het wezen van een dansend lichaam.
The Song is ongetwijfeld een moeilijk werk en vraagt een volledig engagement. Als men dit kan opbrengen, staat een meesterlijke ervaring te wachten. De voorstelling zit vol intelligente vondsten en kleine nuances. Het zoeken naar samenhang binnen de dansfrases en in de overkoepelende structuur, het voelen dat het er is en het telkens weer vervloeien en ontsnappen. Hier en in de fundamentele vragen en voorstellen die het doet over dans en het lichaam zit een deugddoende frisheid.
Rosas is nog op tournee tot 5 maart 2010.