Wat moet een site als goddeau met een gewezen tienersterretje dat plots het kruim van de vaderlandse rockscene voor haar kar weet te spannen? Eerlijk: we wisten ons geen raad met dat nieuwe De macht der gewoonte van Isabelle A. Een terechte comeback, of toch maar gewoon een halfslachtig rehabilitatiealbum; onze recensenten rolden net niet vechtend over het tapijt. De immer wijze hoofdredacteur wist dan ook geen beter Salomonsoordeel te verzinnen dan ze u beide voor te schotelen. Aan u de keuze wie u meer gelooft.
Weinig avontuurlijk (Lander Deweer)
“Een nieuw album van Isabelle A? Wie zit daar nou op te wachten?” horen we u al denken. Toch verdient De Macht Der Gewoonte, want zo heet het kleinood, uw aandacht. Al is het maar door de lichtjes verbluffende plejade van Grote Vlaamse Artiesten die er hun medewerking aan verleenden.
Net zoals Vanessa Paradis immer met “Joe Le Taxi” zal vereenzelvigd worden, zo zal de naam Isabelle A voor eeuwig en altijd het beeld oproepen van het naïeve huppelkutje dat op het podium van Tien Om Te Zien met aandoenlijke Gentse tongval “Hé Lekker Beest” staat te playbacken. Vijftien was ze toen, in 1990. Daarna verliep haar levenspad — op zijn zachtst gezegd — nogal woelig. Overjaarse amant/vaderfiguur, wanhopige carrièrewendingen, liederlijk beschreven liefdesleven, een malafide manager die maar wat graag met de kassa ging lopen,… Noem een platgetreden valkuil voor al te vroeg volwassen geworden kindsterretjes, en Isabelle A is er (al dan niet moedwillig) in getrapt.
Maar ook eeuwig jonge meisjes worden ooit vrouw (33 intussen — of beter nog: maar 33). En zo gebeurt het dat Isabelle A deze zomer opnieuw in het middelpunt van de belangstelling staat. Met De Macht Der Gewoonte dit keer: een erg persoonlijke, retrospectieve plaat waarop we zowaar een gelouterde Isabelle te horen krijgen. Na een jarenlange aaneenschakeling van smartelijke sores en tevergeefse comeback-pogingen (herinnert iemand zich nog haar deelname aan de Eurosong-preselecties?) wil Isabelle A(dam) nu — zoals dat heet — met een propere lei herbeginnen.
Daarbij kreeg ze hulp uit verrassende hoek. Nadat ze op 0110, het solidariteitsfeestje van Tom Barman en Vele Vrienden in 2006, het podium deelde met stadsgenoot Luc De Vos, liet ze tegenover een resem andere artiesten een ballonnetje op in verband met een eventuele samenwerking. Tot haar grote verbazing stemde het merendeel meteen toe, zodat naast eerder genoemde Luc De Vos ook Stijn Meuris, An Pierlé, Sarah en Gert Bettens, Sioen, Mauro Pawlowski, Steven Janssens, Mario Goossens en Patrick Riguelle hun medewerking verleenden aan De Macht Der Gewoonte. Drijvende kracht achter het hele project was Hooverphonic-brein Alex Callier, die niet alleen de lyrics voor drie songs bijeenschreef, maar ook de productie voor zijn rekening nam.
De plaat start met twee sterk op elkaar lijkende liedjes van de hand van diezelfde Callier. Luchtige, frivole arrangementen, behoorlijk lo-fi drums die de vaart er in houden en daarboven Isabelle die vlot meezingbare melodieën op ons loslaat. Maar daar waar dat bij opener “Karavaan” aanstekelijk werkt, heeft “Diagonaal” door zijn al te brave tekst (“We hebben lak aan alles!” is slogantaal op zijn Jommekes) eerder een omgekeerd effect. “Hou je nog van mij”, dat bol staat van de dramatiek, is dan weer één van de fraaiste songs op deze plaat en leert ons dat An Pierlé ook in het Nederlands een eerlijke en geloofwaardige tekst uit haar pen krijgt.
Vaak is de stempel van de respectieve songschrijver onmogelijk te loochenen. Zo is het orgeltje (die intro!) in “Onder de sprei” vintage Gorki en is het een koud kunstje om de auteur van “Het heeft geen nut” te achterhalen. Wie anders dan Stijn Meuris weet namelijk een woord als “vorser” in een liedjestekst te smokkelen en laat “exemplarisch” rijmen op “chemisch”? Beide voorbeelden behoren trouwens tot de betere songs op De Macht Der Gewoonte. De titelsong (getekend Frederik Sioen) is helaas van veel minder allooi. Banale, bij momenten zelfs kinderachtige tekstflarden als “Isabelle wat wil je eten? Wortelstoemp met worst!” vallen toch erg magertjes uit.
Op de tweede helft van de plaat wordt er vervolgens flink wat gas terug genomen, en volgen een rist liedjes die je met wat goede wil als “dromerig” zou kunnen bestempelen. Helaas zijn ingetogen songs als “Straatlied” (door de Gentse zangeres zelf geschreven), “Laconiek” en “Zonder het te weten” al te eentonig waardoor het moeilijk is tot het einde van de plaat de aandacht erbij te houden.
Is De Macht Der Gewoonte dan een slechte plaat? Niet echt, maar net zoals de stugge defensie en het heerlijk vlot combinerende middenveld van Europees voetbalkampioen Spanje nooit zoveel succes had kunnen verwerven zonder de dodelijke doeltreffendheid van spitsen Torres en Villa, zo staat of valt de uiteindelijk schoonheid van een plaat ook grotendeels met de stem van de respectieve zanger(es). En laat nu net daar het schoentje wringen. Isabelle A’s zangstem mag dan wel hees zijn, echt sensueel klinkt ze niet en haar klankkleur komt op deze plaat nogal gelimiteerd over. Reken daarbij nog de soms vreemde articulatie (al is de Gentse tongval al behoorlijk weggevlakt), de weinig avontuurlijke arrangementen en de bij vlagen nogal magere teksten, en u begrijpt dat wij niet bepaald wild werden van dit rehabilitatiealbum vol verrassende vennootschappen.
Tintelingen (Philippe Nuyts)
Als kindsterretje leidde de weg van de ranzige Vlaamse showbizz haar langs braderijen, discotheken en de onontkoombare zeedijk van Blankenberge. Meer dan tien jaar later gooit Isabelle Adam dat juk eindelijk definitief van zich af op een plaat die ze al véél eerder had moeten/kunnen/willen maken.
Want eerlijk: zelfs in haar beginjaren injecteerde Adam het toenmalige Vlaamse lied, in tegenstelling tot de meeste femelaars met wie ze — vaak bouwvallige — podia moest delen, al eens met inhoud (ook muzikaal). Terwijl die anderen hun “publiek” op de vloer in hun eigen bierwalm heen en weer deden zwalpen of met scheefgezakte feesthoedjes in een polonaise lieten hossen, werd zij op haar vijftiende al uitgejouwd door een bende Vlaams Blokkers die de boodschap van “Blank of Zwart” niet konden verkroppen. Bovendien bombardeerde ze al eens een nummer van meer dan zeven minuten (“Je mag altijd op me rekenen” waarvan de intro als twee druppels water op die van Springsteens “Human Touch” lijkt.) tot single, of introduceerde ze de bakvissen in haar publiek onrechtstreeks tot de Beatles (“Sarah” komt echt akelig dicht in de buurt van een mix tussen “Penny Lane” en “With A Little Help From My Friends”). Of hoe ze zich als kindsterretje bijwijlen toch al onderscheidde in dat kleffe, zelfbedruipende showbizzmilieu.
In ’94 bracht ze op haar achttiende een titelloze plaat uit, die een stel puike en volwassen (te volwassen voor het Vlaamse lied, toen) songs bevatte als “Als ik de kranten lees” en vooral “Toch zie ik je graag”, dat we Vanessa Paradis wel eens hadden willen horen opnemen. Daarop volgde echter een verrassend flauw pretpopplaatje Hemels in ’98 en tien jaar door de woestijn, met heel wat geslaagde fotoshoots, een liefdesleven dat in de vakpers belachelijk werd uitvergroot en enkele verwaarloosbare en aldus verwaarloosde pogingen in het Engels. Een duet met Gorki op de 0110-concerten twee jaar geleden was echter het begin van een artistieke wedergeboorte, waarbij een aantal klinkende namen uit de vaderlandse pop/rock (Pierlé, Mauro, Meuris, Pintens, Sioen) rond de doopvont staan.
Alex Callier producete De macht der gewoonte en doet het gros van de plaat in een fijn, Frans sfeertje baden — weer dringt een vergelijking met Paradis zich op, zoals in “Het heeft geen nut”. Deze plaat klinkt nooit als een poging om per sé iets te moeten bewijzen noch als een bonte mozaïek van los aangedragen ideeën, terwijl dat gevaar wel om de hoek loert. Adams stem krijgt de zanglijnen en melodieën die ze verdient (zoals openingsnummer en terechte nieuwe single “Karavaan”), en kleurt De macht der gewoonte in een onschuldige melancholie. Bovendien heeft Adam zelf ook wat teksten meegeschreven, wat bijvoorbeeld “Straatlied” mee tot het mooiste nummer van de plaat en voorlopig van het Nederlandstalige muziekjaar tout court maakt. “Kan iemand mij vertellen waarom het zo moet” klinkt het zuchtend, als een perfecte soundtrack bij de sobere, stijlvolle foto’s van Stephan Vanfleteren in het hoesje. Vlaamse herfst op zijn best.
Eerder had de ontzettend aangename, ietwat speelse single “Onder de sprei” (een van de beste nummers die Luc De Vos dit decennium heeft geschreven) onze verwachtingen al wat scherper gesteld. In het atmosferische “Zonder het te weten” is de hand van Tom Pintens duidelijk hoorbaar, aangezien hij er net als op zijn eigen sterke plaat van vorig jaar het klankenpalet van de Vlaamse pop broodnodig verruimt. “Hou je nog van mij” is duidelijk met de inkt van Pierlé en partner Koen Gisen geschreven, wat vooral in de strofes een knappe, met de ogen neergeslagen popsong oplevert, versierd met fraaie vioolarrangementen.
De grootste en aangenaamste verrassing is misschien het broze slotnummer “Komen en Gaan” van Mauro waarin, terwijl de ochtend de nacht uitwuift, een tegelijk halfleeg en halfvol glas wordt leeggedronken bij een piano, omgeven door een erehaag van blazers die door Pintens (weer hij) is opgesteld. Andere songs, zoals het oppervlakkige, rammelende “Diagonaal” of het weke “Het is Voorbij”, dat te duidelijk uit een schuif bij Sarah Bettens thuis getrokken is, overtuigen dan toch weer minder.
De macht der gewoonte trekt Isabelle A volkomen terecht uit een muzikaal niemandsland en zorgt eindelijk ook voor tintelingen in de impotente Vlaams-Nederlandstalige pop. Laat het voorspel dus alvast een aanvang nemen, maar laat Adam dit vooral zo snel mogelijk bevestigen. Live doet ze dat al, dat kan u zelf gaan vaststellen op bijvoorbeeld Marktrock (08/08). En — allé vooruit, één keertje dan — dat klinkt ons in de oren als een feest.
U kan Isabelle A deze zomer nog een aantal keren aan het werk zien: op 6 augustus in het Rivierenhof te Deurne en op 8 augustus op de Oude Markt in Leuven.
