In 2005 kwam er onrustwekkend nieuws: Alan Sparhawk, de zanger-gitarist van Low, had abrupt de tour afgebroken wegens mentale problemen. Maar liever dan een flauw excuus te zoeken of weg te vluchten in excessief drugsgebruik, gaf Sparhawk aan zijn fans tekst en uitleg. Ook tijdens het interview praat hij nog honderduit over de twijfels waar hij toen mee worstelde, en ook wel een beetje over het nieuwe album natuurlijk.
enola: Ik las dat je The Great Destroyer een heel bitter album vond. Vind je dat nog steeds?
Alan Sparhawk: "Bitter? Ja, misschien wel. Tijdens het schrijven van dat album vroeg ik me af wat er allemaal aan de hand was. De spanning en de frustratie die ik toen voelde kwamen terug in de songs en ons geluid. Op het nieuwe album zijn die frustratie en die spanning er ook nog, maar is het ook gefocust, directer. Ik heb de tijd gehad om rond me te kijken en me bewuster te zijn van dingen. Het helpt ook wel om die gevoelens te kunnen kanaliseren en uit te drukken. Misschien kan ik er nu ook op een volwassener manier mee omgaan, maar het verandert nog steeds van dag tot dag."
enola: Kwam die frustratie voort uit je persoonlijke leven of waren er spanningen binnen de groep?
Sparhawk: "Het kan van veel zaken afhangen. Tijdens de tour heb ik een tijdje in een hospitaal verbleven. Ik probeer nu vooral gezond te blijven. Zak (Sally, bassist – jbo) heeft in die periode ook de groep verlaten. Daar was niet één reden voor, hij heeft nu bijvoorbeeld ook een gezin. Ik kampte met problemen en iedereen was op zoek naar antwoorden rond hoe het nu verder moest."
"Het was heel zwaar maar ik heb wel het gevoel dat iedereen nu de plaats waar hij thuishoort gevonden heeft. Er is veel veranderd voor iedereen maar zoiets kan je ook niet tegenhouden. Natuurlijk heeft dat ook zijn invloed gehad op de muziek. Ik kan verschillende zaken aanwijzen die deze plaat mee gevormd hebben maar op veel manieren overstijgt muziek dat ook allemaal en staat ze daar los van. Eigenlijk was ik vooral verbaasd dat ik er nog in geslaagd ben om zoveel te schrijven. Het was een periode waarin ik ernstig ziek was en ik was bang dat ik er niet meer in zou slagen om me creatief te uiten. Ik ben zo gewend om met creatieve zaken bezig te zijn dat het een ramp zou zijn mocht ik dat niet meer kunnen."
enola: En vind je dan geen kracht in je geloof?
Sparhawk: "Ja, muziek en religie zijn wel belangrijk. Het reikt je concepten en een taal aan waarmee je begrijpt wat er gebeurt en hoe je eraan moet werken. Het zal je niet redden of je uit het slop trekken maar het helpt wel. Je moet het zelf doen en eraan werken maar het is er wel om je te steunen. Maar als je met mentale problemen kampt, dreig je ook die houvast te verliezen."
enola: En de steun van je gezin dan? Je hebt twee kinderen, niet?
Sparhawk: (glundert) "Hollis is bijna zeven nu en Cyrus drie. Het zijn goede kinderen. Het is wel grappig om te zien hoe de oudere zus en de jongere broer met elkaar omgaan. Ze spelen altijd samen maar Cyrus pest zijn zus natuurlijk ook graag."
enola: Hollis ging mee op tour vroeger, nu nog steeds?
Sparhawk: "We doen nu minder lange tours en Hollis gaat naar school, dus proberen we daar rekening mee te houden. Soms blijft ze thuis met een vriend van ons maar we nemen hen nog steeds zo veel mogelijk mee. Het is ook anders als ze erbij zijn, het voelt beter aan. Zonder hen krijgen we de neiging ons te volwassen te gedragen en nemen we alles te serieus. Dankzij de kinderen weten we tenminste dat we het allemaal niet zo ernstig mogen nemen."
enola: Je hebt in 2005 ook een soloalbum met alleen jezelf op gitaar uitgebracht. Je speelt in drie groepen en toch maak je nog een album erbij. Voor iemand die bang is zijn creatieve uitlaatklep te verliezen, ben je wel heel actief.
Sparhawk: "Ik heb dat album gemaakt terwijl ik net heel ziek was. Ik speel al sinds ik een tiener was gitaar en ik heb er altijd een haat-liefdeverhouding mee gehad. Het is een instrument waarmee ik blijf worstelen. Maar toen genoot ik echt enorm van het gitaarspelen en dus heb ik de songs die ik toen schreef opgenomen bij een vriend in de studio. Normaal duurt dat spelplezier veel minder lang, dus vond ik het verstandiger om het op te nemen. Na de opnames heb ik het een aantal weken laten rusten en toen ik het opnieuw hoorde, vond ik het nog steeds goed en heb ik het wat herwerkt voor een album."
enola: Ik zag jullie live in Brugge tijdens het Music In Mind-festival en toen speelden jullie bijna alleen maar nummers van de nog te verschijnen plaat. Vind je het niet vreemd om nummers te spelen die eigenlijk niemand kent?
Sparhawk: "Het is tricky. Als het publiek de nummers kent en anticipeert op songs die het wilt horen, voel je een energie van de mensen uitgaan die je ook wilt voelen. Maar we hebben altijd al nieuwe songs gespeeld dus zo vreemd is het niet. Het was ook een low-key show en volgens ons zouden daar toch vooral mensen op afkomen die ons al verschillende keren live zagen. Wij wilden hen, de mensen die ons al zo lang volgen, tonen waar wij nu enthousiast over zijn, we zijn dat aan hen verplicht."
enola: In Deurne speelden jullie dan weer de hele Things We Lost In The Fire-plaat in exact dezelfde volgorde.
Sparhawk: "We deden het ook voor twee shows in Londen, maar opnieuw, onze fans hebben ons al zo vaak gezien dat we hen iets speciaals wilden geven. En het leek ons leuk om te doen."
enola: De nieuwe plaat klinkt op sommige vlakken wel echt als een stijlbreuk. Ben je ook de vroegere stijl beu geraakt?
Sparhawk: "Het was voor ons verrassend toen we startten. We wisten dat we een nieuw terrein moesten verkennen maar ook dat we daarvoor drastische maatregelen zouden moeten nemen. Het zou moeilijk worden om het te vinden anders. We experimenteerden vroeger ook al omdat we uit ervaring weten dat we dan ons beste materiaal maken. We lieten aan Dave (Fridmann, de producer – jbo) weten dat we het anders wilden aanpakken. Het mocht allemaal wat rauwer en simpeler maar ook brutaal."
"Toen we de studio introkken besloten we de gitaar, bas en drum deze keer niet te gebruiken. We vroegen ons af of we de nummers ook goed konden maken zonder terug te vallen op de enige instrumenten die we kennen. We probeerden loops uit en gebruikten een oude sampler en drummachine die ik had. Het was de bedoeling om daarmee het skelet van de nummers te maken maar de songs waren eigenlijk klaar. In het begin dachten we dat het nergens toe zou leiden maar Dave stimuleerde ons echt om verder te gaan en dingen uit te proberen."
enola: Jullie hebben met verschillende grote producers gewerkt: Steve Albini, Dave Fridmann, Kramer. Waren dat steeds heel bewuste keuzes, want het zijn uitgesproken namen.
Sparhawk: "Ja, ze hebben allemaal hun eigen stijl. Kramer is echt een producer en een heel interessante en excentrieke figuur. Ik werk graag met mensen die ik respecteer en die een oor voor muziek hebben. Hun oordeel is interessant. Dave bijvoorbeeld wist enorm veel te halen uit wat wij hem gaven. Hij leek nog voor ons te weten waar we eigenlijk heen wilden met onze muziek."
enola: Ik heb begrepen dat jullie aan een nieuw kerstalbum werken, of is dat een loos gerucht?
Sparhawk: "We hebben een paar nieuwe kerstnummers, dat wel. Het eerste album kwam er vrij toevallig. We hadden een aantal nummers gemaakt voor een single en de radio en dan besloten we maar om er nog een paar bij te schrijven voor een album. Het was heel fijn om te maken, we dachten ook dat maar een paar fans geïnteresseerd zouden zijn. Voor ons was het een "silly thing" maar opeens bleek dat John Peel er wild van was en die zorgde ervoor dat we in de dagroulatie kwamen. Het is het enige Low-album waar ik zelf nog naar luister."
enola: Werkelijk?
Sparhawk: "Ik vind onze vroegere platen goed hoor maar na een tijdje ben je het gevoel kwijt dat je had toen je het opnam. Het is niet langer onze plaat, het behoort nu toe aan de mensen die ernaar luisteren. Het is hun plaat."
enola: Was het dan niet moeilijk om door al dat oude materiaal te gaan voor de verzamelbox A Lifetime Of Temporary Relief?
Sparhawk: "Oh ja, dat was moeilijk. Het was wel leuk om het terug te horen en te zien hoe we toen werkten."
enola: Je was tijdens dit interview heel open over je mentale problemen, en ook op jullie site stond een brief aan de fans waarbij je zonder schroom erover sprak. Maar vind je niet dat zoiets tot de privésfeer behoort?
Sparhawk: "Toen ik die brief schreef, was ik nog heel ziek en kwetsbaar. Omdat ik de tour afgebroken had, vond ik dat onze fans en vrienden het recht hadden te weten waar het op stond. Ze verdienden een eerlijke uitleg. Maar ik wou de hele zaak ook niet opblazen tot iets buiten proportie. Het was heel moeilijk om eerlijk te zijn zonder er een zaak van te maken. Ik heb de brief nog altijd niet herlezen, ik heb hem gewoon online gezet. Ik sta er nog steeds achter."
"Ik verbaasde me er vooral over dat mensen er nooit over praten en hoe het toch zo vaak voorkomt. Nadat vrienden mij zo open over mijn problemen hoorden vertellen, vertrouwden ze me toe dat ook zij die vragen en twijfels hadden of dat ze ooit zelfmoord hadden willen plegen. Maar waarom praten we er niet over, waarom kunnen we dat niet? Ik voelde me zo alleen op dat moment en als ik geweten had hoeveel andere mensen daar door gaan, was ik misschien sneller hulp gaan zoeken. Ik wou me niet verbergen voor de anderen. Ik heb een lange weg afgelegd en ben nu wat dichter bij mijn genezing gekomen."
enola: Ik hoop dat je er geraakt.
Sparhawk: "Ik zal het je laten weten als ik tachtig ben."
Low speelt op 30 april in de AB.
