In de late Middeleeuwen bereikte de heiligencultus in Europa een absoluut hoogtepunt. Een van
de meest voorgestelde vrouwelijke heiligenfiguren is Katharina van Alexandrië, een dame met
adellijke roots uit het Oosten. Ook in onze gewesten was deze dame erg populair, onder meer door het
verschijnen van de Legenda Aurea van de Italiaan Jacobus de Voragine. Op zijn bundel
heiligenlevens is het levensverhaal van Katharina gebaseerd.
Katharina van Alexandrië, hier als een sierlijke en elegante jongedame voorgesteld, leefde
volgens de legende tijdens de vierde eeuw in het Oosten. Als rijke luis veroordeelde zij op een dag
het vereren van afgodenbeelden, zij beleed het Christendom. Toen de koning dat merkte, nam hij haar
gevangen en wilde hij haar ongelijk laten bewijzen door de 50 verstandigste mensen van zijn rijk.
Toen de jongedame hen allemaal onder de tafel babbelde, liet hij haar opsluiten zonder eten of
drinken, in de hoop de vrouw tot inzicht te brengen. Zij kreeg echter van een engel eten, verhongerde
dus niet. De koning verdacht zijn vrouw van afvalligheid en liet hem ombrengen. Vervolgens liet hij
Katharina martelen: hij liet haar vastmaken aan vier raden, een variant op vierendelen met paarden.
Toen de engeltjes dit plan ook weer lieten mislukken, ze maakten de wielen stuk, liet hij haar met
een zwaard onthoofden. In de plaats van bloed vloeide er melk uit haar wonde, een symbool voor haar
maagdelijkheid. Eveneens volgens de gulden legende brachten de engelen haar relieken naar de
Sinaï, op de plaats waar nu het beroemde Katharinaklooster staat.
De meeste elementen van het verhaal vinden we in deze heiligenvoorstelling terug. De kroon op het
hoofd van de dame verwijst naar haar gegoede ouders. In haar beide handen vinden we de tuigen waarmee
ze gemarteld werd: in haar linkerhand houdt ze het wiel en in de rechterhand het zwaard. Het kleine
wezentje onder haar voeten stelt keizer Maximus of Maximinus voor — de geleerden zijn het op
basis van de vele archivalische bronnen nog steeds niet eens over de naam van de keizer. Uiteraard
wordt hij klein voorgesteld omdat hij haar geloof in twijfel trok en het Christendom niet als
godsdienst wilde erkennen in zijn rijk. Doordat de dame zijn martelingen overwon, zag men dit als een
belichaming van een overwinning van het Chrsitendom op het heidendom.
Lodewijk van Male gaf aan André Beauneveu de opdracht een beeld te maken voor zijn
grafkapel. Die is echter nooit voltooid. De grafkapel staat uiteindelijk in Rijsel en in 1386 heeft
van Male een Katharinabeeld aan de kerk in Kortrijk overgemaakt. Op basis van die gegevens denken de
meeste historici dat het mooie, sierlijke beeld door Beauneveu gemaakt werd.