In een iet of wat normalere wereld zou Netflix miljoenen pompen in het promoten van deze animatieserie en niet alles inzetten op een banaal product als Wednesday. In een ideale wereld zou de liefhebber van kwaliteits-tv niet enkel de adem inhouden als Vince Gilligan of Aaron Sorkin afkomen met een nieuwe serie, maar zou Raphael Bob-Waksberg het triumviraat vervolledigen. In een ideale wereld had BoJack Horseman jaar na jaar de Emmy gewonnen voor beste drama én beste comedy. En in diezelfde wereld had de fantastische rotoscopie-animatiereeks Undone in elke top 10 van beste sci-fi gestaan. Maar die wereld bestaat maar deels en gefragmenteerd, en het is jammer dat niet meer mensen afstemmen op Long Story Short, één van de beste series van het jaar.
Long Story Short draait om de familie Schwooper, een joods-Amerikaans gezin waarin je bijna alle stereotypes verwacht, maar die dankzij de gebalanceerde en uitgekiende vertelstijl van Bob-Waksberg alle verwachtingen binnenstebuiten keert. De vertelstructuur die doet denken aan This Is Us helpt natuurlijk ook om dit familieportret over de jaren te vertellen. Net als in die serie verschuift de focus van personage naar personage en net als in die serie krijg je dan plots een andere kijk op alles en iedereen. Op dat moment durft Long Story Short ook de comedy de pas af te snijden om enkele confronterende en ongemakkelijke emotionele waarheden aan bod te laten komen. En net in die snijdende momenten herken je de hand van de meester die op eenzelfde manier BoJack Horseman boven alles uit tilde.
Het hele verhaal is doordrenkt van wat het is Joods-Amerikaans te zijn, en het belangrijkste perspectief is weggelegd voor de oudste zoon van de familie: Avi Schwooper, een nieuwe incarnatie van de intelligente, klagerig-neurotische antiheld die we kennen van Roth of Allen: iemand die voortdurend zijn eigen motieven en die van anderen in vraag stelt. Rondom hem zijn familie met een figuur die initieel cringe overkomt, want ze is een akelig stereotype: de overcontrolerende Joodse moeder, het literaire prototype van wat we nu kennen als de helikopterouder (in het kwadraat).
Verder is er zijn zus Shira, die zich nooit erkend heeft gevoeld, zeker niet na de geboorte van nakomer Yoshi. Maar zij slaagt er wel in een gezin te vormen en te behouden, maar stelt dan gaandeweg vast dat ze meer haar moeder is dan ze dacht. Een vaststelling die ook Ari laat in het leven overvalt als hij terugkijkt op zijn gefaalde huwelijk. Hij hoorde er nooit bij, niet bij zijn familie die hem ‘nurture’ gaf, niet bij zijn Joodse identiteit die hem ‘nature’ gaf, niet bij zijn vrouw die hem een ‘eigen familie’ gaf, niet bij de andere schoolouders van zijn tienerdochter. Wel heeft hij heeft z’n scherpe verbale humor, zijn kommageneuk en zijn wereld van muziek. Een van de geweldige grappen is als zijn zus in een flashbackscène vraagt: “Any new music we should listen to?”, hij antwoordt: “No, it’s all bad. Every band is doing some disco night at the roller rink crap now, I’ve listened to the new Arcade Fire like 20 times. I think maybe I’m the problem. They’re telling me who they are. Why do I keep trying to convince myself they’re still the band I fell in love with? Honestly, it’s like I’m trapped in a bad marriage.” Waarop zijn vrouw beledigd riposteert: “With the Arcade Fire?” en Avi zonder tussen de lijnen te lezen, droog antwoordt: “Just Arcade Fire. There’s no ‘the’.”
Wie zich BoJack Horseman nog herinnert, weet misschien nog wel dat die serie ook uitblonk door soms kort op een ander personage in te zoomen, om hun origin story te verhelderen, denk aan Princess Carolyn. Hier krijgt Kendra Hooper zo een aflevering. Zij is de vrouw van Shira, en samen hebben ze een tweeling. Ze omschrijven zichzelf als een “lesbian couple with biracial Jewish sons.” De eerste afleveringen is haar personage moeilijk te vatten, tot je haar verhaal krijgt en alles op z’n plaats valt. En datzelfde gebeurt dan ook met de moeder, Naomi. In de voorlaatste aflevering, Honoring Naomi Schwartz, leren haar drie kinderen dat de moeder die zij kennen niet dezelfde persoon is voor de buitenwereld en dat het beeld dat zij hebben niet juister of fouter is dan het beeld dat de buitenwereld heeft. En dat op een bepaald moment een ouder je naaste behoort te worden, niet je meerdere, maar dat die stap van beide kanten moet komen natuurlijk.
De animatiestijl is herkenbaar als die van BoJack, zij het dat er nu alleen maar mensen zijn en geen rechtop lopende katten en paarden. Het heeft zelfs die post-The New Yorker stijl die in de tweede helft van de jaren negentig een heropleving kende met striptijdschriften als Drawn & Quarterly en strips als Meneer Johan. Die stijl is oogstrelend en rustgevend, wat dus een mooi contrast vormt met de snelle dialogen en soms knotsgekke absurditeiten (zoals de wolven die rondlopen in een school). Net zoals in de stripverhalen van Seth of Dupuy en Berberian, slagen de makers er hier ook in om van een persoonlijk kleinood iets universeels te maken dat alle aspecten van identiteit en eigenheid overstijgt. Mooi ontroerend is ook de begingeneriek die aan de hand van familiefoto’s uitbeeldt wat plaatsvond vóór wat er wordt verteld. Gaandeweg krijgen we meer en meer foto’s en beginnen ze ook een verhaal te vertellen dat dan samenkomt met de hoofdverhaallijn in de laatste aflevering: wat maakt een familie disfunctioneel en wanneer begint zich dat te manifesteren? Is het een rechte lijn die samengevat zit in de titel Long Story Short of is het een schoolvoorbeeld van post hoc ergo propter hoc?
Als zelfs de generiek stof tot nadenken biedt terwijl die je ook doet lachen, weet je dat het goed zit. Hoe goed? Om een idee te geven: beeld je even in dat we eind jaren zeventig zijn, en stel je dan voor dat Woody Allen zou samenwerken met Philip Roth om een een tv-serie te maken in plaats van Annie Hall of Manhattan. Wel, Long Story Short is mogelijk zo goed.
Long Story Short is te zien op Netflix
