Een filmografie om u tegen te zeggen en de nodige prestigieuze prijzen in de kast voldoen anno 2025 niet meer om uitgenodigd te worden op de bekendste filmfestivals. Het overkwam Hard Truths, de jongste film van Mike Leigh. Zowel Cannes als Venetië, nota bene twee filmfestivals waar de Brit ooit de hoofdprijs binnen haalde, wezen hem de voorbije twaalf maanden botweg de deur. Bitterheid is, in tegenstelling tot het hoofdpersonage uit zijn nieuwe rolprent, geen oplossing voor de cineast. Koppig blijft hij de kleine kantjes van de mens belichten en ook nu weer levert dit een cinematografisch kleinood op dat wij als publiek aan onze borst moeten koesteren. In een tijd waar low-en mid-budget films moeten vechten om hun bestaansreden, is Leigh een uitstekend argument om er toch in te investeren.
Na een decennium in het verleden te hebben vertoefd met films als Mr. Turner en Peterloo landt Mike Leigh met een sociaal drama terug op bekende bodem. Om deze terugkeer te vieren, toverde de regisseur niemand minder dan Marianne Jean-Baptiste uit zijn hoed. Met deze
actrice beleefde hij een van zijn grootste successen, de Gouden Palm winnaar Secrets & Lies uit 1996. Jean-Baptiste zet deze keer haar tanden in Pansy Deacon, een oudere, neurotische zwarte vrouw die kwaad is op de hele wereld. Als een duiveltje uit een doosje vloekt en foetert ze op elke schijnbaar ongemakkelijke situatie die zich in haar leven voordoet. Zus Chantelle is haar tegenpool. Met een brede glimlach, maar tegelijkertijd ook uiterst diplomatisch navigeert ze tussen haar klanten die het ook niet nalaten om hun kleine kantjes aan haar te openbaren. Als beide zussen het graf van hun overleden moeder opzoeken op Moederdag, knapt er iets bij Pansy. Een onverwerkt trauma dreigt alles op haar pad te verteren.
Het blijft opmerkelijk dat Mike Leigh er als een van de weinige regisseurs in slaagt om behoorlijk onsympathieke karakters verteerbaar te maken voor het publiek. Johnny uit Naked bewoog zich anno 1993 als een filosofische donderwolk door het leven,
maar de uiterst genuanceerde vertolking van David Thewlis maakte het toch behapbaar voor de kijker. Eenzelfde verfijning van spel zien we ook bij actrice Marianne Jean-Baptiste. Hier zijn het vooral haar hilarische commentaren die ervoor zorgen dat je als kijker geëngageerd blijft. Het hoofdpersonage uit Hard Truths leeft bovendien in een mooi, gerieflijk huis in een typische Britse middenklasse wijk en niet als een ‘couch surfer’ zoals in Naked. Het uiterst lichte kleurenpalet van DOP Dick Pope staat in schril contrast met de zwaarmoedigheid van Pansy. Wellicht wou Leigh hiermee onderstrepen dat uiteindelijk alles afhangt van hoe je de zaken bekijkt, het zogenoemde ‘Eye of the Beholder’ effect. Als illustratie hiervan zoomt hij kort in op Aleisha en Kayla, de twee dochters van Chantelle. Wat zij meemaken op hun werk is ook niet leuk. Niettemin kiezen ze ervoor om het leven door een roze bril te bekijken.
Hard Truths is een ‘slice of life’ waarin Mike Leigh teruggrijpt naar het type cinema dat hem bekend heeft gemaakt. Dit keer richt hij zijn camera op een doorsnee, zwart middenstandsgezin dat voor een keer niet beantwoordt aan de stereotiepe problematiek (drank, drugs, criminele activiteiten) die ons doorgaans voor de voeten wordt gegooid. Wie dieper inzoomt op de film zal eveneens ontdekken dat de cineast de vinger legt op een maatschappelijk relevante zere wonde. Een pijnlijke kwetsuur die beleidsmakers liever niet ‘verfilmd’ zien. De  innerlijke demonen waar Pansy mee worstelt zijn immers niet alleen te wijten aan haarzelf, maar even goed aan de algehele malaise in de Britse post brexit en post corona maatschappij.
