Annihilation

Annihilation is een belangrijke film. Niet zozeer omwille van de intrinsieke kwaliteiten van de prent – al zijn die zeker aanwezig – wel omwille van het feit dat dit een belangrijke mijlpaal is in het veranderende landschap van de filmdistributie. Dit hoofdzakelijk door Paramount gefinancierde sciencefictionavontuur met een prijskaartje van om en bij de veertig miljoen dollar (naar huidige Hollywood-normen een relatief bescheiden budget) werd door de studio enkel in de Verenigde Staten uitgebracht.

De rechten voor de rest van de wereld (op een kleine release in China na) werden verkocht aan Netflix, waardoor Annihilation wereldwijd enkel via dat betaalkanaal te bekijken was. Die transactie betekent een nooit geziene stap in de richting van een totaal nieuwe manier van verdelen, die zeker niet door alle partijen in dit complexe landschap op gejuich werd onthaald. De drijfveer achter het verhaal is uiteraard de potentiële winst die door de film kon gegenereerd worden. Paramount Pictures zag na het uitblijven van echt groot succes voor bijvoorbeeld het gelijkaardige Blade Runner 2049 (geenszins een flop, maar ook niet wat de studio gehoopt had gezien de reputatie van het origineel) vage tekens aan de wand. Dus besloot het bedrijf dat een deal met Netflix, die een vast bedrag opbracht, te verkiezen viel boven een reeks dure marketingcampagnes die het sowieso al moeilijk zouden hebben om deze niet zo makkelijk te klasseren film te verkopen.

Het probleem in deze vergelijking is dat het uitbrengen van Annihilation in de Verenigde Staten de studiodirectie gelijk gaf: de prent haalde 32 miljoen dollar op aan de kassa, niet genoeg om de productiekost te dekken, laat staan de extra promotiekosten. Geëxtrapoleerd naar een wereldwijde distributie wou dat wellicht zeggen dat het hele proces zwaar in de rode cijfers zou blijven steken. Paramount koos dus eieren voor zijn geld en verschafte Netflix voor het eerst alleenrecht inzake de verdeling van een film en meteen een stevige boost in het streven van die laatste naar het kunnen brengen van exclusief materiaal. Hoezeer je als filmliefhebber ook kan jammeren omwille van het feit dat de film – die eigenlijk echt wel om een ervaring op groot scherm vraagt – niet in het reguliere bioscoopcircuit te zien is (en wellicht ook niet op openbare televisiekanalen of blu-ray zal terechtkomen, tenzij Netflix daar een nieuwe overeenkomst rond sluit), feit is en blijft dat de zalen nu eenmaal makkelijker vollopen voor een zoveelste Marvel-avontuur dan voor dit soort meer uitdagende sciencefiction. De studiobonzen hebben dat duidelijk goed begrepen, of zoals Niels Ruëll in Focus Knack stelde: het kijkgedrag van het publiek heeft wel degelijk invloed op dit soort ontwikkelingen.

Wellicht was er nooit zoveel heisa gemaakt, ware het niet dat Annihilation als film nochtans echt wel het één en ander te bieden heeft. Regisseur Alex Garland (Ex Machina zijn eersteling was ook al een volwassen sciencefictionprent die slechts een klein publiek bereikte) verzamelde een paar grote namen – Natalie Portman, Jennifer Jason Leigh – en baseerde zijn script op de ambitieuze roman van Jeff Vandermeer, die invloeden bevat van Arthur C. Clarke, James Ballard en – vooral – Andrei Tarkovsky’s Stalker. Net als in dat laatste werk draait alles om een afgesloten zone, hier “de glinstering” genaamd, naar het vreemde lichtspel dat de grenzen aangeeft van het steeds groeiende gedeelte land dat ergens in noordelijk Amerika wordt ingenomen door het fenomeen. Geen enkele expeditie die werd uitgestuurd keerde terug, tot de man van biologe Lena (Portman) totaal gedesoriënteerd weer opduikt na een afwezigheid van bijna een jaar. Samen met een team wetenschappers trekt Lena de zone in, in de hoop te achterhalen wat aan de basis ligt van de catatonische staat waarin haar echtgenoot verkeert. Eenmaal binnen blijkt dat de dreiging die van het verschijnsel uitgaat bijzonder onconventioneel is: de DNA-structuur van alles wat zich binnen de perimeter bevindt wordt immers gewijzigd en herschikt, wat aanleiding geeft tot een eindeloze variatie aan plantaardige en dierlijke mutaties (u bent gewaarschuwd, een aantal van die visualisaties geeft aanleiding tot een stevig brokje viscerale horror). Dat ook menselijk DNA herschreven wordt, geeft dan weer aanleiding tot speculaties rond de bouwstenen van het leven en brengt de film in meer filosofisch vaarwater.

Zolang Garland ons in het ongewisse laat over de ware toedracht, gaat van die mengeling tussen sciencefiction, filosofie en avontuur een vrij grote beklemming uit en brengt de film zowel inzake camerawerk als kleurgebruik passend ode aan voorgangers als Stalker en Solaris. Eenmaal we doorhebben hoe alles in elkaar past, begint de film zich te veel te verliezen in lang uitgesponnen contemplatieve momenten die heel erg graag het niveau willen halen van de Jupiter-scènes uit Kubricks 2001, A Space Odyssey, maar helaas echt wel te licht wegen om daar ook daadwerkelijk in te slagen.

Annihilation neemt thematisch heel veel hooi op de vork en slaagt er voor het overgrote deel in om al die ambitie ook om te zetten in een beklijvend spektakel. Echt groots kan je het allemaal niet noemen, maar er zit lef, visuele verbeeldingskracht en gedegen vakmanschap in het resultaat en dat op zich is normaal gezien al een omweg naar de bioscoop waard. In dit geval is dat dus geen optie en moet u genoegen nemen met het “on demand”-formaat van Netflix dat – afhankelijk van de grootte van uw scherm – de film kant en klaar aflevert op kleiner of groter beeld. Wie begint na te denken over het rituele aspect dat verbonden is met het bioscoopbezoek – het samen beleven van een (film)ervaring – kan zich afvragen of het ondergaan van Annihilation daarmee ook wezenlijk verandert. Die vraag stelt zich uiteraard altijd bij het bekijken van een film op klein scherm, maar ditmaal is er geen andere optie en wordt de bioscoopervaring dus volledig van het menu geschrapt.

7
Met:
Natalie Portman, Jennifer Jason Leigh, Benedict Wong, Sonoya Mizuno
Regie:
Alex Garland
Duur:
115
2018
UK; US

verwant

May December

"De films van Todd Haynes durven tijdruimtelijke en andere...

Thor: Love and Thunder

Binnen het door uniformiteit en eenheidscinema gedomineerde model dat...

Men

In 2014 verbaasde de toen nog onbekende Alex Garland...

Vox Lux

  Vox Lux is een verre nazaat van de zogenaamde...

Song to Song

Afgelopen week vloeiden er al potten inkt over...

aanraders

La Bête

De naam Bertrand Bonello laat misschien niet bij iedereen...

Dune Part Two

Na het opvallende succes (de film haalde een allesbehalve...

The Iron Claw

Regisseur Sean Durkin is een kei in het evoceren...

Human Forever

“Hoe ga je met dementerende mensen om?” moet plaats...

La Sirène

De oorlog tussen Irak en Iran staat geboekstaafd als...

recent

Zimmerman

17 maart 2024Rotown, Rotterdam

Zondagavond spelen Ivy Falls en Zimmerman in Rotown in...

Coeur :: SHOW

Meer pompende beats. Meer duizelingwekkend Frans. Meer pure, feestelijke...

The Smile

15 maart 2024Vorst Nationaal, Brussel

Er zit een goeroe verborgen diep in Thom Yorke....

Benni :: Make Me Blind

Vanuit het land van de eeuwige herfst bracht de...

Miek Zwamborn :: Onderling – Langs de kustlijn van Mull

Hoe maak je als auteur het landschap tot hoofdpersonage...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in