“Sorry”: dat spelt In Dream, alweer de vijfde van Editors, in nog geen beetje grote letters. Weg is dat holle rollen met de spierballen, het jagen naar goedkoop succes van zijn voorganger. Dit had geen grotere excuusplaat kunnen zijn, of ze had effectief Apologies moeten heten.
“Bon, waar waren we gebleven?” Zo schudde Daan afgelopen zomer op Linkerwoofer dat alcoholisch akkefietje van zich af, en onze kop eraf als ook Tom Smith zich straks in Paleis 12 niet van dezelfde binnenkomer bedient. Alsof heel dat ellendige The Weight Of Your Love niet heeft bestaan, pikt In Dream de draad op waar In This Light And On This Evening hem in 2009 heeft laten liggen: op het moment dat synths de gitaren hadden verdrongen, en Depeche Mode voor de inspiratie zorgde.
Genoeg om onder de mat te vegen, natuurlijk. Op die vorige plaat, de eerste zonder gitarist Chris Urbanowicz, waren Tom Smith en met wat nieuwelingen aangevulde co, aan het handje van Jacquire King immers hopeloos verloren gelopen. Op zoek naar het overdonderende stadionsucces dat die producer ook Kings Of Leon had gebracht, werd gekozen voor het grootste gebaar — dat helaas ook het leegste leek — en bleek het songmateriaal ernstig te kort te schieten; een doodlopend straatje dat de groep dan wel kortstondig op headlinerniveau hield, maar ook genoeg oud publiek vervreemde.
Dat moet de groep zelf ook hebben voorvoeld, toen ze voor de opvolger het isolement van de Schotse Westkust zocht; geen buitenstaander met slechte invloeden die er nog tussen kwam te staan, deze plaat werd door de vijf groepsleden zelf, collectief geproducet. Er was ook geen tijd voor, want de demosessies leverden meteen een min of meer afgewerkte plaat op.
Die eenheid van plaats en tijd hoor je. In Dream bevat geen evidente singles — zoals het ongemakkelijk vooruitgestuurde “Life Is A Fear” laat horen — en moet het vooral van één allesoverheersende donkere sfeer hebben die vanaf opener “No Harm”, met zijn pulserende beat, en Smiths falset, wordt gezet. Wat volgt, durft nog altijd breed en groots denken, maar houdt de blik stevig inwaarts. Of het nu het prachtige pianonummer “Ocean Of Night” is, of het explosieve “Salvation”; nergens volgt die twijfelende, om bevestiging smekende blik die de nummers van The Weight Of Your Love steevast je richting uitwierpen.
Niet dat de band de deur echt helemaal barricadeerde voor de buitenwereld. Eén iemand kreeg haar voet wel tussen de deur, en dus krijgen we het eerste duet uit de Editorsgeschiedenis in de vorm van “The Law”, een etherische, moeilijke ballad waarin Rachel Goswell van Slowdive even komt buurten. Het is vooral, zo halverwege geplaatst, net na de potige single “Life Is A Fear”, een erg functioneel nummer: even het tempo naar beneden halen voor de eindspurt. Het resultaat is Cocteau Twins zonder de gothic oogschaduw, This Mortal Coil met minder mist. Net iets te wazig maar sfeerloos, quoi, en het doet niet veel verhopen voor supergroep Minor Victories met ook nog Stuart Braithwaite van Mogwai die uit deze samenwerking is gegroeid en nu aan een debuut werkt.
Neen, Editors functioneert nog altijd het beste wanneer het er iets steviger aan toe mag gaan. De bubbelende elektronica doet “Our Love” — alweer zo’n falsetnummer — dansen, maar het is “All The Kings” daarna dat het echte hoogtepunt is: over een stevige staccato synth mag Smith nog een keer zijn Bijbels diepe bariton bovenhalen, en het refrein reikt dan ook in stijl naar de hemel. En we hadden natuurlijk eerder al het duo “Forgiveness”/”Salvation” dat de grenzen van de pathosmeter op ouderwetse wijze opzoekt; het is de meest herkenbare vorm van Editors, maar daardoor ook het meest doorsnee. Het werkt, maar stijgt daarom niet uit boven gelijkaardige, eerdere nummers, als “The Racing Rats” of “Formaldehyde”.
Er is een moment geweest — ergens in het vroege najaar van 2007 — dat we te hoge verwachtingen koesterden rond Editors. Het vervolg kent u, en ook dit In Dream is niet de klassieker die de groep misschien in zich heeft. Een fijne, lichtjes compromisloze plaat is het wel geworden, en dat is op het moment dat het machtige “Marching Orders” uitgeleide doet alles wel beschouwd al heel wat. Het volstaat voorlopig wel; de excuses zijn aanvaard.
Editors spelen op 30 oktober in Paleis 12 in Brussel.
