Journalist DIRK STEENHAUT snijdt zich wekelijks aan de scherpste kantjes van de rockmuziek
Het is een langzaam proces, maar ook bij ons begint Deense popmuziek langzaam maar zeker door te dringen. Maria Timm, Alphabeat en Fagget Fairys mochten de voorbije maanden zelfs radiohitjes op hun naam schrijven, al begrijpen we eerlijk gezegd niet goed waarin de aantrekkingskracht van die artiesten nu precies schuilt. Vooral omdat er in het land van Lars von Trier ook heel wat écht unieke muziek wordt gemaakt. Binnenkort verschijnt bijvoorbeeld het uitstekende en verrassend poppy klinkende Magic Chairs van Efterklang en vandaag kunnen we ons alvast buigen over de vierde langspeler van Under Byen, een achtkoppig gezelschap uit Aarhus dat verantwoordelijk was voor enkele van de imposantste concerten die we de jongste jaren mochten meemaken. We zijn overigens lang niet de enige fans van de groep: David Fricke van Rolling Stone trakteerde de band al op lyrische recensies en in de top 25 van het voorbije decennium van het Deense blad Soundvenue eindigde de cd Det er mig der holder traeerne sammen zowaar op de zevende plaats.
Alt er tabt (’Alles is verloren’) verschijnt precies vier jaar na Samme Stof Som Stof en in de periode tussen die twee platen is er heel wat veranderd bij Under Byen (spreek uit: oen-na buun). Toetsenman Thorbjørn Krogshede, die verantwoordelijk was voor het leeuwendeel van de composities, is vertrokken, waardoor alle groepsleden nu bijdragen tot de muziek. Zo ontstond dit keer een ander soort songs met verrassende nieuwe klankkleuren, zonder dat de herkenbare, gelaagde bandsound werd opgeofferd. Naar eigen zeggen streefde Under Byen naar wat meer eenvoud en lineariteit, maar wie het gezelschap al volgt sinds zijn debuut, nu elf jaar geleden, kon, zelfs zonder één noot te hebben gehoord, voorspellen dat het klankpalet rijk en veelkleurig zou blijven.
De sensuele fluisterstem van Henriette Sennenvaldt fascineert als vanouds: ze klinkt warm en koel tegelijk en de voor ons onbegrijpelijke Deense teksten zorgen ervoor dat het mysterie intact blijft. Soms krijg je zelfs het gevoel dat de chanteuse in haar slaap zingt. Toch worden op Alt er tabt andere accenten gelegd dan vroeger. De ritmesectie met twee drummers is bij Under Byen altijd al belangrijk geweest, maar dit keer komt ook de bas van Sara Saxild verrassend vaak op de voorgrond. Dat is bijvoorbeeld het geval in "Konstant", het in oriëntaalse sferen gedrenkte "Territorium" en het adembenemende "Unoder" (’Plaaggeest’), een uitgesponnen nummer met knars- en kraakgeluiden waar een knap pianomotief dwars doorheen snijdt en, net als op de meeste tracks, een hoofdrol is weggelegd voor de viool van Nils Grøndahl en de cello van Morten Svenstrup. Beide heren schreven onlangs overigens ook al de soundtrack bij een theaterproductie van Kaliber 8.
Hoogtepunten isoleren is moeilijk, want de cd ontwikkelt zich in één vloeiende lijn. De weirde sprookjesfolk van opener "8", met veel pizzicatostrijkers, gaat recht naar je hart. In "Territorium" ontwaar je een harmonica, hakkebord en vage dubinvloeden. De pulserende titeltrack, tevens de single, wordt gesaboteerd met onderhuidse schraapgeluiden en het zo goed als instrumentale "Er noget smukt glemt findes det muligvis endnu" (’Ook als iets moois vergeten wordt, blijft het wellicht bestaan’) brengt zelfs de hedendaags klassieke muziek van Michael Nyman in de herinnering. De jazzy component van de groep vind je dan weer terug in het ongrijpbare "Således" (’Vandaar’).
Gitaren speelden vroeger in het universum van Under Byen slechts een terloopse rol, maar op de nieuwe plaat is hun aandeel aanzienlijk toegenomen. Voorts staat Alt er tabt vol dromerige songs met ingebouwde stoorzenders, die volstrekt nergens mee te vergelijken vallen. Ze zijn verpakt in een smaakvolle zwart-withoes, ontworpen door het architectenbureau Ben & Sebastian. Under Byen concerteert op 14 maart in Brugge (Cactus Club) en op 19 maart in Antwerpen (Petrol). Zorg dat je erbij bent.
De Fransman Louis Warynski is een 26-jarige multi-instrumentalist uit de entourage van Yann Tiersen. Hij gaat door het leven onder het pseudoniem Chapelier Fou, een verwijzing naar The Mad Hatter, een absurdistisch personage uit Alice in Wonderland van Lewis Carroll. Warynski is een wonderkind dat op zijn zesde al vioollessen volgde aan het conservatorium, vervolgens klavecimbel ging studeren en vandaag als doe-het-zelver ook nog in de weer is op gitaar, mandoline en synth. Op zijn titelloze EP loopt en samplet hij zichzelf met behulp van een laptop en een sequencer en maakt hij electro-akoestische muziek waarin zowel de invloeden van Kraftwerk en To Rococo Rot als van de klassieke componisten Ravel, Debussy, Stravinski en Bartok opvallen.
Warynski experimenteert en exploreert naar hartenlust, voegt aan zijn synthetische fresco’s occasioneel een tintje jazz of zigeunermuziek toe en weet daarbij voortdurend te verrassen. Het melancholische "Darling, Darling, Darling", de vioolpizzicatostudie "Horses" en het vol snaarinstrumenten gestouwde "Trèfle" zijn rijk aan ideeën en filmisch van opbouw, terwijl "Superstitions" en "Le grand n’importe quoi" op aanstekelijke dansbeats en borrelende machinegeluiden zijn geplant. In het oor te houden, die Chapelier Fou, want sinds zijn spraakmakende optreden tijdens Le Printemps de Bourges gaat het gerucht dat hij ook live tot overweldigende dingen in staat is.
De jongste tien jaar maakte Marc Wetzels vijf langspelers met de Hasseltse artrockformatie COEM. Nu dat gezelschap even een rustpauze heeft ingebouwd, houdt de zanger-gitarist zich onledig met zijn soloproject boyShouting, waarvan eerder al een onofficieel EP’tje circuleerde. Om het opnamebudget voor zijn debuut-cd bij elkaar te sprokkelen, bedacht Wetzels in 2008 een slimme vorm van egomarketing: hij verkocht honderd dagen uit zijn leven aan mensen die daar telkens 100 euro voor over hadden. Daarvan veilde hij, voor de minder kapitaalkrachtigen onder zijn fans, ook enkele dagen op eBay tegen 40 euro. In ruil schreef Wetzels voor iedere koper een unieke song, die bezorgd werd op een schijfje en verpakt in handgemaakt artwork. Tegelijk werden de investeerders aandeelhouders van boyShouting. Nu de twaalf beste songs uit het project op een cd zijn samengebracht, weten die zich elk verzekerd van één procent van de verkoopsopbrengst.
Op de plaat die, toepasselijk, boyShouting & the Shareholders of His Thoughts is gedoopt, heeft Wetzels, samen met coproducer Pascal Deweze en vier extra muzikanten, de nummers enigszins herwerkt en het resultaat is zonder meer voortreffelijk. Rocknummers als "A Better Day" of "The Backmirror of My Heart" liggen, met hun knagende elektrische gitaren en vervormde stemmen, stilistisch in het verlengde van COEM, maar tegelijk toont Marc Wetzels overtuigend aan dat hij nog méér pijlen op zijn boog heeft. "Slowly Wake Up" is bijvoorbeeld een pakkende popsong die in het oeuvre van Wilco niet zou misstaan, terwijl vooral de nummers op de tweede helft van de plaat zonder uitzondering voorzien zijn van ijzersterke melodieën. Sobere, akoestische liedjes van het type "Mustravelacoustic" of "Hotel, Face, Book" en iets forser geprononceerde nummers als het bitterzoete "All that You Need" of door snijdend snaarwerk voortgestuwde "The Daily Drinker" klinken zo doorvoeld dat we er een beeldig kippenvelletje aan hebben overgehouden. Dat Marc Wetzels klasse in huis heeft, wisten we natuurlijk al langer. Nu de rest van de wereld nog.
Er gaat tegenwoordig geen week voorbij zonder dat er een nieuwe interessante naam uit Brooklyn komt aanwaaien. Het duo SheKeepsBees is je aandacht alvast meer dan waard. Zangeres-gitariste Jessica Larrabee en drummer Andy La Plant spelen simpele, rauwe, afgekloven songs die schatplichtig zijn aan deltablues, maar veel verder van de oorspronkelijke bron afwijken dan, pakweg, The White Stripes of The Black Keys, waarmee het stel wel eens wordt vergeleken. Nogal gemakzuchtig, vinden we zelf, want Nests, het ietwat grungy minidebuut van SheKeepsbees (elf songs in amper 27 minuten!), doet ons dromen over hoe de songs van Leadbelly zouden hebben geklonken mocht Nirvana ze unplugged hebben gespeeld onder leiding van Cat Power.
In minimalistisch geïnstrumenteerde nummers als "Release", "Gimmie’ of "Strike" komt Larrabee afwisselend smachtend en agressief uit de hoek. Ze laat zich leiden door haar lusten en instincten en neemt daarbij geen blad voor de mond. Confidenties zoals "I haven’t changed my underwear for three days" en imperatieven zoals "Work me like my back ain’t got no bone" worden ondersteund door energieke riffs en primaire beats. Ook de productie blijft lo-fi: alles is analoog ingeblikt, met veel basisruis. Wie wil weten wat SheKeepsBees op het podium waard is, krijgt de kans dat uit te vissen op 15 februari in de Gentse Video of een dag later in de Brusselse Botanique. Wél niet vergeten vooraf een imkerpak aan te trekken.
- Under Byen:: Alt er tabt, A:larm Music.
- Chapelier Fou:: Chapelier Fou, Ici d’Ailleurs…
- boyShouting:: & the Shareholders of His Thoughts, A Shy* Record/PIAS.
- SheKeepsBees:: Nests, Names Records.
