Als je de titel van de nieuwe tentoonstelling in Wiels hoort zonder de schrijfwijze te zien, zou je het wellicht spellen als unseen, ongezien, onzichtbaar. Un-Scene verwijst naar wat niet op de scène staat, wat niet tot de scène behoort, wat op de achtergrond blijft, en dus onzichtbaar is. De tentoonstelling stelt de vraag naar de grens tussen wat wel en wat niet tot de scène behoort. Is het de kunstenaar zelf, die bepaalt wat het waard is bekeken te worden, wat kunst is en wat niet?
De tentoonstelling is opgezet rond meer dan twintig jonge kunstenaars, die ofwel in België geboren zijn, of er zich gevestigd hebben. Er is voor een grote verscheidenheid gekozen: schilderijen, sculpturen, installaties, videoprojecties; alles komt aan bod. De curatoren hebben zich niet beperkt tot het tentoonstellen van de kunstwerken, maar hebben een hele reeks activiteiten rond de expositie opgezet. Zo is er Look who’s talking, rondleidingen door de kunstenaars zelf, en zijn er "ronde tafels", debatten met kunstmagazines.
Allemaal erg leuk, maar wat met de kunst zelf? Wel, ook die is te vaak "leuk", zonder echt pakkend te zijn. Neem nu Informal corporate culture van Simona Denicolai en Ivo Provoost: uit een stuk hout werd de definitie van Google, zoals die te vinden in op Wikipedia, uitgesneden, maar de werkwoorden werden in de verleden tijd gezet, alsof het Googletijdperk al lang achter ons ligt. Een ander voorbeeld is de reeks Scrambled van Frédéric Platéus. In deze reeks deconstrueert hij portretten van (min of meer) bekende personen, die hij als een kaleidoscopisch beeld weer in elkaar zet. Mooi, maar we blijven wat op onze honger zitten.
We missen krachtiger werk, zoals Dead Bird (Silent Spring) van Geert Goiris dat wel is. De picturale opstelling doet meteen denken aan L’Entrée en scène van René Magritte, en toch kan het contrast met het lieflijke schilderij van Magritte niet groter zijn: in plaats van een witte vredesduif op een hemelsblauwe achtergrond, plakt hier een dode, zwarte onheilsvogel tegen een raam, waarachter angstige kinderen om hulp lijken te schreeuwen. Dit kunstwerk van Geert Goiris is helaas een zeldzaamheid. Andere verdienstelijke pogingen blijven in de goede bedoelingen steken.
En wat met de titel van de expositie, Un-Scene? Zeker niet alle kunstenaars hebben met deze thematiek gespeeld. Slechts één kunstenaar, Jimmy Robert, heeft dit uitgangspunt nadrukkelijk als onderwerp genomen, voor zijn werk Non-Scene. De vraag wat de scène domineert, komt op een dubbele manier tot uiting. Hij toont een video in een sculpturaal geheel; op de video zien we een performance van een kunstenaar, terwijl een andere kunstenaar een hele redevoering afsteekt. Wat is voorgrond, wat is achtergrond? De video of de sculptuur? De zwijgende performer of de welbespraakte redenaar? Toch bekruipt ons ook bij dit kunstwerk het gevoel dat de kunstenaar de plank mis slaat: de twee kunstvormen staan naast elkaar op de scène; geen van beide duwt de andere kunst van de scène af.
De thematiek wordt krachtiger getoond in, opnieuw, Dead Bird. Wat is immers het onderwerp van de foto? De dode vogel of de angstige kinderen? Wat wilde de fotograaf in beeld brengen?
Het spel tussen voorgrond/achtergrond, scène/niet-scène, komt nog mooier tot uiting bij de origamikunst van Heidi Voet. De bloemen zijn kunstig gevouwen van pagina’s uit pornografische boekjes. De borsten en billen van de naaktmodellen verliezen hun oorspronkelijke betekenis, worden de onzichtbare achtergrond waarop de bloemen verschijnen. Of wil Voet de toeschouwer ertoe aanzetten om door de voorgrond te breken, om naast de scène te kijken, om te zien wat netjes toegevouwen werd?
Er zijn nog twee rondleidingen van Look who’s talking; waarbij u uitleg krijgt van de kunstenaars zelf. Profiteer van deze mogelijkheid; misschien brengen de kunstenaars u tot een nieuw inzicht in de kunst. Un-Scene, de moeite om te zien? Zeker de moeite waard om eens te bekijken, maar verwacht niet dat uw blik binnenste buiten gekeerd zal worden.
