We zijn verslaafd aan onze smartphone en besteden te veel schermtijd. Internet, sociale media en nieuwe communicatiemiddelen vormen ons zelfbeeld. Sexy geschoren popdiva’s en gespierde macho’s met gouden kettingen doen ons twijfelen. Is dit de ideale wereld? De expo Future Nostalgia van Joëlle Dubois gaat hier dieper op in. Het jonge Gentse verfbeest nuanceert de actuele thema’s op een héél eigenzinnige manier.
In de eerste zaal is elke muur volledig in een opvallende kleur geschilderd: knalgeel, lavendelpaars, babyroze en bleekgroen. Hieraan hangen de ongekaderde schilderijen van Joëlle Dubois als vensters op haar leven. Op het eerste gezicht zijn ze vrolijk, glimmend en oppervlakkig; de personages zijn divers. De stijl, het palet en de compositie van de 32-jarige doen denken aan grote muurschilderingen in exotische landen met een absoluut regime.
Het verschil is dat haar taferelen intiem en persoonlijk zijn. Het is geen propaganda, ze schreeuwen niet. Toch spreken ze je rechtstreeks aan zonder nonsens. Door het formaat, de hard edge-figuratie en de inhoudelijke details maak je deel uit van de scène. Je bent deelnemer of zelfs voyeur. Hoe ongemakkelijker je je voelt bij die éne prent, hoe groter de verleiding is om toch naar de volgende te loeren.
In een slaapkamer liggen lege flessen, kledingstukken en een pakje Marlboro op de grond. Op de salontafel twee lege plastic filmroldoosjes en een asbak met peuken. Op bed zit een naakt koppel. Zij enkel met Adidasslippers, hij met witte kousen. Ze proberen elkaar seksueel te bevredigen. In de achtergrond gluurt iemand over de rand van het raam en neemt een foto met een smartphone: het acrylverfschilderij op hout uit 2016 is getiteld “Spring”. Het is niet groot, slechts 43 op 33 centimeter.
Breedsprakerige kunstcritici gaan op zoek naar de onderliggende ethische patstelling. En terecht: willen we dit wel zien? Maar de helderheid waarmee Dubois zichzelf en haar lotgenoten afbeeldt, laat geen ruimte voor hoogdravende nodeloze woorden: what you see, is what you get. Conservatieven wenden zich gegeneerd af om meesmuilend tot de conclusie te komen dat haar kunst bestaat uit zelfkritiek. Dat klopt. Haar onverbloemde tableaus getuigen van een deskundige geest en een uniek observatievermogen van het ego en het nu. Zij ziet, zij ziet, wat jij niet ziet.
Ook in de zaal boven zijn de museummuren niet wit gelaten. We krijgen opnieuw een kleurenbad. Verder schrijdend, scrol je door technisch verbluffend geschilderde sexy of minder sexy situaties. Niks is gratuit. Of het nu persoonlijke anekdotes of universele taferelen zijn, deze hedendaagse Vlaamse primitief toont ons welk nieuw geloof we belijden. Onze Bijbel is een stripverhaal met klatergoud, internet, genderthema’s, Netflix, smartphones, popsterren en sociale media.
Wie denkt dat deze visuele analyse van het actueel bestaan leidt tot zwartgalligheid of tristesse, heeft het mis. Het getoonde werk is scherp en trekt veel in twijfel, maar omvat vrolijke kleuren en verrukkelijke humor. De titels van de werken, de titels van de afgebeelde boeken, de kattebelletjes op tafel, chats op de smartphone en andere details zullen je laten lachen – zij het grijnzend of schaterend.
Dit Future Nostalgia is geen album van Dua Lipa, maar een pittige expo in Aken. Het omvat 38 schilderijen en enkele tekeningen. De toegang is gratis en u krijgt een Duitstalig A4’tje met uitleg, een plannetje en de titels van de werken. Degelijk genoeg om Joëlle Dubois beter te leren kennen.
Future Nostalgia loopt tot 12 maart 2023 in het Neuer Aachener Kunstverein (NAK) in Aken, Duitsland.
Dit artikel geeft mij veeeeeeel zin om de volgende expo met Joëlle Dubois
te bezoeken.