Een debuut dat meteen uitgebracht wordt door een grote platenmaatschappij, onmiddellijk terechtkomt op NPR en playlists van Spotify en Apple Music, en met een achtergrondverhaal dat in deze tijden bijna te mooi lijkt om waar te kunnen zijn. Vergeef ons dat we initieel enigszins argwanend stonden tegenover J.S. Ondara. Dat bleek gelukkig compleet onnodig, want Tales Of America is een van de strafste debuten van het jaar.
Het achtergrondverhaal? J.S. Ondara werd geboren in de Keniaanse hoofdstad Nairobi waar hij als tiener kennis maakte met groepen als Nirvana, Radiohead, Oasis en consoorten door het onder vrienden uitwisselen van illegaal gekopieerde cd’s. Door een weddenschap ontdekte hij dat zijn favoriete nummer “Knockin’ On Heaven’s Door” niet door Guns N’ Roses werd geschreven zoals hij dacht, maar door een zekere Bob Dylan. Het was het begin van een fascinatie voor Dylans werk. Dat het niet meteen het soort muziek was waar zijn leeftijdsgenoten in Nairobi naar luisterden, maakte van Ondara een buitenbeentje. Al snel begon hij teksten en nummers te schrijven. Een muziekinstrument kon zijn familie zich echter niet permitteren. Het weinige geld dat ze hadden, werd besteed aan voeding en kleding.
Hoewel Ondara familie had in de Verenigde Staten, kreeg hij er geen verblijfsvergunning. Tot hij zes jaar geleden geluk had bij de green card lottery en toch naar de VS ging, onder de belofte dat hij er zou gaan studeren. Het toeval wou dat hij bij een tante terechtkwam in Dylans geboortestaat Minnesota. Daar leerde hij gitaar spelen en begon aan de lopende band nummers te schrijven en op te treden, initieel onder de naam Jay Smart. Zo kwam hij op de radar van Mike Viola van platenlabel Verve, die meteen ook de producer werd van Ondara’s debuutalbum.
Het mag dan wel pas zijn eerste album zijn, zijn nummers klinken opvallend matuur. Je hoort invloeden van The Freewheelin’ Bob Dylan tot Van Morrisons Astral Weeks — twee platen die Ondara zelf ook als voornaamste inspiratiebron voor het album aanhaalt –, maar evengoed Tracy Chapman, Paul Simon of zelfs Fleet Foxes. Al mag er meteen bij gezegd worden dat de invloeden subtiel verwerkt zijn tot een eigen geluid. Daarbij wordt Ondara niet in geringe mate geholpen door enerzijds de sobere, smaakvolle begeleiding maar anderzijds vooral door de klankkleur van zijn prachtige tenorstem.
Met de frisse blik van een jonge migrant houdt hij zijn nieuwe moederland een spiegel voor. Het ironisch getitelde “American Dream” — een van de beste nummers van het album — fileert de wapenobsessie van een land in turbulent vaarwater (“Lover don’t you come down / Without a sword or a gun”). Het thema van een land dat het noorden kwijt lijkt te zijn komt ook naar voren in “Days Of Insanity” (“Somebody call the rabbi, the pastor and the sheikh / Coz we are coming on the days of insanity”). In “God Bless America” — nee, geen cover — vraagt Ondara zich af hoe hij zich moet voelen in het land dat nu zijn thuis is maar tevens z’n hele geschiedenis met zich meesleept (“Will you let me in, or are you at capacity? / Will you set me free, are you holding onto history?”).
Niet dat het een politiek album geworden is, want Ondara bezingt evengoed liefde (het ontroerende “Television Girl”) en liefdesverdriet (“Torch Song”, “Saying Goodbye”). Hoewel het album grotendeels folk getint is, zijn er hier en daar nummers die toch wat andere invloeden binnensmokkelen. Indrukwekkend is bijvoorbeeld het volledige a capella gebrachte “Turkish Bandana” of het door gospel beïnvloedde “Lebanon”. Hier en daar hoor je wel wat Afrikaanse ritmes doorsijpelen, maar Tales Of America is bovenal toch een Amerikaans aanvoelend werkstuk geworden.
Met elf stuk voor stuk uitstekende nummers zorgt J.S. Ondara hier voor een huzarenstukje. Een volwassen album waarmee hij meteen een serieus visitekaartje afgeeft. Het is nog wat vroeg om het uit te roepen tot debuut van het jaar, maar de andere debutanten zullen van goede huize moeten komen om Tales Of America te overtreffen.
