Geef toe: meestal zijn ze uw geld niet waard, die verzamelaars van uw favoriete groep die u in de winkel vindt. De platenfirma denkt dat enkel singles in aanmerking komen en een artiest zelf is ook al zelden goed geplaatst om eigen werk te beoordelen. Tijd dus dat het eens aan professionals wordt overgelaten, en wie beter dan een team kenners van enola om maandelijks de vijftien beste tracks van een artiest te selecteren. Deze maand: het beste van Garbage.
1. #1 Crush
Licht pornografisch gekreun. Dat iconisch drumloopje. En dan Shirley Manson: “I would die for you”. Beter werd de soundtrack van Baz Luhrman’s hippe Shakespeareverfilming Romeo + Juliet niet tot aan het gaatje Radiohead met “Exit Music” opdook. “#1 Crush” is precies wat zijn titel belooft: bijna vijf minuten pure, ongebreidelde lust die zijn onderwerp alle eer aandoet. Minimalistischer dan we van Garbage gewoon waren, maar die machtige zanglijn, half gesmacht, half geilend gillen naar de maan was meer dan genoeg.
Hoogtepunt: 2’47”. “I will burn for you / Feel pain for you / I will twist the knife and bleed my aching heart / And tear it apart”. Wat liefde was werd al in strofe twee obsessie, hier is het ondertussen heerlijk griezelig.
2. Only Happy When It Rains
Een van de blijvensredenen van Garbage is dat de band hun duistere kant steeds relativeerde met een fikse dosis ironie. Onze tienergeest had het destijds niet door, maar eigenlijk brulden we mee met een parodie op de angst van de grunge scene waar Butch Vig een grote rol in speelde. Uit de mond van een Schotse klinkt deze titel sowieso al eerder als heimwee dan emo-depressie. Muzikaal is het meest anthem-achtige nummer van het debuut de ideale mix van rechttoe-rechtaan rock en een fikse popscheut.
Hoogtepunt: 03’02”. De eerste keer dat de titelzin een toonaard hoger gemoduleerd wordt, wat de laatste halve minuut tot het ultieme meebrulmoment maakt.
3. Bleed Like Me
Ondanks het eerder grote aantal songs dat de groep wist te schrijven, zijn er weinig nummers zo geënt op Mansons zang. Strip je “Bleed Like Me” van alle tierlantijntjes, dan blijft er niets anders over dan dat riffje dat doorheen het nummer opnieuw en opnieuw wordt gespeeld gekoppeld aan een zangpartij die -in dit geval- omschreven moet worden als bijzonder chill. Een eerder atypisch nummer waarbij de frontvrouw de luisteraar een zeldzame blik gunt in wat een boeiend maar pijnlijk verleden moet zijn geweest.
Hoogtepunt: 2’41”. ‘You should see my scars’; haast ad nauseam naar het einde toe. Of hoe een stalen frontvrouw ook barsten kan vertonen. Des te ijler Manson klinkt, des te meer je het bloeden wilt stelpen
4. I Think I’m Paranoid
Voor de tweede single van Version 2.0 vertrok Garbage andermaal van een solide popfundament waarop Butch Vig zijn trukendoos losliet en er met de nodige loops en effecten een geschifte oorwurm van maakte. Manson trekt je met de ene hand tegen haar gilet om met de andere een mep rond je oren te verkopen en krijgt gaandeweg haar stem van lieflijke lolita tot een demonische Ms Hyde vervormd. Dankzij de gestileerde monochrome clip stond de song maandenlang in hoge roulatie tijdens de hoogdagen van MTV, waardoor hij twintig jaar later nog steeds op ons netvlies én onze trommelvliezen gebrand staat.
Hoogtepunt: 02’52”. Manson laat briesend haar huig tegen de micro kletsen. Van de vier uppercuts slaat “Maim me, tame me, you can never change me” de meeste tanden uit.
5. Androgyny
M/v/x; dat het allemaal toch niet zo ingewikkeld hoeft te zijn. Anno 2001 maakte Garbage misschien wel het nummer bij uitsteek om aan te tonen dat je levensloop niet noodzakelijk bepaald worden door wat er al dan niet hangt te bengelen tussen je benen. Naast het feit dat het nummer na een kleine zeventien jaar nog steeds seks tot de tweede macht ademt – ‘Boys in the parlor / they’re getting harder’ is zo maar een van de vele openlijke verwijzingen naar lichamelijke pret – past de gestileerde look die Manson voor het nummer -en eigenlijk voor de hele bijhorende tour- aangemeten kreeg vandaag nog steeds bij het imago van de vrijgevochten vrouw.
Hoogtepunt: 2’16”. De rush naar het einde wordt ingezet en je voelt dat de remmen losgaan. Het repetitieve aspect van muziek en tekst vallen mooi samen; uitgebalanceerd en perfect poppy.
6. Push It
“I was angry when I met you / and I think I’m angry still”. Yep, klinkt als Shirley Manson. Ook ten tijde van Version 2.0, met het grote succes aan het gat hangend, was er nog genoeg om zich over op te winden, maar ze bracht het op deze single mierzoet. “Push It” klinkt met zijn “don’t worry baby”-koortje als sixtiesmeidenpop voor de jaren negentig, maar het explosief refrein – “Make the beats go harder” – is heel erg van toen. Beetje techno, toch rockend, maar vooral: opzwepend as hell.
Hoogtepunt: 2’42”. “This is the noise that keeps me awake / My head explodes and my body aches”. Even inhouden om dan nog een laatste keer te ontploffen voor de homerun. “Push it”, jawel.
7. The Trick Is To Keep Breathing
Dat sommige critici Version 2.0 als eenheidsworst afdeden was een fikse homp bullshit. De plaat tekende immers voor enkele van de sterkste ballads uit het oeuvre, met deze sleeper hit op kop. De triphop van de strofes gaf aansluiting met de rest van de tracklist; het orkestrale refrein liet de moodiness breder uitwaaieren. Het nummer vond oorspronkelijk geen grote aanhang, maar wist pas door de frequente passage in setlists de verdiende bijval te winnen.
Hoogtepunt: 02’20”. De titel duikt pas laat in de song voor het eerst op en wordt als een mantra doorheen de middensectie gefluisterd. In alle simpliciteit de beste therapie tegen de duisternis van wat voorafgaat.
8. Queer
Een bijzonder funky begin en tonnen dubbelzinnige seksualiteit in -opnieuw- een van de sterkste nummers uit het debuutalbum. In de video die bij het nummer hoort flirt Manson onophoudelijk met de camera; het feit dat ze bewust wordt geportretteerd als de nineties poster girl van de toenmalige heersende tegencultuur -zwarte nagellak, tonnen zwarte mascara en een donkere outfit die niet meteen aangeeft dat je bijzonder benaderbaar bent- zet de manier waarop de frontvrouw een van de unieke verkooppunten van de band was enkel maar in de verf. Het is dan ook geen wonder dat het nummer voor de rest van de band pas in de plooi viel nadat Manson de rangen had vervoegd.
Hoogtepunt: 00’33”. De eerste strofe gaat naar het einde toe en met de laatste woorden voor het refrein gaat ook alle subtiliteit de deur uit. Als een onschuldig schoolmeisje mijmert Manson enkele seconden verder tot het dissonante aspect van de gitaren het tegendraadse in de connotatie rond de titel van het nummer kracht bijzet.
9. Automatic Systematic Habit
“Oh neen, ik kan niet blijven, ik heb een ontbijtvergadering”, schiet de playboy in de nog altijd genietbare sitcom Coupling wakker wanneer hij op café in slaap is gesukkeld. “Sorry, autopilot”, grijnst hij verontschuldigend; macht der gewoonte. Zo iemand moet het ongeveer zijn waar Manson zich over opwindt in het waarlijk ziedende “Automatic Systematic Habit”: “You want your women at home and your bed on the side”. Acht jaar lang had Garbage een leven in de schaduwen geleid, deze adrenalinestoot liet horen dat met Not Your Kind Of People niets veranderd was. Nog steeds beukten de drums, gierden de gitaren door de elektronische effecten, en kon Manson boos zijn als geen ander. Lekker.
Hoogtepunt: 00’38”. “The Lies lies lies, you love those lies”. Meteen snijdend de bocht in, om niet meer tot rust te komen bij dat finale uitroepteken drie minuten later.
10. The World Is Not Enough
Neen, de jaren negentig waren geen gouden decennium waar het Bondsongs betrof. Bono en The Edge hadden Tina Turner met een afkooksel van “Goldfinger” opgezadeld, Sheryl Crow was haar fletse zelf geweest, maar Garbage had het wél beet hoe de soundtrack van 007 moet klinken: een beetje langoureus, een beetje verlangend, en vooral héél erg weelderig gearrangeerd. “The World Is Not Enough” had het allemaal, van die strijkerssample tot dat triphoploopje, en is vooral het moment waarop Shirley Manson voor eens en altijd laat horen wat voor goeie zangeres ze is dat het heeft geduurd tot “Skyfall” voor we nog eens zo’n goeie Bondsong kregen.
Hoogtepunt: 00’54”. Die eerste keer ‘The World is Nót Enough’ waarme we het refrein inglijden.
11. Supervixen
Wat een manier om een song, een album en zelfs een oeuvre open te trappen: die woeste gitaarpartij die je hier en daar met een onverwachte stilte even laat edgen op weg naar een volgende explosie. Meteen ook een hemelse vergissing, want het was een herhaaldelijk technisch probleem dat Butch Vig in de productiefase ertoe aanzette om de onderbreking dan maar in zijn voordeel te draaien. Manson verwarde ons al van bij de intrigerende openingslyric “Come down to my house / Stick a stone in your mouth”, die duidelijk mee geïnspireerd was door het groezelige sfeertje van Russ Meyers gelijknamige sexploitation-klassieker.
Hoogtepunt: 00’00”. Al lichtjes gespoild hierboven: die gitaarmuur waar je meteen tegenbotst en die als een tweede refrein doorheen de song terugkeert.
12. Cherry Lips (Go Baby Go)
“De plaat die verloren ging”. Zo noemt Shirley Manson Beautiful Garbage de poptastische derde, die helaas net verscheen toen de Twin Towers verdwenen. Wég, sfeer. Hoé zonde dat is hoort u aan het speelse “Cherry Lips”, evenveel bubblegumpop als strijdlied. Alweer een androgyn sfeertje – met zijn hotpans en zijn heels zag de jongen er fantastisch uit, en Manson moedigt het experimenteren aan; go baby, go go! Ze haalt er haar meest meisjesachtige zang voor boven, en dat past et hele sfeertje perfect, de jongens zorgen ondertussen wel voor de potige backing met een waarlijk explosief – die handclaps! – refrein.
Hoogtepunt: 2’08”. “Go baby, go baby”. Een laatste keer, nu met veel aandrang de held van het verhaal het spotlicht induwend: “We’re looking at you / We’re right behind you”. Wie durft nog terug te krabbelen met zoveel steun in de rug?
13. A Stroke Of Luck
Deze donkere midtempo met een set beeldende lyrics die naar gothic fiction zwemen (“Bad blood and ghosts wrapped tight around me”) moest bij vele fans de duimen leggen voor die andere tragere van het debuut, “Milk”. Dit mood piece kreeg later via frequente live passages terecht eerherstel, want de combinatie tussen parlando strofes en de zwartgeblakerde uithaal van het refrein was een gouden recept. De twijfel of overgave aan de liefde een zege dan wel een vloek is zette de toon voor een terugkerend thema op Version 2.0. De band kennende is het geen verrassing dat de pendel het sterkst richting de duisternis swingt.
Hoogtepunt: 02’24”. “Here Comes The Cold Again” zet met alternatieve lyrics het tweede refrein in gang en wringt de hoop op een happy end de strot om.
14. Run Baby Run
Een onverwachte tegenvaller; dat is zowat de meest voorkomende manier waarop de groepsleden tijdens interviews op dit nummer terugkijken. Op zich bijzonder vreemd, zeker als je weet dat “Run Baby Run” an sich alle elementen met zich meedraagt om als vintage Garbage beschouwd te kunnen worden: snedig en opzwepend gitaarwerk, Manson die het midden houdt tussen een eerder agressief parlando en regels die vrijwel worden uitgespuugd én een perfect meezingbaar refrein. Misschien dat het allemaal niet iets te veel smaakte naar hapklare muzikale prefab. En toch; niemand die dit na twee luisterbeurten niet meezingt.
Hoogtepunt: 0’06”. Een salvo aan drumslagen, een gitaar die alle weerstand onmiddellijk de kop in drukt en een elektronisch startpunt dat onmiddellijk intrigeert. Hoewel Vig duidelijk aangaf dat de groep op de productie voor het album net minder op elektronica wilde vertrouwen, slaan die eerste dertig seconden een mooie brug tussen Bleed Like Me en vorige albums.
15. Amends
Het meest recente album Strange Little Birds vloog onterecht onder de radar, want hoewel er minder lijn in te trekken valt dan op andere platen, staan er enkele parels op. De afsluiter “Amends” is misschien wel het meest epische nummer dat ooit uit de Garbage-stal rolde: een sidderende ballade die middenin losbarst in een kolkende rock-finale. Een nummer dat smeekt om de vuisten de hoogte in te duwen in een zweterige pit, hoewel het tot op heden helaas live genegeerd werd.
Hoogtepunt: 02’34”. Shirley verwees nog maar net naar chains breaking of het nummer barst met dit militaristische salvo uit zijn becondenseerde cocon.
