Elke maand schrijft onze correspondent Toon Waroux over muziek met wortels/p>
Folk is op zich al een niche binnen het muziekaanbod. Toch zitten er bij die folkfamilie een paar telgen die nog net iets obscuurder zijn dan de rest. Psychedelic folk is zowat de vergeten oom die diep in de Ardeense bossen woont en daar zijn eigen groentjes teelt, schapen hoedt en een bescheiden wietplantage voor eigen gebruik onderhoudt. Ooit was die oom een flamboyante jonge kerel die flirtte met de tijdsgeest en evenveel groupies versierde als de gemiddelde rockgod. Hij was dan ook nogal verwant aan de rockgoden van die tijd. Naast het bezitten van de hippie-outfit en het bijhorende zelfgedecoreerde Volkswagen busje, vermengde hij folk met een flinke geut experiment, zowel wat muziek als hallucinogenen betreft. In het Engels spreekt men niet voor niets van ‘acid folk’.
Het was echter niet zo dat de folkies handig inpikten op een muzikale trend in de rock. Het was eigenlijk eerder andersom. Veel wegbereiders van de psychedelic rock kwamen recht uit de folk en aanverwante stijlen zoals jugbands en bluegrass. Country Joe & The Fish, Grateful Dead, Jefferson Airplane, en The Byrds waren in de eerste plaats bands die folk en rhythm-and-blues speelden en daar iets moderns aan toe wilden voegen. Zo komt een van de invloedrijkste albums in dit genre van niemand minder dan dat Liverpoolse skifflebandje dat de muziek van de jaren ’60 vakkundig zou domineren. The Beatles gingen op het album Rubber Soul in liedjes zoals “Norwegian Wood”, “I’m Looking Trough You” en “In My Life” met hun folkachtergrond aan de slag. Dat combineerden ze met hun eerste ervaringen met India en hallucinogenen. Al gauw kwam er wereldwijd het besef dat het aanvaardbaar was om met je eigen muzikaal erfgoed aan de slag te gaan en de wat beperkte grenzen van de pop en rock te verleggen. In Schotland waren er de wegbereiders Donovan en The Incredible String Band. Die laatsten zouden met hun album “The Hangman’s Beautiful Daughter” menig folk- en rockbands van de seventies beïnvloeden; Robert Plant noemt de band zelfs een van de grote voorbeelden voor Led Zeppelin. In Engeland experimenteerde Pentangle dan weer gretig met bizarre maatsoorten, middeleeuwse psalmen en jazz-invloeden. Hun podiumdebuut in 1967 was een uitverkocht concert in The Royal Festival Hall, wat zowel de band als het genre in een stroomversnelling deed belanden.
Maar het werd veel meer dan een Angelsaksisch fenomeen. Van Santiago tot Istanbul werd er volop geëxperimenteerd. Ook in de lage landen had je er een paar exponenten van. Fabien Collin, Ferre Grignard (in sommige songs) en natuurlijk ook Boudewijn de Groot. Die laatste had al langer met Lennaert Nijgh een tekstschrijver die vaak surrealistische beelden opriep. Nu begon hij zelf ook door Fuzzboxen en andere effectpedalen muzikaal diezelfde sfeer te bespelen. Het hoogtepunt van diens psychedelische trip, Nacht en Ontij, wordt overigens dit voorjaar door Mauro Pawlowski’s Braaknoot Ensemble gespeeld in de AB en op het Motel Mozaique in Rotterdam.
Nadat de hippiebloemen stilaan uitgebloeid raakten in het midden van de jaren ’70, verzeilde het genre in de obscuriteit. Als het nog eens ter sprake kwam, was het niet zelden als de risee van een of andere journalist. Zonder zich daar veel van aan te trekken, bleven een aantal muzikanten echter wel actief op veel kleinere podia. Er doken ook jongere generaties muzikanten op die gretig teruggrepen naar de recepten van de hoogdagen.
Rond de eeuwwisseling herontdekken een heleboel Amerikaanse muzikanten, die elkaar aanvankelijk niet echt kennen, simultaan oude en grotendeels vergeten psych folk helden zoals Vashti Bunyan en Comus. Over de zoektocht naar Sixto Rodriguez wordt zelfs een Oscarwinnende documentaire gemaakt. Devendra Banhardt, Joanna Newsom en CocoRosie gaan met al dat materiaal aan de slag, voeren een verjongingskuur uit en doen zowaar een kleine hype ontstaan. Deze hype werd ook wel wat geholpen door de net ontluikende sociale media en het begin van de echte festivalcultuur in de VS. Hierdoor kregen al die nieuwe “freak” folkies plots fora..
In eigen land zijn er niet zoveel muzikanten die vol voor de psych folk gaan. Deels is dit te wijten aan het feit dat psych nog minder media-aandacht en speelmogelijkheden oplevert dan gewone folk, al zijn er wel wat mensen die er invloeden van verwerken of er zijsprongetjes naar maken. De debuutplaat van The Bony King of Nowhere klonk bijvoorbeeld erg als de muziek van Nick Drake of Vashti Bunyan. Ook op de albums van Eriksson Delcroix vinden we naast “americana” ook wel wat experimenten die op de psych folk gebaseerd zijn. De “desert”-versie van “Riding On A Snake With A Bottle Of Tequila In My Hand”, terug te vinden op YouTube, is daar een goed voorbeeld van.
Maar in België is er wel nog één platenlabel dat zich voornamelijk op psychedelic folk en progrock toespitst: het in Luik gevestigde Open Your Eyes. Hun belangrijkste acts zijn Cosmic Trip Machine, Black Moon Tape en OG’s Out Of The Darkness. Deze namen zeggen u wellicht niet zoveel, maar ze touren allemaal internationaal en sommigen hebben samengewerkt met illustere namen zoals wijlen Daevid Allen van het legendarische Gong. Hoewel ze nog geen minuut airplay gekregen hebben van de eigen nationale radio, zijn ze al wel op de BBC gepasseerd. Desondanks blijft het werken in de marge. Grote trekker Will Z. benadrukt graag dat het in leven houden van het muziekgenre voor hem veel belangrijker is dan het grote commerciële succes. Dat was de motivatie om met het platenlabel te starten, naast het feit dat er in Wallonië een levendige scene bestond die onmogelijk aan platendeals geraakte. Hij wijst er graag ook op dat hun concerten steevast gesmaakt worden door een publiek dat normaal gezien naar alternatieve rockconcerten gaat. Voel u dus vooral aangesproken om eens bij die oom in de Ardennen langs te gaan. Ook zonder lsd-trip kan het de moeite zijn.
