AB, Brussel, 6 oktober 2010
Het wordt stilaan onmogelijk om een zinnig woord over Jef Neve te zeggen
zonder zijn dierbare vriend en collega José James te
vermelden. Hun vriendschapsband heeft de afgelopen jaren heel wat
resultaten opgeleverd, veelal in de vorm van live-optredens (denk
maar aan het project rond John Coltrane). Jef
Neve heeft ondertussen met zijn trio het nieuwe album ‘Imaginary
Road’ afgewerkt maar brengt niet enkel een cd-voorstelling in de
AB. Voor een zoveelste keer (kan iemand de tel nog bijhouden?)
staat hij opnieuw zij aan zij met José James. Niet zonder reden,
want het verstillende ‘For All We Know‘ dat
eerder dit jaar is verschenen, biedt voldoende ontspanning om het
publiek op te warmen voor het Jef Neve Trio.
Het voelt wat vreemd aan als de belangrijkste artiest van de avond
zowel in het voorprogramma als het hoofdprogramma een rol vertolkt.
Zijn de recente besparingen in de cultuursector de grote boosdoener
of is er een goede reden voor de overlappende affiche? José James
is een rijzende ster in de jazzwereld maar houdt een gaatje vrij in
zijn agenda om samen met een petit belge muziek te maken.
Wanneer beide artiesten in hun grijs pak op het podium staan, is er
voelbaar een vriendschapsband aanwezig. De blikken van José
James en Jef Neve kruisen elkaar voortdurend en de
vriendelijke glimlachen tussen hen blijven niet verborgen.
Spelenderwijs peppen ze elkaar op en verbreden ze de grenzen van
oerdegelijke jazzklassiekers. ‘Autumn in New York’ laat het publiek
dromen over een koude winterdag aan de oostkust van het Amerikaanse
continent. De hartslag in de zaal verhoogt wanneer de intensiteit
van het nummer toeneemt. Zelfs José James kan zichtbaar genieten
wanneer Jef Neve zijn rijk geornamenteerde pianospel
demonstreert.
Bij ‘Embraceable’ You’ toont James dat hij zijn stemexperimenten
nog niet verleerd heeft. De progressieve uitstap met ‘Blackmagic’
heeft zijn sporen nagelaten en de charismatische zanger speelt
graag met toonladders en loops/rewinds. Niet
iedereen kan zijn eigenzinnige stijl smaken, maar het is een
vaststaand feit dat op het podium een muzikant met een unieke
persoonlijkheid staat. Jef Neve is op dat vlak misschien iets meer
een grijze muis maar dat sobere en intieme karakter vind je terug
in zijn begeleidende muziekspel. Toch bewijst de Belgische pianist
dat hij ook hevige en intense muziek kan maken: spontane ingevingen
worden precies in het geheel verweven en Neve besteedt veel zorg
aan het vormelijke aspect van zijn muziek.
Het hoogtepunt is gracieus ontwikkelende ‘Lush Life’ dat zowel live
als op het album een verpletterende indruk nalaat. Het nummer van
Billy Strayhorn is een muzikale reliëfkaart door de vele kleine
details en de impressionistische speelwijze. Een muziekstuk voor
gevoelsmensen. Doorheen het optreden lijken Neve en James vooral in
een onderlinge dialoog bezig te zijn. Het publiek mag van het
schouwspel genieten maar de echte interactie gebeurt vooral op het
podium. Tijdens ‘Gee Baby, Ain’t I Good to You’ wordt er volop
gebricoleerd met melodie en ritme en de twee muzikanten lijken even
tot twee kwajongens verworden. ‘For All We Know’ breidt nog een
einde aan het eerste deel van de avond met een culminatie van
intimiteit en beleving. Het is verbazingwekkend hoeveel mooie
muziek er in slechts vijftig minuten kan gepropt worden.
Hoe schoon en verstillend het eerste deel van de avond wordt
afgesloten, hoe bruut en raadselachtig het tweede deel start.
Openingsnummer ‘The Space We Need’ is een ritmisch allegaartje van
dark ambient dat een breuk vormt in het optreden maar
tegelijk een nieuwe stap inluidt in de evolutie van het Jef
Neve Trio. Percussionist Teun Verbruggen bespeelt niet
enkel de drums maar bestuurt ook een drumcomputer terwijl bassist
en nieuwe aanwinst Ruben Samama het geluid van zijn contrabas met
pedaaleffecten vervormt. Het is even slikken wanneer het trio
bijzonder hard uithaalt met een onevenwichtige en fragmentaire
openingscompositie. Dat gevoel houdt aan bij ‘Sofia’ dat eerder
lijkt op de avantjazz van John Zorn dan een
pianostuk van de ‘oude’ Jef Neve. Hier krijg je niettemin wel de
suggestie van een pianomelodie die mooi contrasteert met de
bricolage van de andere instrumenten. Verwarring alom en ondanks
het applaus van het publiek zijn de gevoelens toch gemengd. Welke
richting gaat Jef Neve uit met ‘Imaginary Road’?
Na een korte voorstelling van de groep en het verderzetten van het
concert worden de nieuwe verhoudingen in de groep duidelijk. De
technisch begaafde Samana heeft een aanzienlijke stempel op het
geluid van de groep nagelaten. De nieuwe composities bevatten veel
minder structuur en houvast maar daartegenover is de uitvoering
veel harder en expressiever. Zelfs Jef Neve, gekend voor zijn
sierlijke stijl, ramt bij momenten serieus op de toetsen van zijn
piano!
Het is bij het zachtere werk dat je een goede indruk krijgt van de
muzikale transformatie van het trio. Een compositie van Samana
getiteld ‘She Came from the East’ leunt dicht aan bij de
nu-jazz en heeft een vreemd oriëntaals aura over zich. De
contouren van het nummer zijn vervaagd en je krijgt het gevoel een
impressionistisch luisterspel te beleven. ‘For the People’ gaat een
andere richting uit met een kwiek en hoog tempo dat veel inspanning
vergt van de muzikanten. Het is een compositie oorspronkelijk
geschreven om de nieuwe bassist het vuur aan de schenen te leggen
maar staat makkelijk als volwaardig muziekstuk.
Tijdens de bisronde krijgt het publiek nog het avontuurlijke en
veelbelovende ‘Endlessly’ voorgeschoteld dat de centrale as vormt
in het nieuwe album. Zelfs José James begroet nog even het publiek
en eindigt het optreden in gezelschap van het trio met een intense
versie van ‘Georgia on my Mind’.
‘Imaginary Road’ verkent volgens Jef Neve onze parallelle levens:
het spoor van ideeën dat we ons hele leven meedragen en zelfs na de
dood blijft doorsijpelen in de levens van nabestaanden. Het gevoel
van aftasten tijdens het concert laat vermoeden dat het trio volop
bezig is met het verkennen van haar artistieke grenzen. In welke
zin dat gevoel zich weerspiegelt in het nieuwe album, is een vraag
die ondergetekende zeer nieuwsgierig maakt. Een optreden dat
verwachtingen schept.
‘Imaginary Road’ is uit bij Universal.
