Oma’s hebben geen seks. Die breien meterslange kerstsokken,
zitten gezellig op een bankje in het park eendjes te voederen, gaan
met hun Fifi op wandel, zingen hoofse liederen in het kerkkoor of
bakken appeltaarten voor het theekransje. Nee, voor seks hebben
oma’s beslist geen tijd meer. Of is het de maatschappij die hen die
kuisheidsgordel omdoet? ‘Cloud 9’ rekent af met het laatste taboe
in de cinema met het ontroerende verhaal van een zestigjarige vrouw
die een overspelige relatie begint met een zesenzeventigjarige man.
Geen stand-ins, geen discreet wegdraaiende camera’s: in hun
uitgezakte, met ouderdomsvlekken bezaaide naakte lichamen gaan de
hoofdacteurs verder dan de gemiddelde seksscène in om het even
welke film.
We zijn nooit te oud om verliefd te worden. Inge (Ursula Werner)
en Werner (Horst Rehberg) zijn gelukkig getrouwd, ze hebben na
dertig jaar nog steeds een innige relatie, tot Inge Karl (Horst
Westphal) ontmoet. Als een blok valt ze voor zijn ondeugende
charme. Wanneer blijkt dat ook bij Karl de vlinders heftig
rondfladderen, voelt ze zich als een jong meisje helemaal herleven.
Maar Inge vindt niet dat haar geheime relatie voor Werner kan
verzwijgen en wordt gek van het dilemma waarin ze verwikkeld raakt.
Ze staat voor een moeilijke keuze: moet ze haar leven, waarvan ze
niet weet hoelang het nog zal duren, volledig omgooien of moet ze
voor de zekerheid kiezen? Haar dochter raadt haar alvast aan om
gewoon te zwijgen en te genieten van de aandacht.
Nee, de uitdagende kneepjes in de poep van de vieve oudjes in de
‘Bertoli’ -reclame zijn geen mythe: er zijn nog genoeg bejaarden
met deugnietengedachten, die zelfs geen viagra nodig hebben om de
goesting op te wekken. Toegegeven, de gedachte aan je
eigen ouders of grootouders die met elkaar vrijen, doet de maag een
beetje keren. We zijn het niet gewoon om zestigplussers als
seksueel actieve wezens te beschouwen, laat staat ze het nog eens
te zien doen ook. Regisseur Andreas Dresen kiest voor een
respectabele aanpak bij de seksscènes, maar laat toch maar weinig
aan de verbeelding over: in medium shots en long shots zien we Inge
en Karl met elkaar de liefde bedrijven. Een aanpak die misschien
niet zo expliciet moest zijn (met één vrijpartij hadden we het ook
wel gesnapt), maar eenmaal je de ‘oude mensen die seks hebben,
ieuw!’-drempel genomen hebt, komt er iets anders bloot te liggen:
een intiem liefdesverhaal dat een gevoelige snaar weet te
raken.
De verhaallijn is vrij dun, de dialogen spaarzaam (de acteurs
drukken vooral lichamelijk hun gevoelens uit), maar dat stoort
niet. De Duitse regisseur weet met deze minimalistische middelen,
namelijk drie prachtige en moedige hoofdrolspelers in zeer goede
doen, een zeer geloofwaardig en intens drama op te bouwen. De
eerlijkheid die ze in hun rol stoppen, maakt een realistische
warboel van complexe emoties van alle partijen los. Vooral Ursula
Werner in de hoofdrol weet de aandacht vast te houden als de jonge
deerne verstopt in haar jaarringen tellende lichaam. Ze blaast in
haar eentje onze vooroordelen weg: waarom moet ze op haar leeftijd
denken aan wat anderen ervan zullen vinden? Waarom mag ze deze
misschien laatste kans op geluk niet grijpen? Omdat ze al een heel
leven heeft gehad? Haar broze, overweldigende passie met Karl is
een twee snijdend zwaard. Ongeacht de leeftijd, bij een onverwachte
verliefdheid buiten een relatie zijn er altijd scherven die niet
meer gelijmd kunnen worden, iets dat zeker in de ruzie tussen Karl
en Inge hartverscheurend duidelijk wordt. Gelukkig is er ook ruimte
voor wat lichte humor. Zo fungeert het koor waarin Inge zingt als
een klankbord voor Inges gevoelens fungeert en zijn de
liedjesteksten die ze zingen een licht ironische commentaar op de
gebeurtenissen.
Voor een film met geïmproviseerde dialogen en een scenario van
slecht acht pagina’s lang heeft Andreas Dresen een straffe toer
uitgehaald als regisseur: hij heeft het beste uit zijn cast naar
boven weten halen. Ja, het vraagt om een beetje aanpassingsvermogen
om zestigplussers in hun blote flikker te zien, maar naast erotiek
op leeftijd, is dit vooral een film over liefde en over echte
mensen. Een ontroerende film die wellicht nog een tijdje zal
blijven hangen.
