Sinds
enkele maanden is Milow God in Vlaanderen. ‘You Don’t Know’ is nu
al een van de grootste Belgische hits van het millennium, en ook
The Bigger
Picture gaat vlot over de toonbank. De werkzaamheden aan een
opvolger zijn volop bezig, maar Jonathan Vandenbroeck vond toch
even de tijd om enola te woord te staan. Op een druilerige
vrijdagmiddag ontmoetten we de man achter het succes, ergens droog
in de Arteveldestad.
enola: ‘You Don’t Know’ is ondertussen een gigantische hit in
Vlaanderen. Voelde je toen je het nummer aan het schrijven was dat
het nummer potentieel had, of is het een beetje
onwezenlijk?
Het was echt niet gepland, want ‘You Don’t Know’ was zelfs een
probleemkindje. Het nummer was het laatste dat op plaat werd gezet,
al bracht het me wel tot in de finale van Humo’s Rock Rally. Solo
spelen lukte wel, maar het was een hels karwei om het met de band
op te nemen. Toen ik het met Nigel Powell (de producer, nd) op de
plaat wilde zetten, klonk het echt niet goed. Later heb ik het dan
opgenomen met Frederik Sioen en zijn violist, en dat was goed, maar
nog niet zoals ik het wou. Ik merkte wel dat het een goed nummer
was, maar ik dacht zeker niet in termen van ‘een hit’. Mijn eerste
single had het behoorlijk gedaan, maar de twee volgende singles
werden overal geweigerd. Anderhalf jaar later en een stuk ervarener
hebben we ‘You Don’t Know’ dan opnieuw opgenomen, maar dit had ik
nooit verwacht. Toen ik het naar de radiostations bracht was hun
reactie “ben je hier nu weer?”, en ik zat eigenlijk met mijn hoofd
al bij de volgende plaat.
enola:
Je sprak net over Nigel Powell, vriend van Radiohead-gitarist Jonny
Greenwood en drummer en producer van The Unbelievable Truth. Hoe
ben je met hem in contact gekomen?
Ik wil eerst even zeggen dat de eerste (van twee, nd) plaat van The
Unbelievable Truth, ‘Almost Here’, een ijzersterke plaat is, die me
ook erg beïnvloed heeft, zowel qua sound als stemgeluid. Ik had
absoluut een producer nodig, en dan liefst eentje die ook
instrumenten kon inspelen, zodat we de plaat met zijn tweeën konden
maken. En Nigel speelt zowel drum, gitaar, piano als bas. Ik had
evenwel eerst bij enkele Belgische producers geïnformeerd, maar die
lieten niks van zich horen, en naar Nigel had ik zelfs niets
opgestuurd, ik had enkel gevraagd of hij de mp3’s op de site eens
wou beluisteren. Hij was enorm enthousiast, en ik had meteen het
gevoel dat ik met hem veel liever wou werken dan met een
willekeurige Belgische producer. Hij heeft bijna alles ingespeeld,
behalve enkele gastbijdrages, dus het was fantastisch om zo te
werken. Ik wilde ook iemand die de Belgische singer-songwriterscène
niet kende, anders wordt nogal makkelijk gerefereerd aan collega’s,
en dat was niet de bedoeling.
enola: Jullie zaten meteen op dezelfde golflengte?
Ja, de samenwerking zat erg goed, ik had ook een grenzeloos
vertrouwen in hem. Dat mocht ook niet anders, want we hadden niet
veel tijd, het was echt acht dagen opnemen, zes dagen mixen en
klaar.
enola: Wanneer heb je voor het eerst gemerkt dat mensen dingen die
je maakte goed vonden?
Dat was tijdens de preselecties en de halve finale van de Rock
Rally. Dan kreeg ik de zaal drie nummers lang muisstil, en ontving
ik ook positieve reacties. Ik heb altijd wel in mezelf geloofd,
maar toen maakte ik voor het eerst nummers waar ik helemaal achter
stond.
enola: Beluister je de cd nu soms nog?
Nee, eigenlijk niet. Ik, en dat merkte ik ook bij andere
muzikanten, heb vooral veel geluisterd tussen de afwerking en de
release. Dat gebeurt dan op verschillende locaties en tijdstippen.
Normaal luister je daarna nooit meer, maar enkele maanden geleden
was ik in Argentinië, en wilde ik hem toch nog eens opzetten in die
setting. De laatste weken spreek ik er weer wat meer over, en merk
ik wel dat ik geëvolueerd ben. Al ben ik nog steeds trots op mijn
debuut.
Fonetisch brabbeltaaltje
enola: Met welke muziek ben je opgegroeid?
Thuis hadden we eigenlijk vrij snel cd’s in huis, en die varieerden
enorm. Van Leonard Cohen en The Beatles tot jaren ’90 rock. Ik heb
jarenlang niks willen weten van muziek die niet uit het vorige
decennium kwam. Iedereen zei dat alles vroeger altijd beter was,
maar ik vond het toen óók goed. Ik luisterde dan vooral naar
Nirvana, Eels, Counting Crows, en pas later, begin 21ste eeuw, heb
ik oudere muziek ontdekt; Dylan, Springsteen, Joni Mitchell, Neil
Young. Dan zag ik een drie uur durend optreden van Ryan Adams in
Parijs, en dat opende meteen een nieuwe wereld voor mij. Toen
rockte hij een uur, en nam hij daarna een halfuur enkel een gitaar
en mondharmonica ter hand. Echt in de traditie van Dylan en
Springsteen.
enola: En dat optreden was dan ook de aanleiding om zelf te
beginnen?
Ja, ik heb kort daarna mijn eerste akoestische gitaar gekocht. Ik
had al wel een elektrische en was al wel langer bezig met
schrijven, maar schrijven, dat is als een spier. Die ontwikkel en
onderhoud je, en dan wordt ze sterker. Als ik nu nog opnames hoor
van zes jaar geleden, vind ik die verschrikkelijk.
enola: Heb je een klassieke opleiding gevolgd?
Ja, ik heb zeven jaar accordeon gestudeerd. Maar dat speel ik nu
niet meer. Halverwege de lagere school deed iedereen gitaar en
piano, en ik wilde iets anders doen. Mijn leraar motiveerde me ook
erg. Dat was echt meer dan gewoon muziekles. Maar ik heb nooit het
niveau bereikt op gitaar of piano dat mijn muzikanten halen, ik heb
echt maar een basis.
enola: Hoe ga je aan het werk tijdens het schrijven van een
song?
Ik schrijf volledige zanglijnen, met een soort van fonetisch
brabbeltaaltje, en daar zet ik dan de tekst op. Al gebeurt het soms
ook dat ik vanuit een tekst vertrek, en zo de song maak.
Tegenwoordig wil ik echt een thema, een einde waar ik naartoe kan
werken. Nu wil ik echt goede teksten schrijven, dat zal wel
duidelijk worden op mijn volgende plaat.
enola: Is dat dan inspiratie van het moment, of echt noeste
arbeid?
De meeste songs ontstaan na lang zwoegen en bijschaven, al gebeurt
het ook wel eens dat een liedje plots ontstaat. Je moet er gewoon
uren mee bezig zijn, je kan niet wachten en hopen dat het
komt.
enola: Was het een bewuste keuze om in het Engels te
zingen?
Ik heb altijd al een boontje gehad voor de Engelse taal. Als kind
was ik verzot op videogames, en die tijdschriften waren volledig in
het Engels, dus zo had ik al een basis. De films en muziek die me
interesseerden waren ook altijd in het Engels. Al heb ik ook echt
wel respect voor zo’n Klaas Delrue (zanger van Yevgueni, nd), want
wat hij doet zou ik nooit kunnen. Bij het Nederlands kan je je
minder verstoppen. Ik wil ook wel muziek maken voor buiten de
landsgrenzen, en dan is Engels altijd makkelijker.
enola: Je hebt dus wel de ambitie om in het buitenland door te
breken?
Ja, maar op het gemak. Want in het buitenland vragen ze eerst wat
je in je eigen land gedaan hebt. In Vlaanderen kom ik pas piepen en
ik beteken nog helemaal niks in Wallonië. Dat vind ik best wel
jammer, want ik ben pro-België. Dus ik wil eerst nog meer basis
leggen hier. Misschien komt het met de volgende plaat wel. Dan zal
ik beginnen met rustig te proberen in Nederland.
enola: Om nog even terug te keren op je voorliefde voor het
Engels; het was geen toeval dat je ‘Mia’ vertaald en gezongen hebt
in die taal?
Ik kreeg een mail van Peter Lemmens van Stubru met de vraag om
‘Mia’ te zingen voor een alternatieve Tijdloze. En ik wou daar wel
eens even aan sleutelen, en eigenlijk was de eerste zin ‘I came
over with a midnight appetite’ een verwijzing naar ‘One Of
It’, en het was wel leuk dat mensen op mijn blog dingen begonnen
verwarren. Enkele dagen later heb ik dat dan in één take
ingespeeld, en bleek dat het zelfs overdag gedraaid werd.
enola: Heel veel mensen zijn er weg van.
Ja, ik zal het niet op plaat zetten, maar misschien wel uitbrengen
als b-kantje. Ik heb ook overwogen om ‘Thunder Road’ van
Springsteen op plaat te zetten, maar covers nemen te veel aandacht
weg van de andere nummers. Ik speel die liever live.
Met dank
aan Myspace
Zal de volgende cd anders klinken? Moeilijker
misschien?
Ik ben op dit moment volop bezig met de pre-productie, en ik ben
erg enthousiast. Ik heb het afgelopen half jaar vijftien nummers
geschreven, daar heb ik er acht van weerhouden. De plaat zal zeker
niet duurder klinken, maar wel beter, omdat ik veel beter weet wat
ik wil. Op de volgende cd zal de nadruk veel meer op teksten
liggen. Ik wil absoluut een hybride van popmelodieën en verhalende
tekst. De nummers zullen ook wel verder uit elkaar liggen. The Bigger Picture is
erg homogeen, terwijl de volgende cd zowel het hardste als het
zachtste nummer dat ik al heb geschreven, zou moeten
bevatten.
enola: Werk je daarvoor rond een bepaald thema?
Misschien zal er wel een rode draad inzitten, maar dat merk je pas
later. Ik wil geen conceptplaat maken. Het zal verdergaan op het
opgroeien, zoals op de eerste plaat, maar er zal ook wel wat
non-fictie aanwezig zijn, vergelijkbaar met wat Sufjan Stevens doet.
Enkele dingen uit de recente geschiedenis halen, iets dieper gaan
dan doorgaans gebeurt in België. Ga ik op mijn bek, so be
it.
enola: Zijn er mensen met wie je graag nog wil
samenwerken?
Ja, ik zou erg graag met Leslie Feist (bekend van oa Broken Social Scene,
nd) werken, al zal het nog niet voor deze plaat zijn. Maar op dit
moment is ze net een beetje aan het doorbreken, dus dan slinken
mijn kansen wel. Misschien ben ik nogal ambitieus, dat zien we dan
wel. Vroeger moest je via tientallen tussenstations gaan, en
dankzij Myspace kan je veel sneller bij mensen uit het wereldje
aankloppen. Zo ben ik ook in contact gekomen met Nigel Powell, en
plots zit je zelfs dicht bij Radiohead. Mensen appreciëren het ook
dat ik alles zelf doe.
enola: Tussen de bedrijven door heb je je studies ook nog
afgemaakt.
Ja, ik had echt veel te weinig festivals vorige zomer, dus ik had
toch een beetje tijd over. Mijn vakken waren goed maar niet genoeg
voor een graad, maar voor mijn thesis behaalde ik toch grote
onderscheiding. Na mijn studies heb ik drie weken vakantie genomen
in Amerika, en daarna heb ik besloten om me nog meer dan voorheen
op mijn muziek te storten. Mensen denken dan dat ik een gelukzak
ben, maar geluk moet je tot op zekere hoogte ook afdwingen. Voor
alles wat er de laatste maanden gelukt is, zijn er trouwens ook een
deel dingen niet gelukt hoor.
enola: Wat doe je om even aan de muziek te
ontsnappen?
Dat is eigenlijk niet nodig. Vermits ik een tussenpersoon ben in
het hele organigram, heb ik mijn handen vol met het
bookingskantoor, de drukker, etc. Maar ik wil het zo, want zo kan
ik echt doen wat ik zelf wil. Zelfs als mensen rondom me het
afraden – veelal uit bezorgdheid – doe ik dingen soms toch, vaak
gewoon uit buikgevoel. Als ik er even echt tussenuit wil, dan reis
ik even.
In Idool
Als je carte blanche kreeg om – zoals David Bowie nu op het
High Line festival in New York doet – je eigen festival te
organiseren, welke bands mogen dan zeker niet
ontbreken?
De headliner is Bruce Springsteen solo. Absoluut, maar wél solo.
(zucht) Dit is echt een moeilijke vraag. Zeker Counting
Crows, Ryan Adams. Verder ook Wilco, Ben Folds, Oasis, Radiohead.
Counting Crows zijn heel bijzonder voor mij. Al heb ik pas later
gemerkt dat ze refereerden naar de roots. The Band, ‘Thunder Road’
van Springsteen dat ze dan live mixen in ‘Rain King’. Eigenlijk is
‘You Don’t Know’ stiekem een ode aan hen. Ik geloof echt in
muzikale knipogen. Je moet weten in welke context je werkt.
enola: Oasis heb je gecoverd voor het festival ‘Vadermoord’. Wij
zagen een rustige, innemende jongeman in je, heb je dan toch een
donker kantje?
Dat denk ik wel. Maar de hele hetze rond Oasis interesseert me
eigenlijk niet. Ik volg de redenering van mensen die geen cd’s van
ze zouden willen kopen omwille van dat imago niet echt. Het draait
om de muziek en de songs hé. En Oasis heeft gewoon een pak
klassiekers. Punt.
enola: Hoe veel makkelijker is het tegenwoordig om als Vlaamse
artiest aan de bak te komen, in vergelijking met pakweg vijftien
jaar geleden?
Het scheelt een slok op een borrel. Voor mij is het feit dat iTunes
gekoppeld is aan de ultratop en dat veel mensen het kennen, erg
belangrijk geweest. Via iTunes ben ik, maar ook Fixkes
bijvoorbeeld, in de ultratop beland. En doordat mensen die ons
zagen op optredens nummers downloadden, zijn we in de ultratop
terechtgekomen, en heeft ons dat airplay opgeleverd.
Ik moet eerlijkheidshalve toegeven dat ik nooit naar hitzenders als
Q-Music of Radio Donna luister, dus ik wist ook niet hoe ze
werkten. Maar nu weet ik dat, eens ze je draaien, ze je
verschillende keren per dag draaien, in tegenstelling tot pakweg
Radio 1 of Studio Brussel, die dan themaprogramma’s hebben. Ik moet
wel zeggen dat Studio Brussel eerst was, en echt promo gemaakt
heeft, daarvoor zal ik ze lang dankbaar blijven. Het is ook de
klasse van Studio Brussel dat ze singer-songwriters altijd hebben
durven draaien. Het verschil met andere stations is echt enorm. Zo
heb ik eens opgetreden bij Deckers en Ornelis, en was iedereen daar
verbaasd dat ik zelf speelde, en dat het mijn eigen nummers
waren.
Maar op zo’n moment besef je dat de internetgeneratie kansen
creëert en denk je wel ‘ik ben blij dat ik op dit moment muziek
maak’.
enola: Ben je dan niet bang dat je in het commerciele hoekje
terechtkomt?
Ach, deze week wordt ‘You Don’t Know’ zelfs gecoverd in ‘Idool’.
Dat was niet meteen een ambitie van me, maar ach, op de volgende
plaat zal ik wel bewijzen dat het ook anders kan, dat mijn roots
veeleer bij Stubru liggen, in het alternatieve akoestische circuit.
Ik wil mijn volgende single wel eens stevig doen rocken, en kijken
of ze dan nog volgen. Maar op festivals zal ik deze zomer wel
vooral een rockpubliek tegenkomen. Dus ik zal mijn vizier zeker
niet bijstellen.
enola: Dus je mikt niet op verkoopcijfers?
Nee, zeker niet.
enola: Hoe belangrijk zijn recensies voor je?
Die kunnen je wel prikkelen om beter te doen. Vorig jaar had ik ook
geen promomachine achter me, dus die recensies dienden daar voor.
Het is bizar dat critici voor promo zorgen, maar zo is het wel. Al
lezen veel mensen geen recensies. Maar dankzij ‘You Don’t Know’ zal
ik wel meer aandacht krijgen voor de volgende cd. Ach,
verkoopscijfers en recensies, dat is mooi meegenomen, maar ik ben
veel blijer dat het optreden in de AB uitverkocht is
bijvoorbeeld.
enola: Ben je nog zenuwachtig voor zo’n optreden?
Tuurlijk, al een maand. Het is het grootste optreden dat ik ooit
gegeven heb. Maar dat is misschien wel meer adrenaline dan
spanning. Het besef dat je er zolang naartoe gewerkt hebt, en dat
het er dan is. Al is het natuurlijk nog maar een begin.
enola: Zal je nieuwe nummers spelen?
Ja, daar is het een mooie gelegenheid voor. En het moet ook wel,
want de cd duurt 33 minuten, en we moeten headlinen. Maar we zullen
ons uiterste best doen, ik wil echt dat het een apotheose wordt van
wat ik nu al kan.
enola: Alle succes gewenst.
