Blij om te zien dat er toch iémand heeft geluisterd naar Steven Soderbergh. Tijdens een fenomenale speech over The State of Cinema, verbaasde de ex-regisseur zich erover dat het altijd de alom bekende klassiekers zijn die een remake krijgen. “Waarom zoeken ze niet naar een vergeten film, waar misschien wel een interessant ideetje in zat waar ze dan iets helemaal anders mee kunnen doen? Er zijn genoeg van dat soort films.” Enter The Secret Life of Walter Mitty, een nieuwe versie van een relatief obscure komedie met Danny Kaye uit 1947, die exact dat doet. Na ongeveer een decennium in development hell door te brengen (ooit ging Steven Spielberg de prent maken, met Jim Carrey in de hoofdrol), kwam Walter Mitty uiteindelijk in de handen van Ben Stiller terecht, die er een warme, goedbedoelde, maar ook schaamteloos sentimentele feel good movie van maakte.
Stiller speelt zelf het titelpersonage, een nogal saaie fotoredacteur voor Life Magazine, die continu loopt te dagdromen, maar ondertussen nog nooit verder van huis is geraakt dan Phoenix en te verlegen is om zijn knappe collega Cheryl (Kristen Wiig) aan te spreken. Wanneer Life wordt opgedoekt om volledig online te gaan, krijgt Walter de opdracht om de laatste coverfoto af te drukken: een meesterwerkje van de teruggetrokken fotograaf Sean O’Connell (cameo van Sean Penn). Alleen raakt hij het negatief van de foto kwijt, zodat hij op zoek moet gaan naar Sean om het beeld te recupereren. En uiteraard is dat het begin van een groot avontuur.
Cynici van de wereld, opgelet: The Secret Life of Walter Mitty is een ongegeneerd melige, levensbevestigende, you can do it, “geloof in jezelf”-Hollywoodfilm. Het is een simplistisch sprookje dat de kijker aanspoort om uit de routine van zijn bestaan te breken, geen grijze muis te zijn en gewoon het avontuur op te zoeken, en wel nù! Amerikaanser dan dit ga je een film niet snel tegenkomen: centraal staat immers het geloof in de maakbaarheid van de mens; het idee dat je volledig zelf kunt bepalen hoe je leven er uit ziet, als je maar genoeg van aanpakken weet. De hele Amerikaanse maatschappij is pretty much op dat idee gebouwd en je mag je dus vooral niet storen aan het feit dat je na afloop als kijker toch maar mooi naar huis tuft in je grijze Opel en de dag erop weer netjes naar kantoor gaat.
De prent is een confectieproduct dat de werkelijkheid doelbewust achter zich laat en daar zelfs behoorlijk nadrukkelijk in is. Ben Stiller die plotseling in een helikopter springt, op de tonen van David Bowie’s Space Oddity? Of die op een skateboard door het landschap van IJsland sjeest? Dat is het filmische equivalent van een stadion-meedreuner van Coldplay: het is plat effectbejag, het is berekend, elke seconde ervan is uitgecalculeerd voor maximaal effect bij een zo groot mogelijk publiek… Maar goddammit, terwijl je daar staat, zing je toch mee. Wie heeft er ooit gezegd dat plat effectbejag niet zou mogen?
Als – en alleen àls – je kunt aanvaarden dat dit nu eenmaal het genre film is waar je mee te maken hebt – een Hollywoodiaanse kerstfilm van het zuiverste water – dan vallen er, verrassend genoeg, nog wel goede elementen te vinden in Walter Mitty. Ja, het is escapisme op zijn meest Amerikaans, deal with it. Maar je kan niet ontkennen dat het degelijk geregisseerd is. In de eerste akte van de film zijn de overgangen tussen werkelijkheid en fantasie goed gedaan, de visuele stijl mag gezien worden, de (extreem fotogenieke) locaties worden goed gebruikt en er wordt op niveau geacteerd. Stiller hanteert zijn arsenaal aan filmische trucs goed genoeg om je toch mee te slepen, en het is moeilijk om niet op zijn minst een beetje emotioneel betrokken te raken bij Walters zoektocht. Het gebrek aan pretentie van de film doet daar ook veel aan: Ben Stiller weet perfect wat hij aan het maken is, en hij probeert het niet voor te stellen als iets meer dan wat het maar is.
Er loopt ook een interessante nostalgische rode draad doorheen de film: de plot wordt in gang gezet omdat een print tijdschrift failliet gaat en vervangen wordt door een online magazine – sign of the times. Sean O’Connell is een old school fotograaf, die nog echte film gebruikt en het vertikt om een gsm op zak te steken (wat uiteraard handig is voor het verhaal, want anders zou het hele probleem van de verdwenen foto allicht binnen de vijf minuten opgelost zijn zonder dat Walter zijn bureau moet verlaten). En, in een weinig waarschijnlijke maar sympathieke subplot, zien we hoe Walter ingeschreven is op een dating website waar zijn profiel plots razend populair wordt nadat hij het aanvult met zijn avonturen op zoek naar Sean – maar echte liefde, suggereert de prent, valt niet te vinden in digitale contacten. De film houdt dat element grotendeels op de achtergrond – je zal de prent nooit kunnen verdenken van diepzinnigheid, of van zinvolle commentaar op de tijdsgeest, buiten het voor de hand liggende, maar het werkt wél om een extra motivatie te geven aan de actie, om een kader te voorzien voor de personages. Niet meer, maar ook niet minder.
The Secret Life of Walter Mitty schijnt zich heel goed bewust te zijn van wat het is: comfort food, een geruststellende fantasie die de kijker verzekert dat het allemaal goed komt. In dat opzicht gaat de vergelijking met Forrest Gump, waar ze in de promotiecampagne zo graag naar verwijzen, dus wel degelijk op – maar gelukkig is Walter Mitty net iets minder klef, minder onder de indruk van zichzelf en minder langdradig (hoewel er aan het einde wel een minuutje of vijf af had gemogen). De kans dat Ben Stiller zich ooit naast Frank Capra zal kunnen zetten als leverancier van hartverwarmende stukjes Americana lijkt me voorlopig gering. Maar hij heeft wel een film gemaakt, die ondanks al zijn gebreken, doet wat het wil doen. Het wil escapisme zijn, en verdomme, het is escapisme. So there.
