Omdat er geen Belgisch concert in hun touragenda stond, trok enola naar Amsterdam voor Black Sabbath. Net als 13, de eerste plaat in 35 jaar met Ozzy Osbourne, overtrof de geestelijke vader van de heavy metal onze verwachtingen.
Het mag een wonder heten dat de band weer volop aan het optreden is. Eind 2011 werd er lymfeklierkanker vastgesteld bij gitarist Tony Iommi, waardoor hij nu tussen verschillende tours chemotherapie krijgt. Tot overmaat van ramp wilde drummer Bill Ward niet meer de studio in door contractuele discussies en raakte Ozzy weer even aan de drank. Ondanks die tegenslagen, en met hulp van Rick Rubin, werd 13 toch een oerdegelijke plaat die de Black Sabbath van begin jaren zeventig liet horen.
Opvallendste aan de poepchique Ziggo Dome bij aankomst, naast de extreem dure pinten: de arena is maar voor twee derde gevuld, waardoor een deel van de bovenste ring wordt afgeschermd met zwarte doeken. Dat terwijl de Volbeats en Avenged Sevenfolds van deze wereld de zaal wél uitverkopen. Is de metaljeugd van tegenwoordig niet meer geïnteresseerd in het verleden of blijft de oude garde gewoon massaal thuis? Wie zal het weten, maar zij die afwezig zijn, hebben alleszins ongelijk.
De Ziggo Dome is toonaangevend qua geluid (duizend keer beter dan Sportpaleis), lazen we eens, en dat wordt meteen duidelijk tijdens de set van de Engelse retro doomband Uncle Acid And The Deadbeats. Het kwartet uit Cambridge vist in de poel waarin ook Ghost, Kadavar en Graveyard hun vislijn uithangen. De in fuzz gedrenkte psychedelische metal — de riffs zijn niet toevallig geïnspireerd door Black Sabbath — klinkt echter iets te veel van hetzelfde. Pas wanneer de harige band (enkel drummer Itamar Rubinger is kaal) uitpakt met seventies hardrock à la Stooges, verschuift onze aandacht van de lauwe Heineken-pils naar de muziek. Uncle Acid And The Deadbeats was niettemin een perfecte opwarmer voor Black Sabbath, maar meer ook niet.
Iets na halfnegen is het dan eindelijk zover. De legendarische heavymetalband betreedt het podium en de loeiende sirene en openingsriff van het iconische antioorlogslied “War Pigs” worden ingezet. Het publiek wordt gek en zingt uit volle borst de eerst strofe (“Generals gathered in their masses/Just like witches at black masses/Evil minds that plots destruction/Sorcerers of death’s construction”) mee met Ozzy Osbourne, die opvallend goed bij stem is. Mede dankzij de machtige geluidsmix zijn we al meteen overtuigd dat dit optreden van Black Sabbath een knaller van formaat wordt.
Ook bij “Into The Void” en “Under the Sun/Every Day Comes and Goes” — een al even imposante doomsong met een onuitputtelijk reservoir aan riffs — verkeert Osbourne in bloedvorm. Zijn oproep om de handjes in de lucht te zwaaien doet iets te veel aan Regi denken. De energieke 64-jarige zanger gedraagt zich dan ook soms meer als een mascotte, maar het is bijna aandoenlijk om te zien hoe het broze sex, drugs and rock-‘n-rollicoon, die het lijf heeft van een 90-jarige door alle soorten verslavingen, al zijn energie eruit gooit.
En de rest van de legendarische heavymetalband? Iommi, bassist Geezer Butler en tourdrummer Tommy Clufetos spelen de pannen van het dak van de Ziggo Dome en bewijzen dat het tergend trage en apocalyptische “Black Sabbath”, en op druggebruik gebaseerde “Snowblind”, waarbij de geprojecteerde beelden van Tony Montana met zijn gezicht in een berg coke perfect passen, en “N.I.B.” — hier laat Ozzy vocaal wel serieuze steken vallen — tijdloze nummers zijn. Er kan zelfs een lachje af bij de anders zo stoïcijnse Iommi.
Ondanks hun leeftijd spelen de metalbompa’s hun nieuwste nummer met evenveel bezieling. Iommi, even onbewogen als altijd, vuurt de ene monumentale riff na de andere af. Zijn gitaarwerk staat centraal in “Age Of Reason”, “End Of The Beginning” — pure vintage Black Sabbath — en de eerste, briljante single “God Is Dead?”. Il faut le faire, als 65-jarige gitarist met een zware ziekte. Iommi is de enige echte riffmeister. Tot vandaag een ondergewaardeerde rockgod.
Uiteraard is er één uitzondering op de hoge gemiddelde leeftijd, en dat is amper 33-jarige drummer Tommy Clufetos, onder sommigen bekend van bij Ted Nugent, Alice Cooper, Rob Zombie en de soloband van Osbourne. Naar verluidt wou Rubin hem er niet bij tijdens de opnames van 13, maar live speelt hij zich vast en zeker in de kijker. Inderdaad, zijn tien minuten durende drumsolo was overbodig en hij speelt bijlange niet zo verfijnd als Bill Ward, die het vak leerde van grote jazzdrummers. Toch voorziet Clufetos de nummers van het nodige muzikale buskruit.
De drumpauze blijkt Osbourne deugd te hebben gedaan, want tijdens het massaal meegezongen “Iron Man” — een van de onbetwiste hoogtepunten van de set –, “Dirty Women” — de foto’s van blote borsten en meisjes van plezier krijg je erbij — en “Children Of The Grave” waarbij de galopperende riff iedereen aanzet om mee te springen — verkeert de zanger weer in bloedvorm. Als kers op de taart volgt de afsluitende oerklassieker “Paranoid”, overduidelijk het nummer waar alle aanwezigen naar hadden uitgekeken en dat de nekspieren kapot headbangt.
De triomfantelijke terugkeer van Black Sabbath was er misschien niet een van het allerhoogste niveau, maar in Amsterdam gaven ze wel alle critici lik op stuk die beweren dat reünies van Black Sabbath met Osbourne nooit iets geweest zijn. En dan waren we nog het allerbelangrijkste vergeten: dit was simpelweg een prachtige heavymetalavond.
