Margreet den Buurman :: Het Lübeck van de Buddenbrooks

Van de drie meest monumentale romans van Thomas Mann lijkt De Buddenbrooks, naast De Toverberg en Dr. Faustus, deze die het minste toelichting behoeft. Toch schreef Margreet den Buurman na haar aangename Thomas Mann-biografie nu een boek over Het Lübeck van de Buddenbrooks. Hoewel ze op verschillende sporen werkt en opnieuw een vlotte verteltrant hanteert, lijkt het boek na de lectuur weinig toe te voegen aan de oorspronkelijke roman.

In haar biografie van Thomas Mann schetste Margreet den Buurman op heldere wijze een onverbloemd portret van de intrigerende schrijver en toonde aan hoe zijn leven verweven was met de turbulente geschiedenis van de twintigste eeuw. Voor een stuk komen de eerste hoofdstukken van deze biografie, weliswaar ietwat gedetailleerder, terug in deze monografie over Manns eerste roman, waarvoor hij in 1929 de Nobelprijs kreeg. Als literatuurwetenschapper moet den Buurman zich grondig in de familie Mann verdiept hebben, gezien er ook nog een biografie over Heinrich Mann op til is.

De roots van Thomas Mann liggen in dezelfde Noord-Duitse stad waar het verhaal van de familie Buddenbrook zich afspeelt. Bovendien vertonen heel wat personages uit De Buddenbrooks op ironische wijze gelijkenis met de familie van Mann. Neem daarbij de ondertitel Verval van een familie en de afrekening met het bekrompen milieu van zijn kinderjaren wordt manifest. Het verval komt namelijk tegelijk met een toenemende neiging tot kunstzinnigheid: eerst in de zin voor lyriek in de schrijfsels van Thomas Buddenbrook, daarna in de muzikale gave van de teergevoelige Hanno. De vader van Thomas Mann, de laatste telg uit een succesvol koopmansgeslacht, was namelijk fel gekant tegen de literaire ambities van zijn twee zoons. De verhouding tussen het burgerlijk normale en de anomalie van de kunstenaar is een thema dat in Manns werk overigens herhaaldelijk terugkomt.

Zoals gezegd wordt de parallel tussen de positie van de Manns in Lübeck en de fictieve Buddenbrooks uitgebreid besproken. Dit is het meest interessante deel van deze monografie, evenals de korte uitweiding over Ida Boy-Ed. Wat verder aan bod komt, is vooral politieke en socio-economische duiding: Lübeck als havenstad, de eenmaking van Duitsland, de maatschappelijke hiërarchie. Ook de culinaire uittreksels uit De Buddenbrooks krijgen hun toelichting. De vraag is of het nodig is dat allemaal te weten. Waar in de roman elke beschrijving bijdraagt tot de weergave van een tijdperk, ingebed in de epische, door Mann zo meesterlijk begenadigde adem, krijgt het droge informeren over deze zaken iets overbodigs en saais. Zeker als den Buurman hele stukken uit De Buddenbrooks recapituleert, krijg je het gevoel dat ze reductionistisch bezig is en aan de pracht van de roman voorbij gaat.

Kortom, iedereen die in de geschiedkundig-maatschappelijke context van het laat-19de-eeuwse Lübeck geïnteresseerd is, zou het best gewoon De Buddenbrooks lezen. De vraag is of hierna de behoefte ontstaat om Het Lübeck van de Buddenbrooks ter hand te nemen. Wie de verwevenheid van Manns eigen verhaal met dat van zijn debuutroman wil kennen, wendt zich het best tot een biografie. Wat rest in den Buurmans boekje zal slechts voor een kleine minderheid van geïnteresseerden overeind blijven.

recent

Julian Lage Trio

14 april 2024De Roma, Borgerhout

Girl In Red :: I’M DOING IT AGAIN BABY!

Somberte verkoopt, zo ook de sad girl aesthetic waar...

Tommy Wieringa :: Nirwana

Joe Speedboot, Caesarion, Dit zijn de namen en De...

Bad Nerves

31 maart 2024Paaspop, Schijndel

Chase & Status

31 maart 2024Paaspop, Schijndel

aanraders

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

Tommy Wieringa :: Nirwana

Joe Speedboot, Caesarion, Dit zijn de namen en De...

Ton Lemaire :: Bomen en bossen – Bondgenoten voor een leefbare aarde

Wat doe je als je de tachtig voorbij bent,...

Miek Zwamborn :: Onderling – Langs de kustlijn van Mull

Hoe maak je als auteur het landschap tot hoofdpersonage...

verwant

Margreet den Buurman :: Thomas Mann, schrijverschap tegen de vergankelijkheid

Thomas Mann is zonder twijfel een van de meest...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in