Ann Veronica Janssens is hot. Niet alleen maakte ze het decor voor de nieuwste dansvoorstelling van Anne Theresa De Keersmaeker, maar tegelijkertijd kan u in Brussel ook haar werk gaan bewonderen in de solotentoonstelling Serendipity.
De werken van Janssens bevinden zich vaak op de kruising tussen kunst en wetenschap. De titel van haar overzichtstentoonstelling is dan ook goed gekozen: in de ontwikkeling van de wetenschap is serendipiteit, het toevallig ontdekken van iets waar je eigenlijk geen onderzoek naar deed, een zeer belangrijke factor. En is dat bij kunst ook niet het geval? Janssens combineert het beste van de twee werelden: op een bijna wetenschappelijke manier gaat ze aan de slag met vaak technisch materiaal om zo de kunst achter het materiaal te ontdekken. Zo is ze voor een van haar nieuwste werken aan de slag gegaan met een Martin MAC2000, een bepaald type van bewegende spot zoals u ze vaak in uw plaatselijke discotheek tegenkomt. Ze programmeerde de MAC2000 op zo’n manier dat op het beschenen doek een intrigerend ritmisch spel van licht ontstaat.
Licht is de grootste gemene deler voor een heel aantal van Janssens’ werken. Kunstencentrum Wiels groepeerde deze samen in een ruimte. Zo zijn er videoprojecties waarin de kunstenares zonsverduisteringen of het aan- en uitschakelen van gloei- en tl-lampen filmde. Naast het videowerk zijn er echter ook meer interactieve installaties aanwezig. In Rouge 106, Bleu 132 neemt de bezoeker plaats in een witte kamer, die snel afwisselend wordt uitgelicht door rode en blauwe spots. De enorme snelheid waarmee rood en blauw elkaar afwisselen, zorgt voor een haast fysieke ervaring. Je ogen krijgen niet de tijd om zich aan te passen aan de nieuwe kleur, zodat je op den duur gedesoriënteerd raakt omdat je de veranderingen van de ruimte mentaal niet meer kan volgen.
Zoals haar lichtwerken de toeschouwer met andere ogen doen kijken, beïnvloeden Janssens’ geluidswerken het gehoor van de bezoeker. Vooral de mogelijkheid om in een echovrije ruimte te kruipen, is een aparte ervaring. Daarnaast zijn er echter ook een aantal tastbare werken, sculpturen, van Janssens in Serendipity opgenomen. Daarin werkt ze veel met spiegelend materiaal (glas of een vloeistof), waarbij ze ook steeds een spel van illusie en realiteit creëert. Waar zit de spiegel, wat wordt er gespiegeld, kijk ik nu naar een volledig transparante vloeistof of is dit gewoon lucht?
Kunstencentrum Wiels heeft de tentoonstelling erg goed aangepakt. Geleidelijk kom je meer en meer over het universum van Ann Veronica Janssens te weten. Via haar lichtwerken ontdek je stilaan wat ze doet met geluid, en vervolgens ook met sculptuur. Alleen kunnen die lichtwerken wel eens met elkaar gaan interfereren. Het is niet prettig om naar een zich traag voltrekkende eclips te kijken en in een zekere poëtische roes terecht te komen, terwijl twee meter links van je kleurvlakken stroboscopisch tegen een muur staan te flikkeren.
Los van dat euvel is de tentoonstelling echter erg boeiend. Het spel tussen wetenschap en kunst dat Janssens speelt, geeft haar werk de ene keer een poëtisch kantje, de andere keer juist een wetenschappelijk kantje dat je de wereld weer met andere ogen doet bezien. Topwerk daarbij is een kamer op het dak van het kunstencentrum die vol rook is gespoten. Eerst zie je niets dan mist, maar naarmate je dichter bij een van de vier wanden van de ruimte komt, merk je dat blauw, rood of geel licht de rook naarmate je dichter bij de wand komt meer en meer verkleurt. En dan kan je zelf voor lichtontwerper gaan spelen: meer rood is een kwestie van dichter naar die wand toe te gaan. Je creëert zelf je schilderij, maar het is even vluchtig als de rook zelf. Een erg prikkelende tentoonstelling.
Serendipity is tot 6 december te bezoeken in kunstencentrum Wiels te Brussel.
