Het striptijdschrift Eiland neemt sinds vele jaren een vooraanstaande plaats in binnen de Nederlandse stripwereld. Auteurs Tobias Schalken en Stefan Van Dinther hebben ondertussen al vier afleveringen samengesteld en ook solo brengen ze opzienbarend werk uit. Zopas verscheen Van Dinthers’ solodebuut CHRZ en het is in alle opzichten een buitenbeentje geworden.
De kans is groot dat de lezer van CHRZ verkeerde verwachtingen koestert. Het is vooral belangrijk alle klassieke wetten en vooronderstellingen over het stripverhaal overboord te gooien en op een meer intuïtieve manier dit boek te lezen. CHRZ is een stripverhaal in die zin dat het een getekend verhaal biedt dat in verschillende beelden aan de lezer gepresenteerd wordt, maar Van Dinther hanteert andere wetten inzake vertelstructuren en experimenteert ook met concepten als chronologie en decoupage.
Een man en een vrouw maken ruzie in een huis aan zee, terwijl aan de overkant een jonge vrouw een vreemdsoortig stripverhaal leest op een zolderkamer. Rond dit gegeven breit de auteur een wirwar van verhalen. Hij kiest daarbij voor het vertelstandpunt van een vlieg, die alle gebeurtenissen zonder enige betrokkenheid volgt. Het geeft hem de gelegenheid om de verschillende verhaallijnen zonder onderscheid te volgen en het aan de lezer over te laten elke situatie te beoordelen.
Grafisch toont Van Dinther zich als een amalgaam van verschillende trends en stromingen. Dat de perstekst maar liefst vijftien namen als invloeden citeert, mag dan ook niet verwonderen. Kleurenplaten en zwart-wit wisselen elkaar af en door de afwezigheid van tekst komen alle tekeningen perfect tot hun recht. Hij jongleert met vormen en metaforen en maakt zo van elke pagina een uitdagend zoekplaatje. Het geheel wordt een combinatie van verhalend en vormelijk meesterschap.
De lezer moet zeker ook onbevooroordeeld naar dit album durven toestappen en het niet al te gauw terzijde leggen als elitaire nonsens. Zelden verschijnt er immers een strip die een boeiend verhaal op een geslaagde manier kan combineren met verregaande vormelijke experimenten. Helaas lukt het de auteur minder om de vormelijke experimenten meer te laten aansluiten bij het verhaal, en zo bestaat er een wat te losse band tussen de twee waardoor de vormexperimenten al te vaak in het vrijblijvende blijven zitten.
Stefan Van Dinther en zijn kompaan Tobias Schalken hebben ondertussen naam en faam opgebouwd binnen de internationale stripwereld. Hun strips leggen de brug met de kunstwereld en zoeken daarin hun aansluiting door een hoge mate van vormelijke expressie. Het is net die voorliefde voor vormen die het merendeel van de striplezers lijkt af te schrikken. Zelden past een stripauteur zijn tekeningen louter voor de vorm toe, het zijn bijna altijd slechts middelen tot het vertellen van een verhaal.
CHRZ is een verhaal vol mysteries en niet in het minst door de titel : een afkorting, een klanknabootsing, het lijkt allemaal weinig waarschijnlijk. Naast deze cryptische titel biedt het album echter een schat aan inventief kunstenaarschap waarin de wetten van de strip vermengd worden met die van andere kunstvormen zoals de film en de schilderkunst. CHRZ is een ongrijpbaar album. De lezer weet dat hij het nooit volledig kan vatten, maar vindt toch voldoening in het eindeloze streven.
