Expo Westhoek :: Onzichtbaar Landschap

Onzichtbaar Landschap is een gratis openluchtexpo in de Westhoek tot september 2024. Met 24 kunstwerken worden verdwenen sporen van de Eerste Wereldoorlog in de kijker gezet. Uitgewiste stukjes geschiedenis worden creatief gereanimeerd door zes actuele getalenteerde kunstenaars. De ontspannende combinaties van ongekend natuurschoon met anekdotes die opborrelen uit het landschap, vormen de perfecte uitstap.

Wie houdt van actuele kunst zal op enkele uitzonderingen na, zoals Watou, het Kunstencentrum Ten Bogaerde en Villa Zephir, niet altijd een reden vinden om naar de Westhoek af te zakken. Nu is er de expo Onzichtbaar Landschap en hebben liefhebbers van kunst geen excuus meer om niet de natuur in te trekken. De kunstwerken liggen op grote afstanden van elkaar, maar toch kan je te voet, met de fiets of ja, zelfs met de auto, op verkenning gaan. Het landschap van Heuvelland tot aan de Westkust toont zich van haar mooiste kant, ondanks dit landschap een verleden vol rouw herbergt.

Zo treffen we in Zillebeke nabij de Zwarteleenstraat een open plek in het bos met een enorme diepe ronde put. Hierin een vijver met een jonge eik. Op het water drijven bladeren. Eén groot eikenblad is gevlochten uit wilgentwijgen. Het kunstwerk “Quercus Sanctus” is een werk van het kunstenaarscollectief met Jean-Louis Muller, Philippe Louwye en Kristof Verkouille. In de mythologie krijgt de eik een bijzondere betekenis waardoor het eikenblad ook terugkomt als insigne op de kraagstukken van Duitse uniformen. Hier was ooit een Duitse begraafplaats. Vernield door een explosie met 32 ton springstof. De put is de overgebleven krater. In de verte echoot de roep van een koekoek. Natuur, kunst, geschiedenis: een mens wordt er stil van.

In Broodseinde in Zonnebeke verwijst “Yggdrasil” van Robin Uzeel naar de wereldboom uit de Noorse kosmogonie. Als kunstenaar en boomchirurg kiest Uzeel voor moeraseik die 3.500 jaar onder de grond zat. De levenloze lange donkere boomstronk herinnert aan stukgeschoten bomen in de frontzone. Hier werden 6.000 Duitse militairen begraven die nadien werden verplaatst. Vlakbij de Sint-Sixtusabdij in West-Vleteren toont Robin Uzeel ons “Wings of Jezus”. Dit abstract beeld uit eeuwenoude Christusdoorn kan in combinatie met het trappistenbier inderdaad zorgen voor goddelijke vleugels. Hier werden tijdens de oorlog zeventien Franse soldaten begraven die nadien naar Frankrijk werden verplaatst om er hun laatste rustplaats te krijgen. Benjamin Gardin van Spectrum Artefact toont ons creatieve landschapsbakens geïnspireerd op Franse, Britse en Duitse symboliek. De kunstwerken hebben iets monumentaals. Het zijn echte gedenktekens, hedendaagse obelisken.

Naast landschapskunst, land art en herdenkingszuilen, zien we ook andere werken. Beeldhouwer Klaas Bullynck herdenkt in Nieuwpoort de zeven miljoen gesneuvelde paarden aan de hand van “Vluchtend Paard”. Een uitgemergeld apocalyptisch wezen toont onverbloemd de lijdensweg en de dood die oorlog met zich meebrengt. Wanneer je “Vluchtend Paard” dan even vergelijkt met het nabije hooggeplaatste monumentale bronzen ruiterbeeld van koning Albert, dan weet je genoeg: oorlog is geen verhaal van helden en triomf, het is lijden.

Onzichtbaar Landschap is een boeiende ontdekkingstocht die meerdere dagen in beslag kan nemen. Je komt op bijzondere plaatsen en treft er mooie creaties. Wie wil kan hiervoor de auto combineren met wandelen. Indien je niet weet waar je moet beginnen, kunnen we de zes fietstochten aanraden. Ze kregen elk de naam van een tot nog toe onbekende persoon die slachtoffer werd tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ook dit verhaal wordt uitgediept in een gratis bijhorende ErfgoedApp. Met deze app vind je makkelijk alle kunstwerken en hoor je ook de kunstenaars zelf aan het woord. Handig.

Een bezoek aan de Westhoek is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van de oorlog. Onzichtbaar Landschap biedt de bezoeker een unieke mogelijkheid om ook andere zaken te zien: landschappen en verhalen die verdwenen, in combinatie met kunst die ook los van de anekdote iets te vertellen heeft.

Onzichtbaar Landschap loopt tot september 2024, in de Westhoek.