Als een van de meest avontuurlijke bands van het moment in je buurt concerteert, dan ga je kijken. Als diezelfde band er dan ook nog eens in slaagt je verwachtingen moeiteloos te overstijgen, dan kan je maar hopen dat er niet te snel een einde komt aan het verhaal. De boodschap voor de onnozelaars die beweren dat de muziek anno 2007 weinig meer te bieden heeft is dan ook simpel: Dälek.
"Never mind of who I am, son, just listen when I speak / Broken paragraphs hold wrath of a hundred million deep". (uit "Distorted Prose", Absence (2005)) MC Dälek is al sinds debuut-e.p. Negro Necro Nekros bedreven in het spuien van vaak obscure rhymes, zwanger van alliteraties, metaforen en andere stijlfiguren die sinds jaar en dag niet meer met hiphop geassocieerd worden. Net als zoveel andere genres is ook hiphop opgekocht, onschadelijk gemaakt en klaargestoomd voor massaconsumptie, al zijn bands als Dälek er steeds om te herinneren aan de gouden tijd van Run DMC, Eric B. & Rakim en Public Enemy, toen ’avontuurlijk’, ’toonaangevend’ en ’succesvol’ nog geen begrippen waren die elkaar voor de voeten liepen.
Op drie full-albums, een e.p. en collaboraties met volk als Faust en Zu (en later dit jaar, The Young Gods) hebben die van Dälek zich niet alleen laten kennen als een band met een mening over taal, cultuur, politiek en de relatie tussen de drie, maar ook als onvervaarde geluidsterroristen. Hun muziek is bij momenten pijnlijk dissonant, loeihard, en flirt op regelmatige basis met radicale avantgarde, maar tegelijkertijd is ze ook opwindend en revolutionair zoals It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back en Paid In Full dat zo’n twee decennia geleden waren. Op het recent verschenen Abandoned Language gaat het er niet zo confronterend en lelijk aan toe, al is de uiteindelijke impact er niet minder om. Aan de oppervlakte wordt af en toe een schijn van peis en vree gewekt, maar daaronder is de wonde al die tijd blijven etteren, stinken en blijven zorgen voor infecties.
We waren wat sceptisch over de mogelijkheden om hun recentste worp met z’n opeengepakte lagen strijkers, blazers, samples, synths, stemmen en vervormingen naar een livecontext te kunnen vertalen, maar in minder dan een uur werden alle twijfels resoluut van tafel geveegd. In de VS heeft Dälek al met een paar bezettingen kunnen experimenteren, maar in de Brusselse VK stond alles in het teken van de back to basics-aanpak: MC Dälek fungeerde als woordenspuwer, Oktopus draaide aan de knopjes, een gitarist gaf van jetje op een gitaar die enkel in delay zwelgende tonen voortbracht. Een groot deel van hun recentste plaat werd erdoor gejaagd en moest op het podium niets aan tegendraadse dreiging inboeten. De beats waren dominanter, maar het vlees dat er rond zat, volstond om Oktopus aan te zetten tot expressieve dansjes, terwijl de MC van onder z’n petje de zaal in loerde.
"Bricks Crumble" was een eerste hoogtepunt: log, loom en op de een of andere manier ook gevaarlijk sensueel. Het is niet het soort hiphop dat aanzet tot kontengedraai, maar de fysieke sensatie is er niet minder om. Korte nummers werden afgewisseld met langere brokken epiek: zo werd tijdens "Starved For Truth" met z’n kwelende sorpraansax een adembenemende claustrofobie opgewekt, en deed "Paragraphs Relentless" de boel openbarsten. Oktopus kon zichzelf amper in bedwang houden, Dälek brieste en bleef zijn instructies aframmelen, en het publiek kon slechts toekijken in verbazing. Een ongemeen woest "Culture For Dollars" sloot de set af, maar moest de prijs voor de waanzin laten aan bisnummer "Spiritual Healing", waarmee het kernduo de zaal op zijn grondvesten deed daveren.
Wat de band in Brussel liet horen, oversteeg arbitraire concepten als genre. Ze speelden provocerende muziek die misschien niet altijd een even leuke luisterervaring is, maar het is tenminste op het scherp van de snee, en van hoeveel acts wordt dat niet beweerd terwijl er geen bal van aan is? Dälek kwam, zag en deed moeilijk. Dat ze nog lang verstoken mogen blijven van toegevingen.
