Alice Munro :: Stilte

De waarheid kwetst, we hebben het wellicht allemaal al eens mogen ondervinden. Doorgaans willen we niet aan de zwarte bladzijden uit ons bestaan worden herinnerd. Laat staan dat we erbij willen stilstaan. Met haar bundel kortverhalen, getiteld Stilte, slaagt de Canadese schrijfster Alice Munro precies daarin. Haar verhalen werken als remmen op de sneltrein die ons leven soms lijkt te zijn. Ziet u de waarheid liever niet onder ogen, begin dan niet aan deze parel. U bent bij deze gewaarschuwd.

Hoewel Alice Munro een ’grand dame’ van het hedendaagse kortverhaal is, klinkt haar naam u wellicht niet erg bekend in de oren. Dat is misschien te wijten aan het feit dat menigeen haar werk als ’chick lit’ afdoet: literatuur of lectuur à la Bridget Jones’s Diaries waarin vrouwen over vrouwenproblemen vertellen. Zonder afbreuk te willen doen aan het entertainmentgehalte dat we Bridget Jones’s Diaries zeker mogen toeschrijven, toch behoort Stilte tot een heel ander soort literatuur.

Daar waar sommige ’vrouwenliteratuur’ thuishoort onder de noemers ontspanning, classeren wij Stilte onder de I van Inspanning, de hoofdletter K van Kunst en de hoofdletter L van Literatuur. Wij verklaren ons nader. Eerst en vooral is Stilte een verzameling van stilistische pareltjes. Elk verhaal is anders opgebouwd: chronologische verhalen worden afgewisseld met deels cyclische vertellingen. Nu eens wordt een stuk van een verhaal verteld aan de hand van dagboekfragmenten, dan weer vertrekkende vanuit een specifieke zin die wordt herhaald. Veel meer dan een roman nog, moet een kortverhaal perfect opgebouwd zijn, wil het de lezer kunnen boeien. Elke zin, paragraaf of gebeurtenis moet ’af’ zijn op het gepaste moment. Met Stilte heeft Munro een bundel samengesteld van 8 verhalen die zo’n perfecte spanningsboog bezitten.

Meer nog, deze spanningsboog kan je ook doorheen de bundel terugvinden. Zo werd pas na het lezen van de laatste paragraaf van het laatste verhaal, het eerste verhaal helemaal duidelijk. «Ze weet inderdaad iets, maar ze verzet zich ertegen. Want als [het] dit betekent, zou ze dan niet beter af zijn zonder [het te weten]? » Je kan het vergelijken met een serie Russische poppetjes die perfect in elkaar passen, maar waarvan elk op zich ook ’af’ moet zijn om het gewenste effect te genereren. Stel je voor dat een van de poppetjes niet beschilderd zou zijn of gebarsten. Dan kan je ze maar beter meteen allemaal van de hand doen.

Dat Alice Munros Stilte niet louter een verhalenbundel is, dan wel een compositie, vond klaarblijkelijk ook de uitgever van dit boek. De oorspronkelijke titel van het boek is immers niet Stilte, maar Runaway, vertaald als Weg dat de titel van het eerste verhaal vormt. Een keuze die zeker te verdedigen valt: centraal in het boek staat immers de dunne scheidingslijn tussen zwijgen en (dood)zwijgen, spreken en bestaan. Een origineel thema zo lijkt het ons, die het boek ook al vermeldingswaardig maakt. Juliet, die tegenover haar nieuwe partner het bestaan van haar dochter doodzwijgt, Carla die daden van haar man verdringt en ga zo maar door. Maar, niet in elk verhaal is zwijgen ook doodzwijgen, waardoor we telkens voor verrassingen komen te staan.

Jonathan Franzen schreef het al in The New York Times: "Lees Munro! Lees Munro!" Groot gelijk had hij. Het zou kortweg misdadig zijn het bestaan van deze verhalenbundel dood te zwijgen. Niet alleen tegenover Alice Munro, maar ook tegenover u.

recent

Heather Nova :: ”Op deze plaat probeer ik mezelf te begrijpen”

Ze vergeleek zichzelf ooit met een verleidelijke sirene, en...

When the Light Breaks (Ljósbrot)

Om een goede voedingsbodem te vinden voor zijn films,...

Mogwai

17 februari 2025Ancienne Belgique, Brussel

De nieuwe plaat The Bad Fire werd nog maar...

Pothamus :: Abur

Pothamus: het woord alleen al klinkt als iets zwaars,...

aanraders

Samantha Harvey :: In orbit

Ging de prestigieuze Booker Prize anno 2023 nog naar...

Frank Westerman :: Zeven dieren bijten terug

Tot in den treure is de achterflap al verketterd...

YÅ«ko Tsushima :: Een Vrouw rent over een Berg

Onder het pseudoniem YÅ«ko Tsushima publiceerde Satoko Tsushima (1947-2016)...

Elizabeth O’Connor :: Walvistij

Denk aan het leven op een nauwelijks bewoond eiland,...

Hans Mulder (red.) :: Verhalen van de Natuur

Hoe kan een universiteit omgaan met haar erfgoed? Wat...

verwant

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in