Een van de meest uitdagende festivals van de Lage Landen? Ongetwijfeld het Haagse Rewire. Naast een avant-garde-icoon als Laurie Anderson en bekendere excentriekelingen Panda Bear, James Holden en SUUNS pronken ook klinkende technonamen als Nina Kraviz, de performance van de Stranger Things-soundtrack én Egyptische ontdekking Nadah El Shazly op de achtste editie van het ontdekkingsfestival. En ga zo maar even door. Met oprichter en organisator Bronne Keesmaat blikken we terug op de voorbije edities.
Tot vorig jaar was Den Haag vooral een stad die we associeerden met het Binnenhof (en die ellenlange kabinetsformatie) en tientallen musea (van de Hollandse meesters over Mondriaan tot Escher). Tot we dus eindelijk afzakten naar Rewire; een fantastische festivalervaring omdat elke band — van Forest Swords over Moor Mother tot Søs Gunver Ryberg — wel iets intens, vooruitstrevend of totaal verrassend had. Sommige acts leunden dicht aan bij geluidskunst. “Hypnotiserend, desoriënterend en grenzen aftastend”, zo vatten we het festival samen.
Den Haag is geen grootstad als Amsterdam of hipsterstad als Utrecht, toch groeide het festival in acht jaar tijd uit tot een klinkende naam en lokt het honderden buitenlandse bezoekers. “Achteraf gezien kun je natuurlijk stellen dat het makkelijker is om het festival in Amsterdam of misschien Utrecht te organiseren, maar we kiezen nu eenmaal niet vaak voor de makkelijkste weg”, aldus Keesmaat, zelf Hagenaar. Na acht jaar bepalen twee elementen nog altijd de identiteit van Rewire: grensoverschrijdende muziek (Nils Frahm, Peter Broderick en Holy Other stonden er al in 2011) en uitdagende locaties (die eerste editie vond plaats in een kerk en verlaten fabriek).
Interdisciplinair
Met welk festival in België kan je Rewire het best vergelijken? Ongetwijfeld met BRDCST, gezien de grote overlap van namen dit jaar (great minds think alike enzo), maar ongetwijfeld ook met Horst Arts & Music Festival en Bozar Electronic Arts Festival. Rewire ontstond in 2011 namelijk als een festival dat muziek, performances én beeldende kunst combineerde.
“Het festival is voortgevloeid uit een kleinschalig lokaal evenement dat muziek en kunst (Wired-festival, nvdr) combineerde. In die geest is het multidisciplinaire karakter voortgezet, tot we in 2014 besloten ons alleen nog op muziek, geluid en direct gerelateerde kunstvormen te richten. Dit heeft het festival sterker gemaakt en bovendien meer focus en specialisme gegeven”, legt Keesmaat uit.
Als we Keesmaat naar de belangrijkste momenten in het bestaan van Rewire vragen, valt op dat bijna geen enkele editie dezelfde als het jaar voordien was. Rewire is een festival dat zich blijft vernieuwen. “De eerste editie in 2011 was uiteraard heel belangrijk, dit was zo’n enorm avontuur en zeer geslaagd te noemen. De basis was gelegd. In 2013 verhuisde het festival van de rafelranden van de stad naar het centrum. Het was het eerste jaar dat het festival groeide en tevens de laatste keer dat we een tentoonstelling met beeldende kunst presenteerden. Een bijzonder jaar.”
“In 2015 zijn we van november naar het voorjaar verhuisd. De editie van dat jaar volgde maar zes maanden na die van 2014, en dat is nog steeds een aardige prestatie als ik erover nadenk. In 2016 breidde het festival uit van twee naar drie dagen en maakten we opnieuw een flinke groeispurt door. Niet alleen qua omvang, maar ook inhoudelijk; dat jaar vonden de eerste concerten in opdracht van het festival plaats.”
Nils Frahm
Dan zijn er uiteraard ook veel muzikale hoogtepunten. “Het concert van Jenny Hval en Susanna in de Electriciteitsfabriek (2015) is me heel dierbaar, maar ook Holy Other en Nils Frahm in De Kerk tijdens de allereerste editie schieten me te binnen. Verder ook Xiu Xiu in de Grote Kerk (2016), Herman Kolgen & BL!INDMAN in de Electriciteitsfabriek (2014, al was het maar een halve set), Julia Holter in de Teresia van Avilakerk (2013), de energie van Mykki Blanco (2016), GAIKA en Lorenzo Senni (2017) in het Paard en ga zo maar door.”
Elk jaar slaagt Rewire erin om een unieke affiche samen te stellen met onder meer techno, wereldmuziek, moderne klassieke muziek en jazz. Zo’n diverse affiche kan niet anders dan veel research, voorluister- en puzzelwerk vergen. “De voorbereidingen voor het samenstellen van een nieuwe editie starten zodra het huidige festival is gerealiseerd, soms nog daarvóór. We gaan op zoek naar acts die ons raken, vernieuwend zijn, iets zeggen over de tijd waarin we leven of hier nog te weinig beluisterd worden. Bands scouten doen we veel in het buitenland en ook online uiteraard.”
Ongebruikelijke locaties
Ook dit jaar vindt Rewire plaats op meer dan tien locaties over de hele Haagse binnenstad; van de Lutherse Kerk over poppodium Paard van Troje tot theaters en fabrieksgebouwen. Gaat dat makkelijk, andere venues overtuigen om deel te nemen aan het festival, vragen we ons af? “De ongebruikelijke concertlocaties zijn niet makkelijk te overtuigen en vaak ook moeilijk of kostbaar om in te richten voor concerten. De Electriciteitsfabriek bijvoorbeeld is een geweldige plek, maar we kunnen er echt maar een bepaald type acts neerzetten. Geluids- en veiligheidsrestricties spelen daar een grote rol in.”
Als uitsmijter vragen we Keesmaat graag of hij altijd bewust op zoek gaat naar muziek die niet in een hokje te plaatsen is? “We richten ons met het programma op de artistieke voorhoede, deze artiesten zijn doorgaans lastiger in hokjes te plaatsen. Misschien zijn de grenzen tussen genres ook wel steeds meer iets van het verleden”, besluit hij treffend. Dat Rewire nog lang de grenzen mag overschrijden!
