Er wordt wel eens gezegd dat de beste muziek wat incubatietijd nodig heeft om zich aan de luisteraar te ontplooien. Zodat je na de tiende beluistering van een bepaalde cd bijvoorbeeld wildenthousiast je vrienden opbelt over die-nieuwe-van, terwijl je er na de eerste luisterbeurt nog helemaal niks aan vond. En dan zijn er die platen waarvan iedereen onmiddellijk zegt dat ze fantastisch zijn, maar zelf word je er koud noch warm van. Dan moet je blijven luisteren en blijven luisteren tot je denkt dat je het begrijpt.
Zo heb ik laatst The Crying Light van Antony and the Johnsons een vijftal keer moeten beluisteren voor ik het hóórde, en ik kan wel zeggen dat dat me een keer of vier te veel was. Niet dat ik panikeerde, dat nog net niet, maar ik zat er mee verveeld dat ik "Epilepsy Is Dancing" aanvankelijk maar een banaal deuntje vond en dat ik "Kiss My Name" zelfs irritant (Antony irritant!) vond. En toch was het zo, maar ik zou volharden. Die recensies waren immers duidelijk: The Crying Light was nu al een van de platen van het jaar, en als ik dat niet hoorde dan lag dat volledig aan mij.
Het deed dan ook enorm deugd om plots ontroerd te worden door "Everglade", om te beseffen dat "Daylight And The Sun" één van m’n drie favoriete Antonynummers is, en te begrijpen dat de critici gelijk hadden toen ze schijnbaar gratuit en in koor die langverwachte nieuwe bejubelden. Ik had de incubatietijd uitgezeten en nu zou die nieuwe Antony alleen nog mooier gaan worden.
Maar zo loopt het niet altijd. Vorig jaar nog deed ik, bijvoorbeeld, verwoede pogingen om het felbejubelde Nouns van No Age te appreciëren. Eigenlijk probeer ik dat nu nog steeds, al is de goesting er intussen bij gaan liggen. Want ik weet nu: ik ga het nooit begrijpen, waarom Nouns op zoveel bijval kon rekenen (op 3 in de eindejaarslijst van Pitchfork, om maar één jubelkreet te vermelden). Natuurlijk hoor ik ook die clash van punk en shoegazenoise, en,nee, het is niet zo dat ik principieel iets tegen (een van) beide genres heb, maar als ik naar Nouns luister kan ik één minuut ver in een willekeurig nummer maar één ding denken: skip.
En in plaats van me daar bij neer te leggen ("Ok, No Age is gewoon niets voor mij") blijf ik het daar in alle meligheid een beetje moeilijk mee hebben, want opnieuw waren al die critici laaiend enthousiast, en dus moet er iets zijn dat ik niet begrepen heb. Zou ik een theoretisch gesprek moeten voeren met een grote fan om in te zien dat de kruisbestuiving van noise en punk gewoon "uniek" is, en zou ik dan louter omwille van die feiten die men vertelde de cd moeten kopen? Zo ging het vroeger misschien, toen ik daar vatbaar voor was en nog veel harder twijfelde aan mijn eigen muzikale verstand, maar nu zou het me toch vooral met een bijzonder wrang gevoel opzadelen. Ik zou me in feite gewoon stom voelen.
Maar dan opnieuw: misschien heeft zelfs No Age, waar ik nu helemaal niks aan vind, ook zijn incubatietijd nog niet gehad. Want onlangs nog maakte ik met Neutral Milk Hotel iets bijzonder onverwachts mee: na tientallen keren In The Aeroplane Over The Sea was ik plots voor het eerst helemaal overtuigd. Opeens mocht het wel allemaal rammelen, waar ik me voorheen zo aan stoorde, en ik vond het ook niet langer langdradig, net wat ik er altijd zo vervelend aan had gevonden. Ik begréép die plaat opeens en ik dacht terug aan de blog waarop ik had gelezen hoe een man vertelde tijdens zijn herstel van kanker veel aan Aeroplane gehad te hebben. Nee, dat van die kanker, dat verzin ik, maar die blogs met laaiende reacties bestaan natuurlijk wel, dat weet u ook. En die begreep ik dus voor het eerst!
En zo blijft het uiteindelijk draaien en keren, zeker? Opeens niet meer begrijpen wat er ooit leuk was aan Bloc Party, de plotse klik die er voor zorgt dat je jazz gaat appreciëren of een lichtpuntje in de jungle van Animal Collective? De wetenschap dat die klik er plots kan zijn, dat de incubatie plots voltooid dan wel verstoord kan zijn, dat houdt het allemaal bijzonder verslavend voor mij.
