Le Eco nouveau est arrivé maar of Il Dottore ook deze keer de koffietafeltjes en salonbibliotheken opfleuren zal is hoogst twijfelachtig, want een De Naam Van De Roos is het niet geworden; hoogstens een Het Eiland Van De Vorige Dag. Met De Mysterieuze Vlam Van Koningin Loana heeft Eco dan ook een eerder middelmatig werk op zijn naam gezet.
Voelt de grootmeester in obscure referenties en intelligente spielereien de hete adem van schrijversduo Rita Monaldi en Francesco P. Sorti (Imprimatur) of van patjepeeërs als Dan Brown (De Da Vinci-code) of Ian Caldwell en Dustin Thomason (Een Venetiaans Geheim) in zijn nek en heeft hij daarom afscheid genomen van zijn historische romans, of is de waarheid minder prozaïsch en blikt de kamergeleerde nu hij op een respectabele leeftijd gekomen is liever terug op zijn leven en geeft hij romaneske memoires uit?
De man die niet alleen een klassiek Who Dunnitverhaal wist te overgieten met een historisch gefundeerd en postmodern, middeleeuwsapocalyptisch sausje (De Naam Van De Rroos), maar ook middeleeuwse schelmenromans en reisverhalen tot een intrigerend geheel wist samen te smelten (Baudolino) en daarenboven het ratjetoe van samenzweringstheorieën rond de graalridders, rozenkruisers, occultisten, vrijmetselaars en gnostici intellectueel ironiserend in zijn hemd wist te zetten in het meesterlijke De Slinger Van Foucault (eat your heart out, Dan Brown!), zou ook van de klassieke jongensverhalen uit vervlogen jaren een schitterend en parodiërend eerbetoon kunnen maken, dachten wij. Vol spanning hadden wij dan ook onze tanden in De Mysterieuze Vlam Van Koningin Loana — kan een boek nog meer klinken als een derderangs avonturenstripboekje voor jongens? — gezet.
Helaas, helaas, driewerf helaas. In De Mysterieuze Vlam Van Koningin Loana is de protagonist de zestigjarige antiquairboekhandelaar Giambattista Bodoni, bijgenaamd Yambo. Na uit een coma (tengevolge van een beroerte) ontwaakt te zijn, herinnert de man zich niets meer over zijn persoonlijke leven. Als geen ander weet hij echter uit zijn fabelachtige encyclopedische geheugen feiten en citaten te halen. In een poging zijn geheugen terug te vinden, trekt Yambo naar het ouderlijke huis in Solara terug: een huis dat hij als volwassene niet meer wilde betreden.
Uit gesprekken met de (stokoude) huishoudster en dankzij het doorlezen van oude romans, stripverhalen en schoolschriften krijgt Yambo een beter idee over wie hij was als kind. Zijn persoonlijkheid lijkt echter niet terug te komen totdat een bijzondere ontdekking als trigger niet alleen zijn geheugen terug in werking stelt. Opgegroeid als jonge knaap in het fascistische Italië krijgen we via de vragen, mijmeringen en het — teruggekeerde — geheugen van de volwassen Yambo een beter inzicht in het Italië onder het regime van Il Duce’s zwarthemden.
Na een aanvankelijk valse start waarbij Yambos onophoudelijke spreken in citaten enorm storend overkomt én zijn mijmeringen over zijn veel jongere assistente en hun mogelijke affaire vooral pathetisch lijkt, neemt het verhaal dan toch een positieve wending zodra hij in Solara aankomt. De reflecties over het fascisme en Yambos plaats in het verhaal ontplooien zich langzaam maar zeker tot een intrigerend verhaal waarvan het zonde zou zijn hier te veel te onthullen. Want in het aanreiken van subtiele hints en dwaalsporen blijft Eco zondermeer een meester.
Eco, zelf drieënzeventig, lijkt in dit verhaal vooral terug te willen blikken op zijn eigen jeugd. Het verhaal dient in de eerste plaats als een reflectie op het fascisme en kan opgevat worden als een waarschuwing aan de huidige generatie om niet dezelfde fouten te maken. Rijkelijk en prachtig geïllustreerd is De Mysterieuze Vlam Van Koningin Loana een niet onaardige roman geworden die Eco’s talenten als schrijver en verhalenverteller toont. Maar een grand cru is het niet geworden.
