Zet u schrap voor de tiende editie van Kraakfest, nu zaterdag. Het Gentse platenlabel (K-RAA-K)³ heeft voor zijn jaarlijkse hoogdag naar goede gewoonte weer een bont allegaartje van all things weird and experimental uit de underground bijeengescharreld. Namen als Psychedelic Horseshit, Clockcleaner en Dragons Of Zynth voorspellen alvast het beste. Opvallendste naam op de affiche is echter die van Silver Apples, een hoogst visionaire cultband uit de jaren zestig waarvan de invloed op alternatieve muziek moeilijk kan worden overschat.
Wie dacht dat “Tomorrow Never Knows” het experimenteelste popnummer is dat de sixties hebben voortgebracht, doet er goed aan Silver Apples’ gelijknamige debuut uit 1968 en opvolger Contact (1969) eens aan een grondige luisterbeurt te onderwerpen. Met hun in diepe bassen gedrenkte grooves en vernieuwende gebruik van elektronica waren Simeon Coxe (die zelf zijn instrumenten ineenknutselde) en drummer Danny Taylor de voorlopers van de krautrock en met enig gevoel voor overdrijving kan de groep zelfs de grondlegger van de dance genoemd worden. “Program” uit 1968 is waarschijnlijk het nummer dat het dichtst een dancetrack benaderde voor de opkomst van de disco.
Het werk van invloedrijke bands als Suicide, Spacemen 3 en zelfs The Residents is overduidelijk geïnspireerd door Silver Apples. Radiohead pikte zijn ideeën op en vorig jaar nog maakte Caribou met Andorra een plaat die wel héél schatplichtig is aan het verzamelde Silver Apples-oeuvre. Helaas, je tijd té ver vooruit zijn loopt nooit goed af en dus hield de band het door een gebrek aan succes reeds in 1970 voor bekeken. Pas sinds eind jaren negentig is het duo weer muzikaal actief. Taylor stierf in 2005 onverwacht aan een hartaanval maar Coxe tourt in zijn eentje nog steeds de wereld rond. Zaterdagavond omstreeks 23 uur maakt Silver Apples zijn Belgische debuut. Hoog tijd voor een gesprek, voor het te laat is!
enola: Hoe kwamen jullie op die voor de sixties unieke sound? Silver Apples en Contact klinken zelfs vandaag nog steeds futuristisch en experimenteel.
Simeon Coxe: “Ik begon muziek te spelen omdat ik niet kon leven van de verkoop van mijn schilderijen. En muziek spelen was FUN! Die specifieke sound van Silver Apples ontstond op een heel natuurlijke wijze tijdens een maandenlange afzondering van Danny en ik. Zes maanden sloten we ons op in de studio, zonder zelfs maar naar de radio te luisteren, en we jamden en speelden de muziek die we wilden spelen. Toen we weer buiten onze cocoon traden, klonk het resultaat ons volledig normaal in de oren, maar alle anderen die het voor de eerste keer hoorden freaked out.”
“We begrepen helemaal niet waarom er zoveel whooplah bestond over ons geluid. Muziek was voor ons muziek, of de klank nu uit een viool, een gitaar of een braadpan kwam. Dus waarom geen oscillator? Ik begon die te gebruiken als muziekinstrument in plaats van laboratoriumtoestel omdat het fun was. En misschien ook wel een beetje omdat mensen het vreemd vonden (lacht). Dat Silver Apples en Contact ook veertig jaar na datum nog steeds niet oubollig klinken, is trouwens iets waar ik enorm fier op ben.”
enola: Het is moeilijk voor te stellen wat voor een indruk jullie indertijd bij het publiek moeten hebben nagelaten. Hoe reageerden de toeschouwers op jullie muziek?
Coxe: “Meestal staarden de mensen ons eerst gedurende een dik kwartier aan alsof we zombies waren. Maar soms klikte het en begon het publiek te dansen, ons aanmoedigingen toe te schreeuwen en te applaudisseren. Het gebeurde helaas ook dikwijls dat het publiek ons gewoon het hele concert bleef aanstaren. De meest extreme reactie was toch wel die keer na een concert in Cincinnati, toen enkele misnoegde plaatselijke rednecks ons door de straten opjaagden in een pick-up truck, terwijl ze als wilden met hun spades in het rond zwaaiden.”
enola: De twee Silver Apples-platen klinken heel psychedelisch, zelfs naar de hedendaagse normen. Een mens zou zich gaan afvragen: kwamen er soms geestverruimende middelen aan te pas?
Coxe: “Danny en ik namen geregeld wat weed en acid ter ontspanning, maar we hebben nooit stoned opgetreden. Dat loopt altijd fout af. Terwijl je speelt klinkt alles fantastisch en retestrak, maar als je de dag erna de tapes beluistert, moet je vaststellen dat alles er behoorlijk naast was. En als we wilden dat ons publiek ons respecteerde als professionals, dan moesten we wel nuchter spelen. Na de show konden we ons natuurlijk volledig laten gaan (lacht).”
enola: Waarom hielden jullie ermee op in 1970?
Coxe: “Dat jaar hebben we nog een derde album opgenomen, maar dat is toen niet uitgebracht omdat het label omwille van financiële redenen er de brui aan gaf. (In 1998 is dit album alsnog uitgebracht als The Garden, jm) Dat geldprobleem was ook de voornaamste reden voor onze split. Het had dus zeker niks te maken met meningsverschillen over de muziek of de relatie tussen Danny en mij. We zouden iedere vorm van succes met open armen hebben verwelkomd, niemand is graag arm. Maar het heeft niet mogen zijn. Met de hulp van een degelijke producer hadden we misschien wél commercieel succes gekend. Tijdens onze liveshows ging er van onze muziek een energie uit die niet op de opnames te horen is. Een goede producer had dat misschien wel kunnen vatten.”
“Na de split gingen Danny en ik elk onze eigen weg. Ik verdiende een tijdje de kost als ijsventer en daarna ben ik ook nog actief geweest achter de schermen van de televisie en in de reclamewereld. Danny vond dan weer werk als verkoper en later als telefoonhersteller.”
enola: Voor de opnames van die derde plaat deelden jullie een opnamestudio met Jimi Hendrix. Wat vond hij van jullie muziek zonder gitaren?
Coxe: “Hij was gefascineerd door wat we deden. En wij vonden zijn stuff natuurlijk fantastisch. Danny had al met hem samengespeeld toen hij met zijn band nog als Jimi James and the Blue Flames door het leven ging, voor hij naar Engeland trok, dus ze waren vrienden. We jamden geregeld samen. Enkele van die jams zijn trouwens opgenomen. De versie van “The Star Spangled Banner” die op Hendrix’ postume Boxset staat, dateert van een van die jamsessies. Ik speel er bass oscillators op, al ben ik nergens te bespeuren in de credits.”
enola: Kregen jullie artistieke erkenning van andere bands?
Coxe: “Heel weinig. Behalve van artiesten als Hendrix en anderen met een meer open geest. Sean Lennon vertelde me ooit dat hij een videotape had gezien waarop zijn vader op de Britse televisie werd gevraagd wat de next big thing zou worden. 'Silver Apples', antwoordde hij. Ik heb John Lennon nooit ontmoet, maar blijkbaar was hij wel op de hoogte van wat we deden.”
enola: Heb je er nooit spijt van gehad dat je toen zo radicaal de handdoek in de ring hebt gegooid? Silver Apples lijkt me muziek die beter zou aarden in de seventies dan in de sixties.
Coxe: “Ik probeer niet teveel achterom te kijken en vragen die beginnen met ‘wat als’ te vermijden. Maar ik begrijp wat je bedoelt. Elektronica werd inderdaad veel meer geaccepteerd in de jaren zeventig dan in de periode dat wij ermee kwamen aanzetten. Maar ik heb nergens spijt van, nee.”
enola: Midden jaren negentig keerde je dan toch weer terug naar het muziekwereldje.
Coxe: “Ik maakte al jaren geen muziek meer, maar ik volgde wel nog wat er gaande was. Ik schilderde nog wel, maar uiteindelijk kwam ik toch weer bij muziek terecht. Het zit in mijn bloed, vrees ik… Toen ik opnieuw wou gaan samenwerken met Danny was hij onvindbaar. Niemand wist waar hij was! We hebben elkaar pas teruggevonden toen Danny contact opnam met een New Yorks radiostation dat hij een nummer van de Silver Apples had horen spelen. Dat radiostation heeft mij toen opgebeld en zo zijn we terug in contact gekomen. Hij was al meer dan tien jaar lang telefoonhersteller.”
enola: De invloed van Silver Apples op alternatieve muziek is niet gering. Je zou jullie de eerste krautrockband kunnen noemen. En invloedrijke bands als Suicide en Spacemen 3 haalden de mosterd bij jullie. Besef je het historische belang van Silver Apples?
Coxe: “Ja het begint me nu stilaan te dagen. Ik heb de voorbije jaren nog opgetreden en samengewerkt met Alan Vega (de zanger van Suicide, jm) en Sonic Boom (oprichter van Spacemen 3, jm) en ze geven ruiterlijk toe dat het geluid van Silver Apples hen inderdaad heeft geïnspireerd en beïnvloed. Het gebeurt ook vaak dat ik nieuwe muziek hoor waarin ik duidelijk onze invloed kan herkennen. Ik ben altijd zeer vereerd.”
enola: Zoals Caribou, het vroegere Manitoba? Die hebben wel héél goed naar jullie platen geluisterd, me dunkt.
Coxe: “Ja, ik ken de band. We worden allemaal bewust en onbewust beïnvloed door anderen wanneer we nieuwe muziek maken. Maar je hebt gelijk dat sommige van hun songs veel weg hebben van Silver Apples. “After Hours” bijvoorbeeld, dat op hun laatste plaat staat. Maar ik hou van wat ze doen. It’s good stuff.”
enola: Op jullie debuut in 1968 verwerkten jullie in een nummer een willekeurige radio-uitzending, iets wat voor Radiohead de laatste jaren een traditie is geworden tijdens liveshows. Zij worden beschouwd als een van de meest vernieuwende acts van het laatste decennium, maar jullie deden dat soort dingen al veertig jaar eerder!
Coxe: “In “Program” sampleden we inderdaad drie minuten van een commercieel radiostation. We hebben er hard voor moeten vechten om het nummer op de plaat te krijgen. Het platenlabel wilde de song er absoluut niet op omdat ze bang waren voor rechtszaken. Pas toen we dreigden om het label zelf voor de rechtbank te slepen mochten we “Program” uitbrengen. In de jaren zestig waren dat soort praktijken heel uitzonderlijk, tegenwoordig is samplen uiteraard volledig ingeburgerd.”
enola: Even vooruitkijken naar zaterdag: wat mogen we verwachten van een Silver Apples show anno 2008?
Coxe: “Tegenwoordig treed ik solo op. Nadat Danny is gestorven, heb ik me een volledig jaar teruggetrokken in de archieven om samples van zijn drumpartijen te maken. Die samples verwerk ik nu live in de songs, zowel de oude als de meer recente, zodat zijn stijl en sound toch nog prominent aanwezig zijn tijdens de show. Ik denk dat hij het zo gewild zou hebben. En ik hoop dat hij er daarboven ergens op een wolkje wat van kan genieten, that he’s digging it.”
enola: Breng je The Simeon, de naar jezelf genoemde mega-synthesizer die je zelf bouwde, ook mee?
Coxe: “Het grootste stuk van het originele instrument is vernietigd door Hurricane Frederick in 1979. Een deel ervan heeft het gelukkig wel overleefd. Ik heb het hele ding heropgebouwd en enigszins aangepast waardoor ik het nu ook al rechtstaand kan bespelen. Ik tour er dus nog steeds mee, ja.”
enola: In 1998 heb je een ernstig verkeersongeval gehad.
Coxe: “Een auto reed ons van de weg. Blijkbaar een geval van road rage. De dader is nooit gevat. Ik brak mijn nek en ik ben nog steeds deels verlamd. Maar ik heb geleerd om het te verbergen. De meeste mensen die me ontmoeten hebben er geen flauw idee van, en zo wil ik het ook. Mijn muziek heeft er alvast niet onder geleden. Door het ongeval kan ik nu geen banjo meer spelen, maar daar blijft het verder bij.”
enola: Wat brengt de toekomst nog voor Silver Apples?
Coxe: “Deze zomer breng ik een nieuwe plaat uit op Gifted Children Records, waarschijnlijk een 12”-e.p. die Chrystale zal heten.”
enola: Tot slot: wat kan je ons nog aanraden van het Kraakfest-programma?
Coxe: “Kom goed op tijd en wees uitgeslapen want het wordt een FEEST.”
Silver Apples speelt zaterdag 1 maart op Kraakfest in de Recyclart in Brussel. Meer info op http://www.kraak.net/festival2008/.
