Mobb Deep :: The Infamous

“You can’t make it if you ain’t affiliated with crime”. Op 25 april 1995 verscheen het tweede album van Mobb Deep The Infamous als een welgemikte stomp in de maag. Het album is een rauwe lap gitzwarte hiphop van twee zwarte jongens zonder toekomst die hun laatste kans op succes met beide handen grepen. Het is een tijdloos relaas geworden waarin fatalisme omarmd werd en uiteindelijk leidde tot verlossing.

Mobb Deep bestond uit de rappers Havoc en Prodigy. Piepjong waren ze, net de twintig gepasseerd en ze waren erop gebeten om met dit album de slechte nasmaak aan hun eerste album Juvenile Hell uit 1993 uit te wissen. Hun label ontsloeg hen omwille van de tegenvallende verkoop, waardoor ze voor hun tweede album volledig op zichzelf waren teruggeworpen en ze besloten om te gaan rappen over wat ze het beste kenden: het bikkelharde leven in hun eigen buurt.

Die buurt was het Queensbridge Housing Project in Queens, New York, het grootste sociale huizenproject in de USA. Omwille van (latent institutioneel racistische) politieke beslissingen bleef de blanke middenklasse weg uit deze sociale woonwijk. De overheid wilde deze kapitaalkrachtige bevolking immers naar het stadscentrum lokken. De meerderheid van de mensen die er wel terechtkwamen, waren armere Afro-Amerikanen en latino’s, vaak zonder toekomstperspectief. Het was een grauwe, harde omgeving waarin iedereen moest bikkelen om te overleven en drugs en geweld welig tierden, met als dieptepunt het einde van de jaren ’80 toen de crackepidemie meedogenloos om zich heen greep.

Deze triestige omgeving is een vruchtbare bodem gebleken voor vele rappers, met Mobb Deep en Nas als bekendsten. Goede hiphop ademt, zweet en stinkt in het beste geval naar de stad of de wijk waarin ze ontstaat en ontleent daaraan haar waarachtigheid. Als je één ding over The Infamous kan zeggen, is dat het oprecht is. Het album kan probleemloos in het rijtje geplaatst worden van grote hiphopalbums als Enter the Wu-Tang van The Wu-Tang Clan, It Was Written van Nas en Ready To Die van The Notorious B.I.G. Waar de Wu-Tang met hun hele kung-fu omkadering en Nas met zijn maffia-imago (met zijn alias Nas Escobar) soms de escapistische toer opgingen, stonden Havoc en Prodigy kniediep in de keiharde realiteit van het ghetto: ‘Cause ain’t no such things as halfway crooks/They never around when the beef cooks in my part of town/It’s similar to Vietnam.

The Infamous laat zich beluisteren als een dystopische Great American Novel. Deze relateren traditiegetrouw over de American way of life. Vaak vormt de voorstad het toneel, waar Mobb Deep ons meeneemt naar de onderbuik van de maatschappij en een uur lang verslag doet van het failliet en de keerzijde van die American way of life. Het is die oprechtheid en waarachtigheid die het album tot de klassieker hebben gemaakt die het vandaag nog steeds is. Ze bezingen geweld, drughandel en alcoholmisbruik als het dagelijkse leven, maar ze verheerlijken het niet. In die zin is het vergelijkbaar met de fantastische tv-reeks The Wire. “I think the whole world is going insane/ I fill my mind up with liquor and drink away the pain”. Ze benadrukken constant de noodzaak van een leven aan gene zijde van de wet om te kunnen overleven: “Sometimes I wish I had three different faces/I’m going to court for three cases in three places/One in Queens, Manhattan, one in Brooklyn” Als ze zich in drie verschillende rechtbanken moeten verantwoorden voor drie verschillende misdrijven, dan is dat maar zo. Angst kenden ze niet; daarvoor was hun leven veel te uitzichtloos.

Het enige doel in het leven was om geld te verdienen, te ontsnappen aan de ghetto en een zorgeloos leventje te leiden met alle luxeproducten waar de kids van droomden. Dit was het doel dat de middelen heiligde. In “Drink Away The Pain” verwerkt gastrapper Q-Tip op speelse wijze alle merken waar de rappers naar opkeken en die als statussymbool dienden om te tonen dat ze het hebben gehaald. Wie meer wil weten over de oorsprong van fascinatie van ghettojongens voor blanke snobmerken als Tommy Hilfiger, verwijzen we graag door naar het fantastische boek ‘No Logo’ van Naomi Klein, waarin de synergie tussen wereldmerken als Nike en psychologische luchtkastelen die ze oproepen, haarfijn worden geanalyseerd.

Over wapens heeft Prodigy in “The Infamous Prelude” het volgende te zeggen: “When you see me at the show or on stage or on the street I definitely got the gat on me. You know what I’m saying? And it ain’t like I’m trying to be a tough guy … I ain’t “Super N****” /, I’m a little skinny motherfucka/ It’s all about who gets who first, though”. Hier geen gedoe met het ophemelen van wapengebruik zoals bij andere zogeheten gangsterrappers. De enige manier om te overleven was om niet te twijfelen, niet met je te laten sollen en samen één front te vormen (“Your beef is mine”) in de straten waar onrecht met onrecht wordt vergolden. Het is de boodschap van “wij tegen de wereld”. Aan de westkust van de USA verkondigde Tupac een gelijkaardige boodschap in ‘Me Against the World’ in maart 1995 – een maand voor The Infamous uitkwam. Maar Tupac was alleen en hij heeft het niet overleefd. Havoc en Prodigy hadden elkaar en overleefden hun struggle wél (NB Prodigy overleed op 20 juni 2017).

Niet alleen de lyrics ademen een extreme focus uit, maar ook muzikaal valt dit album als een kille monoliet op de maag: het is die beklemmende, van alle franjes gespeende productie die ervoor zorgt dat het album ook nu nog geen spat verouderd is. Vage, haast onherkenbare samples werden gelift uit Al Green, Miles Davis en vele anderen. Maar de samples zijn niet gratuit of zomaar makkelijk te herkennen. Ze werden eindeloos uitgerekt, van toonhoogte gewijzigd en vervolgens nog eens bewerkt. In hun bekendste nummer “Shook Ones (Part II)” sampleden ze een pianoloop van Herbie Hancock, maar dan op zulk een manier dat je het haast niet meer herkent als piano. Dat zielloze metalige gejank komt dan weer van een nummer van Quincy Jones. Havoc heeft bijna alle productie zelf in handen genomen, maar ook Q-Tip heeft als producer een grote stempel op dit album gedrukt, door alle beats nog iets vetter aan te zetten en om te vormen naar bangers.

Met The Infamous nam Mobb Deep revanche voor hun eerste plaat en oogstten ze instant succes. Het album kreeg overal accolades en kende oververdiend commercieel succes, waardoor Havoc en Prodigy uit hun ghetto konden ontsnappen. Het is ontegensprekelijk een van de beste hiphopalbums aller tijden. Ter ere van zijn 25ste verjaardag krijgt het album een luxeheruitgave, eerst enkel digitaal, later dit jaar ook op vinyl. Als u ‘m nog niet zou hebben: niet twijfelen.