De hele maand januari blikt enola.be vooruit op het jaar dat komt. In Tips voor 2019 laten we enkele van de meest belovende artiesten aan het woord. Hou ze in de gaten en onthoud waar u voor het eerst over hen las.
Pas eenentwintig is ze, maar op EP Something American klonk ze alsof ze de wereld had gezien. Jade Bird mag dan Brits zijn, ze ademt de Amerikaanse verhalende traditie, maar ook zoveel meer. Van country ging het naar scheurende rock en tussendoor hield ze nog eens halt met een flard folk. In maart volgt een volledig album dat wel eens voor de titel ‘debuut van het jaar’ zou kunnen strijden.
Of ze nu op het podium staat of ernaast: Jade Bird is een gezellige spraakwaterval. Dat zagen we afgelopen zomer al en wanneer we haar aan de lijn krijgen is de Britse al even boordevol leven. We bellen haar een week nadat haar debuutplaat voor maart is aangekondigd: of het oplucht dat de wereld die eindelijk zal mogen horen? “Natuurlijk.” Extreem blij is ze. “Het leek nogal lang te duren voor er iets kwam, hé? Dus ik ben behoorlijk tevreden dat het nu bijna zover is en ik eens een volledig zicht kan geven op het hele spectrum waar ik voor sta. Ik heb de laatste twee jaar zoveel nummers geschreven dat ik niet eens weet of het ooit allemáál zal uitkomen. Om de paar maanden vloog ik naar New York om er met producer Simon Felice de beste songs op te nemen die ik op dat moment had. Het voelde behoorlijk magisch om alles wat al die tijd in mijn hoofd bestond ook eens te mogen vastleggen.”
”Het zal anders klinken dan wat Something American liet horen”, belooft ze. “Ik ben sindsdien een pak volwassener geworden. Dat gebeurt nu eenmaal als je van late tiener een jonge twintiger wordt. Mijn invloeden zijn bijvoorbeeld veranderd: veel minder klassiek Amerikaans dan weleer. Nu laat ik de songs veel meer dicteren wat het geluid wordt, dus het kan al eens ‘alternatiever’ worden, bijvoorbeeld. De plaat wordt erg gevarieerd, maar met zoveel nummers om uit te kiezen, kon dat ook niet anders.”
Lekker eigenzinnig is ze ook. “Eigenlijk zou de titel van het album iets onverstaanbaars (spreekt het uit, dat is het inderdaad door deze telefoonlijn) worden, maar dat heeft men me dus uit het hoofd gepraat. Ach, zonder titel is ok zo. Gewoon mijn naam past wel bij deze plaat, want een debuut draait nu eenmaal erg om jezelf. De songs gaan allemaal over relaties die ik heb gehad, dingen die ik in mijn hoofd heb beleefd, … En je krijgt maar één kans om een plaat naar jezelf te noemen, hé.”
Over titels gesproken: “Ook Something American was niet lukraak gekozen”, werp ik op. “Zeker!”, geeft ze toe. “Mijn invloeden waren destijds erg Amerikaans en ik hield ook erg van de titelsong. Het toonde goed wie ik toen was en wat voor songsmid ik wilde zijn. Het klopte als een bus, want het is ook echt de blues die mij op mijn dertiende heeft geraakt. En toen ontdekte ik het countryduo The Civil Wars en was het hek van de dam. Zij hadden zo’n chemie op het podium: hoe hun harmonieën in elkaar klikten, de verhalen in hun nummers, … ik was eraan verslaafd. Nu is het meer algemeen de vrijheid die Amerikaanse artiesten durven nemen. Er is altijd een bloeiende indiescene geweest over de oceaan. Dat is bij ons in Groot-Brittannië ook wel zo geweest, maar in een andere tijd.”
En die harmonieën? Dat moeten we toch niet verwachten van haar. “Ik ben rotslecht in harmonieën zingen. (zenuwlachje) Ik wilde dat ik er het zelfvertrouwen voor had, maar dat is niet zo. Veel mensen die daar wel in uitblinken, zijn ook samen opgegroeid of zo, dat zorgt ervoor dat het gemakkelijk komt. Ik ben altijd een eenzaat van een schrijver geweest, dan bedenk je weinig samenzang. Maar wie weet komt het er ooit van.”
Wat haar wel bindt met de grote countrytraditie is dat Bird een verhalenverteller pur sang is, geen dagboekzangeres. Ze bekent, maar wil toch ook iets kwijt over hoe ze eeuwig op die country-invloed wordt vastgepind. “Ik begrijp het hoor, die vergelijkingen, maar ik denk dat mijn muziek toch iets breder is dan gewoon maar country. Ik vind het ergens zelfs vreemd, want ik zing toch niet met een Amerikaans accent, wat me vaak een definiërend kenmerkt lijkt. Eigenlijk denk ik dat je me nu best als ‘alternatief’ categoriseert, maar ja, er zit inderdaad altijd iets verhalends in mijn songs. Country was een grote inspiratie, maar in wat ik nu maak zit het niet echt meer.”
Maar die verhalen dus. Opmerkelijk vaak gaan ze over kapotte liefde zoals in “Cathedral”, waarin een bruid haar man aan het altaar laat staan, of zelfs ronduit bedrog. “She’s got you where it hurts but you don’t seem to see / That while she’s out at work, she’s doing what you did to me” klinkt het in het venijnige “Uh Huh”. Niet meteen iets waar een eenentwintigjarige veel ervaring mee heeft? “Je zou versteld staan”, klinkt het droog. “In mijn familie alleen al heb ik verhalen genoeg gehoord die heel erg als dat nummer zijn. Verraad heeft me altijd geboeid. Ik ben zelf nogal eerlijk en open, en ik heb me altijd afgevraagd wat er nodig is om zo met iemand om te gaan. Dus ja, het steekt in een paar songs van me de kop op als thema. Goed voor verhalen, hé.” En ze lacht.
Ze is snel kind van gescheiden ouders geworden, waarna moeder en grootmoeder Bird de jonge Jade meenamen richting Wales. . Ik merk op dat ze over die periode daarvoor, toen ze in Duitsland opgroeide, zelden iets loslaat. “Dat is gewoon omdat ik toen zo jong was — hoogstens zeven — dat de herinneringen best wazig zijn. Voor mij was het een gelukkige tijd, maar mijn ouders hadden al vaak ruzie. Voor hen was het dus niet zo geweldig, maar ik heb niet echt het gevoel dat ik er veel over te melden heb.”
Die ouders waren overigens liefhebbers van elektronische muziek. Of haar carrière een vorm van rebellie is? Ze grinnikt. “Ik denk het, zeker toen ik de akoestische gitaar oppikte. En ik weet niet meer waarom, maar toen we Something American opnamen, heb ik ook geëist dat er geen synths gebruikt werden. En de drums moesten écht zijn. Ik hou nochtans heel erg van elektronische muziek, maar voor mezelf werkte dat niet zo. Het moest zo echt mogelijk zijn en dit voelde het beste.”
“Op het full-album staan straks trouwens wel wat synths. Die laatste plaat van Kurt Vile heeft mijn ogen geopend. Ik vroeg mijn producer hoe Vile in godsnaam zoveel textuur in die muziek had gekregen, hoe je de song zo kunt voelen onder alle lawaai, en hij legde me uit hoe dat voor tachtig procent aan synthesizers te danken was. Dat blies me van mijn paard en voor het eerst kon ik die dingen als instrumenten zien waarmee je kon creëren in plaats van gewoon maar manieren om meer muziek op je album te zetten.” Niet dat ze overigens weet waarom het net de vrouwen zijn die dezer dagen de gitaar-eer verdedigen. Ik som ze op: Courtney Barnett, Snail Mail, Soccer Mommy, St. Vincent en nu zij. “Ik heb echt geen idee, maar ik vind het wel geweldig. St. Vincent is erg inspirerend, net als Soccer Mommy. Ik denk dat het gewoon een teken des tijds is.”
Ook nu werkt Bird nog met Simon Felice, de man die haar al bij de opnames van Something American hielp. Waarom bleef ze hem trouw? “Omdat het hem om de muziek gaat, om de nummers, om wat je overbrengt en hoe je ’t overbrengt. Een producer die over zo’n dingen nadenkt, is wat ik nodig had. Ik had ook altijd gezegd dat ik met iemand wilde werken die lichtjes excentriek was, iemand die gelooft in de magie van muziek en dat probeert te vangen in een studio. Dat is in deze tijden al eens moeilijk te vinden.” En dat het belangrijk was dat ze alle songs alleen schreef. “Ik voel me altijd wat verraden als ik ontdek dat iemand anders heeft meegeschreven aan een lied waarvan ik dacht dat het de hoogst individuele expressie was van de hoogst individuele emoties van een artiest. Ik wil mijn gevoelens zo onverdund mogelijk bij mijn publiek krijgen, dus ik wil niet dat het langs iemand anders passeert. Helemaal in het begin heb ik het wel een paar keer geprobeerd, maar ik vond het erg oninspirerend. Dan heb je wat akkoorden die iedereen doen huilen, is de enige vraag ”Hoe krijgen we dit nog grootser?” en plots voelt het heel erg aan als maakwerk, reclamemuziek, ge-Amerikaniseerd. Ik heb liever niet dat mijn plaat zo klinkt. Uiteindelijk deden The Smiths en Jeff Buckley, mensen die me heel erg hebben geïnspireerd, dat ook niet.”
En Bird blijft bezig. Album twee staat al in de stellingen, las ik. Ze nuanceert: “Ja, want ik heb zoveel ideeën dat ik blijf schrijven. Eigenlijk wil ik het soort artiest worden dat zich uitleeft met concepten en daar speel ik alvast wat mee. Ik zal niet zeggen dat ik meteen bij album twee met zoiets zal uitpakken, maar ik ga binnenkort toch opnieuw de studio in om alvast wat dingen op te nemen. Zo’n conceptplaat is best wel een organisatie, dus ik wil het goed aanpakken. Dat is dus work in progress.” (lacht)
Jade Bird speelt op zondag 17 februari in de Botanique. Het concert is uitverkocht.
